ديدار متکى با صائب عريقات؛ دولت دهم چهره خود را تغییر می‌دهد؟
صائب عریقات مذاکره کننده ارشد حکومت خودگردان فلسطینی و منوچهر متکی وزیر امور خارجه ایران در حاشیه نشست کشورهای عضو جنبش عدم التعهد در شرم الشیخ مصر با یکدیگر دیدار و گفت و گو کردند. این دیدار مهم و بی‌سابقه برای نخستین بار است که در زمان دولت نهم انجام می‌شود. گرچه عریقات مدعی است که از سال 2006 تا کنون چند بار با متکی دیدار داشته است. دیدارهایی که تا کنون در هیچ رسانه‌ای منعکس نشده است.
خبر دیدار را قبل از متکی صائب عریقات داد. وی در گفت و گو با شبکه العربیه گفت: «با متکی دیدار داشتم. ما مذاکرات مثبت و سازنده‌ای را انجام دادیم. من از او خواستم که ایران از آرمان‌های ملت فلسطین به شکل خوبی حمایت کند. متکی نیز به من گفت، ایران با کمال میل از آرمان فلسطین حمایت می‌کند و ما در کنار ملت فلسطین ایستاده‌ایم.»
در همین رابطه یک دیپلمات فلسطینی که خواسته نامش فاش نشود، گفته است که در این دیدار درباره اوضاع داخلی فلسطین، اوضاع منطقه‌ای و لزوم آشتی میان گروه‌های فلسطینی بحث شده است.
وی تاکید کرد، عریقات از متکی خواسته ایران در مسئله مذاکرات دو جنبش فتح و حماس برای رسیدن به توافق بی‌طرف باشد تا مذاکرات به نتیجه مطلوب برسد.
دیدار عریقات و متکی یکی از نادرترین و مهمترین دیدارهایی است که میان نماینده دیپلماتیک ارشد ایران با نماینده دیپلماتیک حکومت خودگردان فلسطینی انجام می‌شود یا لااقل در رسانه‌ها بازتاب می‌یابد. بی‌شک این دیدار بی‌برنامه نبوده و در خود اهدافی را دنبال می‌کرده است.
اگر دیدار متکی با عریقات را با دیدارهای انجام شده وی با احمد ابوالغیط وزیر امور خارجه مصر که تقریبا هم‌زمان انجام شده، کنار هم بگذاریم به این نتیجه می‌رسیم که این دیدارها هدف‌دار و با برنامه‌ریزی انجام شده است. اگر به منابع خبری که خبر دادند متکی یک روز قبل از نشست رسمی جنبش عدم تعهد شبانه به تهران آمد و صبح روز بعد به اجلاس بازگشت، اعتماد کنیم به این هماهنگی بیشتر پی می‌بریم.
به نظر می‌رسد این دیدارها حداقل سه نکته مهم را دنبال می‌کرده است. نکته نخست به تعریف جدید دیپلماسی دولت دهم که محمود احمدی‌نژاد ریاست آن را بر عهده دارد، باز می‌گردد. رئیس دولت ایران با این کار تلاش دارد چهره دولت جدیدش را متفاوت با دولت قبلی معرفی کند. چرا که دولتی که رئیس آن در دور پیش مخالف هر گونه دیدار و سازش میان حکومت خودگردان با دولت اسرائیل بود و طرفدارانش روسا و مقامات حکومت خودگردان را سازشکاران با اسرائیل می‌نامیدند، اکنون اجازه داده که عالی‌ترین مقام دستگاه دیپلماسیش با مقام ارشد دیپلماتیک حکومت خودگردان دیدار کند. دیداری که به گفته عریقات دیداری مثبت و سازنده بوده است. از این زاویه حتی بهتر می‌توانیم انتخاب چهره‌های جدید دولت دهم را درک کنیم. شاید یکی از دلایل انتخاب اسفندیار رحیم مشایی به عنوان معاون اول رئیس دولت دهم همین موضوع باشد. فردی که ملت اسرائیل را دوست ملت ایران دانسته بود.
نکته دوم به آشتی ملی فلسطینیان باز می‌گردد. دو گروه فتح و حماس در قاهره نزدیک به 9 ماه است که مذاکرات مستمری را انجام می‌دهند اما این مذاکرات تا کنون نتیجه‌ای در بر نداشته است. برخی مقام‌های بی‌حوصله فلسطینی همچون محمد دحلان بارها ایران را متهم کرده‌اند که با دخالت در امور داخلی فلسطین اجازه نمی‌دهند مذاکرات گروه‌های فلسطینی به نتیجه برسد. این دیدار را می‌توان از آن ناحیه مهم دانست که اعضای جنبش فتح امیدوار باشند که با انجام مذاکرات عریقات با متکی امیدی در به نتیجه رسیدن مذاکرات آشتی ملی میان گروه‌های فلسطینی به وجود آید. اظهارات آشتی جویانه محمود عباس رئیس حکومت خودگردان فلسطینی که از جنبش حماس خواسته است، برگزارى انتخابات رياست تشکيلات و شوراى قانونگذارى فلسطين را به طور فورى بپذیرد، می‌تواند نشانه‌ای از این امیدواری باشد. چرا که پیش از این جنبش حماس نیز خود خواستار برگزاری انتخابات آزاد ریاست تشکیلات شده بود.
نکته دیگر به نوع رابطه ایران و مصر و به دنبال آن رابطه ایران با کشورهای عربی باز می‌گردد. مصری‌ها از زمان اشغال اسرائیل بر اراضی فلسطینی تا کنون خود را متولی شئون فلسطینیان می‌دانستند و تا کنون نیز همه چیز در این رابطه در سایه حضور آنها حل و فصل می‌شده است. البته در مورد مذاکرات صلح فلسطین و اسرائیل حل و فصلی تا کنون صورت نگرفته اما درباره مذاکرات درونی فلسطینیان یا رابطه فلسطین با دیگر کشورهای عربی همواره مصر نقش پررنگ و اثرگذاری داشته است. اکنون هم شکست مذاکرات آشتی ملی میان گروه‌های فلسطینی که در خاک مصر انجام می‌شود و عمر سلیمان رئیس سازمان امنیت این کشور آن را مدیریت می‌کند، برای مصری‌ها بسیار گران تمام شده است. گرچه به اصرار دولت مصر دو طرف پای میز مذاکره می‌آیند و دست خالی میز را ترک می‌کنند اما مصری‌ها همچنان امیدوارند روزی برسد که دو طرف فلسطینی با دست پر میز مذاکرات را ترک کنند تا جایگاه دیپلماتیکشان نیز خدشه‌دار نشود. به همین دلیل مصری‌ها هر کاری می‌کنند که این موضوع حل و فصل شود. چون ایران به عنوان مهمترین حامی جنبش حماس یک طرف مذاکرات داخلی فلسطینان قرار دارد، چگونگی انجام مذاکرات گروه‌های فلسطینی و به نتیجه رسیدن آن می‌تواند کمک بسیاری به بهبود روابط ایران و مصر کند.
نظر شما :