مالکی صفحه اى تازه از روابط عراق با آلمان را گشود

نوری مالکی نخست­وزیر عراق از روز سه شنبه 22 ژوئیه تور اروپایی خود را آغاز کرده تا هم­زمان با بهبود روابط با کشورهای عرب، روابط عراق با اروپا نیز بهبود یابد. رابطه­ای که تا قبل از سقوط صدام حسین کاملا تیره شده بود و پس از آن هم به دلیل همراهی نکرن اروپا با آمریکا در جنگ با عراق از سوی کاخ سفید تحریم شده بود. قرار است مالکی که اکنون در آلمان به سر می­برد، پس از پایان دیدارش با مقام­های آلمانی به ایتالیا و واتیکان نیز سفر کند و با مقام­های ارشد این دو کشور دیدار و گفت و گو داشته باشد.

اما نخستین مقصد مالکی در سفر به اروپا آلمان است. وی در این سفر مورد استقبال رسمی آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان قرار گرفت. مالکی در دیدار با آنگلا مرکل به بررسى گسترش روابط دو جانبه، مبارزه با تروريسم، همکارى در زمينه‌هاى سياسى، اقتصادى، تجارى و علمى پرداخت.

مالکى و مرکل همچنين به بررسى يارى و حمايت از عراق در رهايى از فصل هفتم منشور سازمان ملل به اضافه استفاده از تجربيات آلمان در زمينه آموزش و تجهيز نيروهاى ارتش عراق و همچنين بازسازى و سرمايه‌گذارى در عراق پرداختند.

علاوه بر آن مالکى همکارى علمى دو کشور را از طريق افتتاح دانشگاه آلمانى در بغداد و گسترش روابط ديپلماتيک از طريق گشودن دو کنسولگرى آلمان در شهر بصره و اربيل خواستار شد.

مالکى همچنین گفت: «دولت عراق در برقرارى نظم و قانون، مبارزه با تروريست‌ها و ناقضان قانون صرف‌نظر از وابستگى‌هاى دينى و مذهبى تلاش مى‌کند و سعى دارد زمينه بازگشت آوارگان عراقى را بدون توجه به روابط مذهبيشان به کشور فراهم کند. تروريسم تمام عراقى‌ها را هدف قرار داده است. عراق کشورى قانونمند و دموکرات است و مى‌خواهد روابط بسيار مناسبى با کشورهاى همجوار و ديگر کشورها بر اساس مذاکرات و عدم دخالت در امور داخلى داشته باشد. ما به روابط پيشرفته خود با کشورهاى اروپايى از جمله آلمان افتخار مى‌کنيم.»

وی در ادامه تاکید کرد، عراق امروز همان عراق شش ماه پيش نيست و ما پيشرفت‌هاى بزرگی در زمينه وضعيت امنيتى به دست آورده­ایم. اکنون دموکراسى و آزادى به اندازه قابل ‌توجهى در کشورمان وجود دارد. عراق قادر است مسئوليت برقرارى امنيت را در دستان خود بگيرد زيرا موفقيت‌هاى بزرگى داشته‌ايم و گام به گام پيش مى‌رويم.

نخست وزير عراق يکى از مهمترين اهداف سفر دو روزه خود به آلمان را اصلاح تصوير عراق در اذهان آلمانی­ها عنوان کرد و اظهار داشت، مسيحيان عراقى نيز از جايگاه در خور توجهی در عراق برخوردارند.

آنگلا مرکل نيز گفت: «به زودى کنسولگرى آلمان در دو شهر اربيل و بصره افتتاح مى‌شود.»

وی در ادامه افزود: « بسيارى از کشورها از جمله آلمان خواهان همکارى و گسترش روابط با عراق هستند. درست است که اوضاع امنیتی در عراق رو به بهبودی است اما هنوز شامل سراسر عراق نمی­شود. اما من مخفی نمی­کنم که ما مایلیم در تمام زمینه­ها با عراقی­ها همکاری داشته باشیم.»

در همین حال قرار است نوری مالکی برای تامین امنیت سرمایه­گذاران آلمانی در عراق تفاهم­نامه­ای را با میخائیل گلوس، وزیر بازرگانی آلمان امضا کند.

نوری مالکی در ادامه سفرش در آلمان در یک ضیافت مشترک با سرمایه­داران و بازرگانان بزرگ آلمانی، عرب و سفیران کشورهای عربی در برلین شرکت کرد و از آنها خواست برای سرمایه­گذاری در عراق آماده شوند.

وی در نطقی به همین مناسبت گفت: «اوضاع امنیتی عراق بسیار بهبود یافته و شما می­توانید با خیالی آسوده سرمایه­های خود را به عراق بیاورید. دروازه­های عراق برای انجام هر گونه سرمایه­گذاری­ای باز است و ما با آغوش باز و با کمال میل از حضور شما در عراق استقبال می­کنیم.»

در همین حال نوری مالکی مصاحبه مفصلی با شبکه تلویزیونی دویچه وله (DW) گفت: «اوضاع نابه سامان امنیتی دلیل اصلی بی­میلی حضور شرکت­های خارجی و آلمانی در عراق بود. گرچه شرکت­های بزرگی مانند زیمنس وارد عراق شدند و در بازار بزرگ کشورمان در حال رقابت هستند. این شرکت بیشتر در زمینه تولید برق، نفت، کشاورزی، صنعت و خدمات رفاهی به شهروندان عراقی خدمات می­دهد.»

وی در ادامه افزود: «اکنون دولت عراق زمینه مناسبی برای حضور شرکت­های خارجی و سرمایه­گذاری آنها به وجود آورده و ما گمان می­کنیم اکنون آنها می­توانند سرمایه خود را به عراق بیاورند.»

فرانک والتر اشتان­مایر وزیر امور خارجه آلمان نیز اعلام کرد، وزارت امور خارجه آلمان عزم خود را جزم کرده تا کنسولگری خود در شهر اربیل در کردستان در شمال عراق را تا ابتدای سال جاری میلادی افتتاح کند.

اشتان­مایر همچنین گفت: «دولت آلمان درصدد است که دیپلمات عالی­رتبه­ای را برای فعالیت در اقلیم کردستان عراق تعیین کند.»

رابطه تازه عراق با اروپا

عراق به دنبال آشتی با دنیا است. نوری مالکی به اروپا رفت تا به اروپایی­ها بفهماند، کشورش به هیچ وجه مایل نیست جایی برای تسویه حساب­های شخصی کشورهای مختلف جهان از اروپا تا خاورمیانه با ایالات متحده آمریکا باشد.

در گذشته­ای نه چندان دور عراق به شدت از ناامنی رنج می­برد. بیمه هر فرد خارجی در عراق از سال 2003 تا 2006 بالغ بر پنج میلیون دلار بود. یعنی کافی بود از یک شرکت خارجی پنج نفر قربانی فعالیت­های تروریستی شود تا آن شرکت کاملا ورشکست شود. در ابتدای سال 2003 برخی شرکت­های آمریکایی، ایتالیایی و اسپانیایی به عراق آمده بودند تا فعالیت­های خود را آغاز کنند اما با شروع فعالیت­های تروریستی آنها نیز فعالیت­های خود را متوقف کردند و از عراق خارج شدند.

اکنون با بهبودی امنیت عراق دولت مالکی به فکر بهبود وضعیت کشور از لحاظ بازسازی و عمران افتاده است. عراق هنوز از نبود مسکن و ساختمان­های مسکونی، قطعی برق، نبود آب آشامیدنی، ضعف شبکه مخابرات، ضعف شدید در واحدهای صنعتی، بیکاری شدید، امور خدماتی و خدمات رسانی، صنایع کشاورزی که به شدت نابود شده، امور بانکی و بسیاری موارد دیگر رنج می­برد که بهبودی آن نیاز به وجود سرمایه­های خارجی و حضور شرکت­های بزرگ است.

اما برای باز شدن سرمایه­های خارجی نیز دولت مالکی نمی­تواند، خود سر عمل کند. دولت آمریکا با وجود این که همانند گذشته بر جلوگیری از فعالیت کشورهایی که در آزادسازی عراق آن را یاری نرساندند، چندان پافشاری نمی­کند اما همچنان نسبت به آن حساسیت دارد.

در گام نخست عراق مجبور بود، روابط خود با کشورهای عربی را بهبود سازد. اعراب همسایه عراق هستند و عراق نیز جزء جامعه عربی است. اعراب نیز نسبت به آن بسیار حساسیت داشتند. از این رو اتحادیه اروپا که نزدیکی بسیاری با کشورهای عربی به ویژه در زمینه اقتصادی دارند و بر سر عراق با آمریکایی­ها به مشکل بر خورده بودند، در برابر موضوع عراق همان موضع اعراب را اتخاذ کردند.

با سپری شدن اوضاع ناآرام در عراق و پذیرفتن این موضوع از سوی اعراب که عراق تحت تاثیر کشور دیگری نیست و دولت آن نیز تحت تاثیر اندیشه­های طائفه­ای قرار نگرفته، نگرش اعراب نسبت به عراق تغییر یافت. مصر و عربستان پذیرفتند سفارتخانه­های خود را در عراق بازگشایی کنند. امارات متحده عربی، بحرین، اردن و کویت نیز سفیران خود در عراق را تعیین کردند.

این نگرش باعث شد تا زمینه تغییر سیاست­های اروپا به عراق نیز فراهم شود. اما دولت عراق نمی­توانست روابط خود را با کشورهایی بهبود بخشد که خود تمایل دارد. از این رو به سراغ کشورهایی رفته است که روابط نزدیکی با آمریکا دارند و به نوعی متحد اصلی آن در اروپا محسوب می­شوند. آلمان و ایتالیا اکنون مهمترین هم­پیمان آمریکا در اروپا محسوب می­شوند. به همین دلیل است که نوری مالکی نیز تور اروپایی خود را به این دو کشور و سپس واتیکان اختصاص داده است.