روسيه تنها متحد ايران در درياى خزر است؟

 روسیه تصمیم دارد مشکلات دریای خزر را در سطحی بالا تر، یعنی در سطح روسای جمهور کشورهای حاشیه دریای خزر (روسیه، ایران، جمهورى آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان) حل کند. "سرگی لاوروف" وزیر امور خارجه روسیه دو مشکل کلیدی را مطرح مى کند که باید توسط سران پنج کشور حاشیه دریای خزر حل شوند که شامل تعیین آب های مرزی دریای خزر و مسئله فعالیت های نظامی در آن.

مسکومى گويد برايش کاملاً غیر قابل پذیرش است که قزاقستان، ترکمنستان و آذربایجان مصرانه خواستار تقسیم دریای خزر بر اساس خطوط مرزی هستند. بویژه که این سه کشور بطور یک جانبه در "بخش های خود" اعلام استقلال کرده اند.

منابعی نزدیک به مذاکره کنندگان مى گويند که اگر دریای خزر را بر اساس خطوط مرزهای ملی تقسیم کنند، به روسیه پیش از هر چیز در بخش ماهیگیری خسارت وارد خواهد داشت، چرا که در بخش روسیه تقریباً ماهی از همه جا کمتر است.

علاوه بر این تقسیم دریای خزر بدین شکل، اجرای برنامه احداث خط لوله از اعماق دریای خزر برای انتقال سوخت از ترکمنستان و قزاقستان به اروپا را بدون گذر از روسیه، تسهیل می کند.

علاوه بر این، پس از تقسیم سواحل خزر، کشورها می توانند با حضور نظامی کشورهای دیگر (بغیر از کشورهای حاشیه خزر) در این دریاچه موافقت کنند که روسیه با تمامی قوا سعی در جلوگیری از آن دارد.

از نظر مسکو "مهره های ضعیف" در باشگاه کشورهای حاشیه دریای خزر آذربایجان و قزاقستان هستند که در مسائل مربوط به فعالیت های نظامی در خزر، در مدت اخیر هرچه بیشتر به سمت غرب می روند. به عنوان مثال باکو به بهانه های مختلف از پذیرش پیشنهاد روسیه برای انعقاد قرارداد تحکیم اصل جلوگیری از حضور ناوهای نظامی کشورهای ثالث در منطقه و ایجاد ناوگان نظامی "کاسفور" در خزر امتناع می کند. بجای آن آذربایجان تمایل بسیاری به پروژه آمریکایی "پاسبان خزر" دارد.

از جمله کمپانی های اسراییلی به توسعه روابط در زمینه فناوری های اطلاعاتی-ارتباطاتی با باکو تمایل دارند. "آرتور لنک" سفیر اسراییل در باکو در مراسم افتتاح اولین همایش جمهورى آذربایجان-اسراییل در امور فناوری های اطلاعاتی-ارتباطاتی اين موضوع را اعلام کرده است

خبرگزاری «نووستی » به نقل از وی گزارش داده که "اسراییل نفت ندارد اما ما نفت را به صورت فناوری های اطلاعاتی-ارتباطاتی در اختیار داریم. به غیر از این باکو  در کنار نفت پتانسیل برای توسعه فناوری های عالی وجود دارد. کمپانی های ما به زمینه های سرمایه گذاری جمهورى آذربایجان در زمینه فناوری های اطلاعاتی-ارتباطاتی تمایل دارند". سفیر اسراییل گفته که در این همایش 9 کمپانی خصوصی اسراییلی که در زمینه فناوری های عالی مشغول هستند شرکت می کنند. جمهورى آدذبايجان از جمله کشورهاى نفت خيز جهان است و منابعى عظيم در درياى خزر دارد.

 اما قزاقستان هرچند که موضع انعطاف پذیرتری درباره پیشنهادات یاد شده دارد، اما آشکارا از دربرابر مسکو ایده برابری سطح نظامی هر یک از کشورهای حاشیه خزر را تشدید می کند. اجرای این ایده، منجر به کاهش محرز حضور نظامی روسیه در منطقه می شود.  

کارشناسان روسى به روزنامه کامرسانت اين کشور گفته اند که بدین ترتیب، تنها متفق روسیه در امور خزر، همچنان ایران باقی می ماند. ایران هم ایده روسیه درباره ایجاد "کاسفور" را می پسندد و هم از طرح احداث خط لوله انتقال سوخت از اعماق خزر بدون گذر از روسیه حمایت نمی کند. و از آنجایی که نشست آتی خزر در تهران برگزار خواهد شد، شانس مسکو در مباحثه با مخالفین افزایش می یابد.