آيا رهبرى امريکا بر اقتصاد جهانى به زودى به پايان مى‌رسد؟

یورو برای نخستین بار طی 13 ماه گذشته سقوط ارزش خود در برابر دلار را تجربه کرد. همچنین بازارهای بورس آسیا نیز در نخستین روز کاری خود پس از تصویب کنگره ملی امریکا به طرح 700 میلیارد دلاری کاخ سفید، به شدت کاهش یافت تا هم­زمان قیمت نفت نیز به زیر 92 دلار برسد. بر همین اساس شاخص سهام نیکی به کمترین ارزش خود طی چهار سال اخیر رسید.

ارزش یورو در برابر دلار در معاملات روز دوشنبه 6 اکتبر 9/0 درصد کاهش یافت و به رقم 3642/1 دلار رسید. ارزش یورو در برابر ین ژاپن نیز به کمترین قیمت خود از سال 2006 تا کنون یعنی به رقم 18/142 ین رسید.

در همین حال مقام­های آلمانی و فرانسوی روز یکشنبه پنج اکتبر تشکیل صندوق مشترک برای نجات بانک­های اروپایی از خطر ورشکستگی را رد کردند.

کارشناسان امور انرژی در موسسه کیرون و گیرتز در سنگاپور نیز در برابر کاهش قیمت نفت اعلام کردند، با وجود این که طرح نجات خزانه­داری امریکا بازار آزاد را از خطر نابودی نجات داد اما تقاضای کشورهای مصرف کننده نفت به ویژه در کشورهای صنعتی چندان امیدوار کننده نیست و پیش بینی می­شود قیمت نفت باز هم پایین بیاید.

از سوی دیگر جان گری، نویسنده، فیلسوف و استاد علوم اقتصاد و اقتصاد سیاسی در مقاله­ای که روز دوشنبه 6 اکتبر در روزنامه آبزرور منتشر کرد، با عنوان شکست در سقوط قدرت امریکا نوشت، هیمنه و رهبری امریکا بر اقتصاد جهانی به پایان رسیده است.

وی که کتاب "بردگان شیطان: دین یوحنایی و مرگ مدینه فاضله" را به رشته تحریر در آورده درباره بحران مالی که ایالات متحده اکنون تجربه می­کند همچنین می­نویسد، بحرانی که اکنون ایالات متحده با آن رو به رو است باعث سقوط کشور می­شود و همان اتفاقی که باعث شد اتحاد جماهیر شوروی از هم فروبپاشد و دیوار برلین فرو بریزد اکنون بر سر ایالات متحده خواهد آمد.

گری در ادامه یادداشت خود همچنین یادآور می­شود، آنچه اکنون باعث غلیان بازار شده فراتر از یک بحران مالی است، باید گفت به زودی شاهد یک تغییر جئوسیاسی تاریخی که می­تواند موازنه قوا را در دنیا برهم بزند را شاهد خواهیم بود و رهبری امریکا بر دنیای سرمایه­داری که پس از جنگ جهانی دوم تا کنون آن را بر عهده داشته به پایان خواهد رسید.

گری درباره آینده بازارهای مالی جهانی می­نویسد، اگر ایالات متحده را به اجزای زنده در نظام­های مالی تقسیم کنیم به این نتیجه می­رسیم که نظام امریکا به طور ویژه خود بازار آزاد خود را نابود می­کند در حالی که کشورهای دیگری که بازارهای خود را تحت کنترل دارند در امان خواهند ماند.

وی درباره طرح­های نجاتی که کشورهای خارجی برای نجات بازار اقتصادی خود طراحی کرده­اند نیز می‌نویسد: کشورهایی که نظام مالی امریکا را تحقیر کرده و خود را از آن دور ساختند همان­ها نظام مالی امریکا را بازسازی خواهند کرد.

گری در نهایت مقاله خود را این گونه به پایان می­رساند که ایالات متحده می­توانست به عنوان بزرگترین اقتصاد جهان برای مدت طولانی­تری به رهبری خود بر بازار سرمایه ادامه دهد اما کشورهای تازه­ای ظهور خواهند کرد که از این بحران جان سالم به در برده و در کنار امریکا اقتصاد جهانی را خواهند گرداند. بی­شک ایالات متحده همچنان یکی از قدرت­های اقتصادی باقی خواهد ماند اما در کنار قدرت­های تازه که بدون آنها نمی­تواند آینده خود را ترسیم کند.