تلاش براى حل مشکلات دو جانبه در خزر
دور تازه ای از تلاش های کشورهای ساحلی خزر برای حل وفصل اختلاف ها و توافق های دو و سه جانبه آغاز شده است.
در حالی که روس ها بی صبرانه در پی امضای توافق نامه گازی با جمهوری های ترکمنستان و قزاقستان برای انتقال گاز آسیای مرکزی از خاک خود به اروپا هستند جمهوری کوچک آذربایجان نیز کوشش های دیپلماتیک را برای حل وفصل اختلاف ها بر سرحوزه نفتی که آذری ها آن را کپز می خوانند وترکمن ها به آن سردار می گویند آغاز کرده اند.
اختلاف عمیق برسر این حوزه نفتی میان دو جمهوری آذربایجان و ترکمنستان در زمان ریاست جمهوری صفر مراد نیاز اف تا حدی بالا گرفت که دو طرف سفارت خانه های خود را در باکو و عشق آباد تعطیل کردند.
با مرگ نیازاف و روی کارآمدن قربان قلی برد بی محمد اف تحولاتی در سیاست داخلی و خارجی ترکمنستان رخ داده است به نحوی این جمهوری شش میلیون نفری آسیای مرکزی اندک اندک از سیاست بیطرفی که نیازاف آن را به اجرا درآورده بود خارج می شود این روزها انعطاف های بویژه در سیاست خارجی از سوی رهبران تازه کار این جمهوری دیده می شود.
همین امر موجب شده است تا عشق آباد به پایتخت پر ترافیک برای دیپلمات های خارجی تبدیل شود. جمهوری ترکمنستان به رغم اینکه کشوری پهناوری نیست اما وجود ذخایر طبیعی بویژه گاز این جمهوری را در کانون نگاه های شرکت ها و دولت های غربی قرار داده است. توجه به جمهوری ترکمنستان از بعد مرگ نیاز اف و آغاز ریاست جمهوری قربان قلی بردی محمد یار اف بیشتر شده است.
از همین روی و بلافاصله پس از روی کار آمدن رهبران جدید در ترکمنستان کارشناسان جمهوری آذربایجان درحوزه خزر درهتل پرزیدنت عشق آباد یک نشست مشترک را با همتایان ترکمن برگزار کردند این نشست به رغم اینکه نتیجه ای برای دوطرف حاصل نداشت اما موجب برگزاری نشست های مشترک بعدی شد.
چندی پیش و برای بار دوم پس از مرگ نیاز اف دیپلماتهای آذری به رهبری خلف خلف اف رهسپار ترکمنستان شدند و مذاکرات مفصلی درباره مسایل مربوط به دریای خزر با کارشناسان ترکمنی آغاز کردند. مذاکرات پیرامون چگونگی تقسیم دریای خزر و تعیین رژیم حقوقی ا ین دریا بود و خلف اف نتیجه مذاکره را بسیار مثبت توصیف کرد.
صرف نظر از مثبت یا غیر مثبت بودن گفت و گوهای هیات آذری با همتایان ترکمن دریای خزر مهمترین نتیجه ای که از این مذاکرات عاید دو طرف شد احتمال بازگشایی سفارت ترکمنستان در باکو است.
تحولات در سیاست خارجی جمهوری ترکمنستان موجب شده است که این جمهوری در خصوصی برخی مسایل از انعطاف بیشتر وارد عمل شود درحالی که نیاز اف با اعلام عدم شرکت در نشست رهبران کشورهای ساحلی در تهران موجب متوقف شدن تلاش ها برای تعیین رژیم حقوقی دریای خزر شد اما جانشین وی یک هفته پیش از برگزاری نشست وزیران امورخارجه پنج کشور ساحلی درتهران که با میزبانی دفتر مطالعات وزارت امورخارجه برگزار شد به ایران آمد و با محمود احمدی نژاد دیدار و گفت و گو کرد.
روسای جمهور ایران و ترکمنستان دراین دیدار به تبادل دیدگاه های خود در باره خزر پرداختند. به نظر می رسد با تثبیت ریاست جمهوری قربان قلی بردی محمد اف علاوه براینکه جمهوری ترکمنستان از سیاست انزوا طلبی فاصله می گیرد بلکه نشانه های در انعطاف در سیاست خارجی این جمهوری دیده می شود.
مقام های جمهوری آذربایجان درست به همین جهت به تکاپو افتاده اند تا اختلاف های خود با همسایه ترکمن که در زمان صفر مراد نیاز اف بوجود آمده بود را حل وفصل کنند.
باکو شهریور ماه میزبان هیاتی بلند پایه از مقام های جمهوری ترکمنستان است این دو از مذاکرات میان دو جمهوری آذربایجان و ترکمنستان می تواند تا حدودی گره ای از گره های رژیم حقوقی دریای خزر را باز کند.
نظر شما :