گوردون براون در اسرائيل براى ايران شمشير را از رو بست

گوردون براون، نخست وزیر بریتانیا، در سفری منطقه­ای به خاورمیانه آمده است. وی نخستین توقف خود در خاورمیانه را در یک سفر از قبل اعلام نشده، بغداد انتخاب کرد و با مقام­های ارشد عراقی درباره تحولات به گفت و گو پرداخت. سفر گوردون براون در این برهه از زمان که خصوصا محبوبیت وی در جامعه بریتانیا به شدت کاهش یافته از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

 

براون یک روز بیشتر در عراق نماند و از آنجا راهی سواحل شرقی دریای مدیترانه شد. وی در ابتدا به بیت­اللحم رفت و سپس از آنجا عازم اسرائیل شد و با مقام­های ارشد اسرائیلی درباره تحولات منطقه به ویژه ایران به گفت و گو پرداخت.

 

گوردون براون در اسرائیل 

اسرائیل آخرین مقصد نخست وزیر بریتانیا به خاورمیانه بود. گوردون براون در اسرائیل ضمن اعلام حمایت از دولت و رژیم اسرائیل، بر موضوع ایران که دغدغه اصلی اسرائیلی­ها در این روزها شده نیز متمرکز شد. گوردون براون در پارلمان ( کنیست ) اسرائیل حمله تمام عیاری را متوجه ایران کرد و از فعالیت­های هسته­ای کشور به شدت انتقاد کرد.

 

وی در این نطق گفت:« بریتانیا تشدید تحریم­ها علیه ایران در صورت شکست در مذاکرات را تایید می­کند. ما از نگرانی اسرائیل درباره برنامه­های تسلیحات هسته­ای ایران آگاهیم و از این رو لازم می­دانیم از اسرائیل حمایت کنیم و در صورت هر گونه تعرضی در کنار آن بایستیم. اسرائیل حق دارد که خواهان زندگی به دور از تروریسم باشد. ایران اسرائیل را به محو از نقشه جهانی تهدید کرده که نمی­توان در برابر آن سکوت کرد. از این رو بریتانیا خود را در خندق واحد در کنار هر کس که بخواهد به اسرائیل حمله کند، می­بیند.»

 

اظهارات گوردون براون با استقبال بسیار احزاب اسرائیلی در کنیست رو به رو شد به گونه­ای که پس از پایان اظهاراتش همگی ایستادند و مدتی طولانی برایش دست زدند.

 

بنیامین نتانیاهو، رهبر حزب راست افراطی، پس از دیدار خصوصی­اش با براون که پس از نطقش در کنیست انجام شد، با چهره­ای خندان و خشنود از موضع نخست وزیر بریتانیا گفت:« احساس آسودگی بسیاری از گفته­های اطمینان بخش نخست وزیر بریتانیا می­کنم. نخست_­وزیر بریتانیا تاکید کرد اسرائیل را کشور خود می­داند و از این که ایران به سلاح هسته­ای دست یابد کاملا احساس خطر می­کند.»

 

اما با این حال یک منبع نزدیک به ایهود اولمرت، نخست­وزیر اسرائیل، گفت:« براون به ما گفته است تهدید ایران را غیر عادی می­داند و تاکید کرده مذاکراتی که اکنون با ایران جریان دارد به معنای کوتاه آمدن غرب در برابر ایران نیست، بلکه تلاشی برای حل این قضیه از طریق دیپلماتیک است. اگر این تلاش­ها به نتیجه نرسد غرب به دنبال افزایش فشارها و تشدید تحریم­ها خواهد رفت.»

 

اولمرت به براون خاطر نشان کرده، به اعتقاد اسرائیل تلاش­های دیپلماتیک حاصلی ندارد اما به آن احترام می­گذارد و امیدوار است که موفقیت­آمیز باشد. اما اسرائیل از غرب می­خواهد در برابر انتخاب­های دیگر اهمال نکند و خود را برای فعالیت­های ناگهانی ایران آماده نگه دارد.

 

وی همچنین مدعی شد که خطر سلاح هسته­ای ایران تنها محدود به اسرائیل نیست و شامل خاورمیانه و کل اروپا نیز می­شود.

 

در همین حال قرار است موضوع هسته­ای ایران در سفر باراک اوباما، نامزد دموکرات انتخابات ریاست جمهوری امریکا، که قرار است به زودی به منطقه سفر کند نیز محور گفت و گوها باشد. همچنین قرار است در این سفر تسیبی لیونی، وزیر امور خارجه اسرائیل، و ایهود باراک، وزیر دفاع این رژیم، اوباما را با هلی­کوپتر در آسمان اسرائیل بچرخانند تا او را درباره خطرهای امنیتی که اسرائیل را نگران کرده و اسرائیل اصرار دارد در برابر حمله احتمالی دشمنانش آن را دفع کند، در جریان بگذارند.   

 

این در حالی است که گابی اشکنازی، رئیس ستاد ارتش اسرائیل، که اکنون در ایالات متحده آمریکا به سر می­برد نیز درباره موضوع سلاح هسته­ای ایران با طرف­های آمریکایی گفت و گو کند.

 

گوردون بروان در فلسطین  

نخست وزیر بریتانیا قبل از آنکه به اسرائیل بیاید در فلسطین بود. وی در آنجا با مقام­های ارشد فلسطینی از جمله محمود عباس، رئیس حکومت خودگردان فلسطینی، دیدار و گفت و گو کرد.

 

سفر براون به فلسطین نیز برای اعلام حمایت از حکومت خودگردان و دولت سلام فیاض صورت گرفت. وی در ديدار با رئيس تشکيلات خودگردان فلسطين بر لزوم توقف شهرک‌سازى براى يهوديان در سرزمين‌هاى اشغالى تأکيد کرد و کمک مالى بيشتر به تشکيلات خودگردان را وعده داد.

  

گوردون براون در بيت‌اللحم در يک کنفرانس مطبوعاتى مشترک با محمود عباس گفت:« ما اهداف آشکارى پيش‌رو داريم که شامل صلح بر اساس مرزهاى 1967، دولت مستقل فلسطينى همراه با اسرائيلی امن و همچنين تعیین بيت‌المقدس به عنوان پايتخت هر دو ملت است.»

  

براون با اشاره به کنفرانس صلح خاورميانه در آناپوليس در ايالت مريلند امريکا که در سال گذشته ميلادى برگزار شد، گفت:« پرسش اين است که آيا مى‌توانيم به موقعيتى دست يابيم که در آناپوليس تعیین شد. بى‌شک مشکلاتى نظير مسدود کردن شهرک‌سازى براى توقف خشونت وجود دارد که مانع اساسى براى تشکيل دولت مستقل فلسطينى به شمار مى‌رود.»

 

وى در ادامه اعلام کرد، دولت بریتانیا 60 ميليون دلار کمک مالى مضاعف به تشکيلات خودگردان فلسطين می­دهد که نيمى از اين مبلغ به طور مستقيم وارد بودجه آن خواهد شد. ما براى توسعه اقتصادى فلسطين در دوره سه ساله یعنی تا سال 2011 نیز مبلغ 500 ميليون دلار وعده داده شده است.

 

نخست وزیر بریتانیا همچنین حمايت خود را از تقويت امنيت فلسطينيان و ميزبانى از کنفرانس سرمايه‌‌گذارى در فلسطين در سال جارى میلادی اعلام کرد.

 

عباس نيز از براون براى کمک‌هاى مالى و طرح‌هاى مذکور در زمينه توسعه اقتصادى فلسطين تشکر کرد و گفت:« سفر اين رهبر انگليسى با بهبود شرايط و پيشرفت مذاکرات صلح ، همچنين برقرارى آتش‌بس ميان اسراييل و حماس مقارن شده است.»

 

بروان در عراق  

عراق نخستین توقفگاه براون در سفرش به خاورمیانه بود. سفری که به طور ناگهانی انجام شد. گوردون براون در عراق با نوری مالکی همتای عراقی­اش و جلال طالبانی، رئیس جمهوری آن کشور، دیدار و گفت و گو کرد.

 

گوردون براون در بغداد به مقام­های عراقی اطمینان داد که نیروهای بریتانیایی ناگهانی و بدون برنامه عراق را ترک نخواهند کرد و تا زمان تامین امنیت کامل عراق باقی خواهند ماند.

 

وی هیچ تاریخی رسمی­ای نیز برای زمان خروج نیروهای بریتانیایی از عراق تعیین نکرد، اما يک افسر ارشد ارتش بریتانیا که نخواست نامش فاش شود، پيش‌بينى کرد که کاهش اساسى نيروهای آمریکایی سال آينده اتفاق افتد.

  

نخست وزير انگليس پس از گفت‌وگو با نورى مالکى و جلال طالبانى که به طور جداگانه انجام شد، اظهار داشت:« قطعاً تصميم ما اين است که شمار سربازان را کاهش دهيم اما نمى‌خواهم زمان‌بندى ساختگى در اين لحظه ارائه دهم.پيشرفت بزرگی براى کاهش خشونت و بازسازى اقتصادى در عراق به دست آمده است. چرخش بسيار بزرگى ايجاد شده است. اما نباید نسنجیده عمل کرد.»

 

بریتانیا در ابتدای سال جاری میلادی قصد داشت قسمت اعظم نیروهای خود را از عراق خارج کند. حتی جورج بوش، رئیس جمهوری امریکا، قبل از آن که دولت بریتانیا تصمیم قطعی خود را در این زمینه بگیرد به لندن سفر کرد و از متحد بریتانیایی خود خواست، این تصمیم را به تعویق بیندازد.

 

اما دولت بریتانیا تقاضای رئیس جمهوری آمریکا را رد کرد و به وی اطلاع داد که به دلیل فشار داخلی و افکار عمومی بریتانیا مجبور است که نیروهای خود را از عراق هر چه سریعتر خارج کند. بر اساس تصمیم دولت بریتانیا تنها 2500 سرباز در عراق باقی میی­مانند و مابقی نیروها ظرف سه ماه از این کشور خارج می­شوند.

 

بریتانیایی­ها حتی مقدمات این کار را نیز فراهم کردند. در ابتدای سال جاری میلادی نیروهای بریتانیایی امنیت شهر بصره را به نیروهای عراقی سپردند تا زمینه­های خروج از عراق را فراهم کنند. اما ناگهان شبه نظامیان عراقی دست به شورش زدند که باعث لشکرکشی ارتش عراق برای خنثی کردن اغتشاش آنها شد.

 

نوری مالکی خود فرماندهی عملیات را بر عهده گرفت و کار به جایی رسید که وی و وزیر دفاعش از یک سوء قصد توسط شبه نظامیان جان سالم به در بردند. در این عملیات ارتش بریتانیا مجبور شد دوباره به شهر بصره باز گردد و ارتش عراق را در مبارزه با شبه نظامیان همراهی کند.

 

آن شورش در نهایت به همت و تلاش دولت و ارتش عراق سرکوب شد. اما حقایق و اسنادی از آن منتشر شد که ابعاد تازه­ای از این واقعه را روشن می­ساخت. نخست این که در طول عملیات ارتش عراق متوجه شد پیکان حملات شبه نظامیان تنها متوجه آن است و شورشیان از ضربه زدن به ارتش بریتانیا خودداری می­کنند.

 

پس از مدتی معلوم شد که ارتش بریتانیا با شورشیان بصره تفاهم نامه­ای امضا کرده که بر اساس آن سربازان بریتانیایی آسیبی به شورشیان وارد نمی­آوردند در مقابل شورشیان نیز آسیبی به نیروهای انگلیسی وارد نمی­کنند. این مسئله به اندازه­ای دولت عراق را رنجاند که مالکی مجبور شد نامه تند انتقادآمیزی را به نخست وزیر بریتانیا بنویسد.

 

علاوه بر آن مشخص شد که ارتش عراق تا چه اندازه آسیب­پذیر است و شورشیان تا چقدر به آن به دیده تحقیر می­نگرند. به همین دلیل دولت بریتانیا تصمیم گرفت که برنامه خود را تغییر داده و عقب نشینی از عراق را به تعویق بیندازد.

 

از این رو برخی از کارشناسان معتقدند، سفر گوردون براون به عراق ضمن دلجویی از دولت آن کشور برای آن اتهام یا به قول سفیر بریتانیا اشتباه استراتژیک، به دولت عراق اطمینان دهد که تا زمانی که وی بر سر کار است، دست به کار نگران کننده­ای نخواهد زد و نیروهای بریتانیایی شتابزده خارج نخواهند شد. سفر گوردون بروان گرچه کوتاه بود ولی برای عراقی­ها بسیار پر اهمیت بود. سفری که توانست بسیاری از پاسخ­های مقام­های عراقی را بدهد.

 

اما با این حال هدف اصلی گوردون براون به عراق دیدار با فرماندهان نظامی ارتش بریتانیا و گرفتن آخرین گزارش­ها از عملکرد نیروهای انگلیسی در عراق صورت گرفته است. قرار است وی در آخر ماه جاری میلادی گزارشی از عملکرد نیروهای بریتانیایی در عراق به مجلس عوام ارائه دهد.