آخرين تير تيرکش نئومحافظه کاران

تلاش جدیدی که از سوی برخی از اعضای دولت بوش در روزهای اخیر پیرامون اتهام ارسال تسلیحات از ایران برای گروه طالبان در افغانستان آغاز شده، در حالی به اوج خود رسیده است که تردیدهای زیادی از سوی رسانه های جهانی در مورد صحت این اتهامات با توجه به سابقه خصومت دیرینه ایران با طالبان مطرح شده اند. از سوی دیگر این تلاش در حالی انجام می گیرد که با توجه به مذاکرات ایران و آمریکا پیرامون اوضاع عراق، امید به بهبود اوضاع خاورمیانه و در نهایت حل و فصل دیپلماتیک نزاع هسته ای غرب با تهران قوت گرفته است.

تمام اخبارى که در رسانه های مختلف به نقل از مقامات آمریکایی – در راس آنها رابرت گیتس، وزیر دفاع آمریکا – و فرماندهان ناتو در افغانستان منتشر شده اند، بر پایه گزارشی مبنی بر ادعای توقیف 4 خودروی حامل تسلیحات از ایران به مقصد افغانستان بوده اند. این در حالی است که هیچ یک از مقامات و فرماندهان  مذکور با وجود تاکید بر در دست داشتن جزئیاتی بیشتری از این واقعه، نتوانسته اند دلیلی مستدل از مرتبط ساختن این خودروهای حامل سلاح با دولت ایران ارائه دهند.

گیتس در کنفرانسی خبری که به همین منظور تشکیل شده بود، گفت:" ما هیچ اطلاعاتی مبنی بر این که دولت ایران از این اقدام حمایت می کرده است یا این که قاچاق اسلحه بوده و دقیقا به چه منظور انجام گرفته است، در اختیار نداریم."

موضوع اتهامات قاچاق اسلحه به افغانستان تازگی ندارد و پیشتر هم گزارش هایی در این مورد توسط برخی از رسانه ها منتشر شده بود. رستم شاه محمد، سفیر پاکستان در مصاحبه ای که فروردین گذشته در زمان اوج انتشار این نوع گزارش ها با یکی از شبکه های تلویزیونی این کشور داشت، اعلام کرد که طالبان توانسته است برای اولین بار کنترل مناطق مرزی افغانستان با ایران را در اختیار بگیرد. وی تاکید کرد که این موقعیت باعث شده است که آنان به راحتی از کشورشان به ایران مواد مخدر قاچاق کرده و از این کشور به صورت قاچاق اسلحه به افغانستان وارد کنند. محمد در عین حال تصریح کرد که دولت ایران نمی تواند در این تجارت اسلحه دخالتی داشته باشد.

در همین حال به منظور تکمیل حلقه های سناریوی اخیر، در گزارشی که چندی پیش توسط روزنامه نیویورک تایمز منتشر شد، اعلام گردید که برخی از تسلیحات به کار گرفته شده از سوی طالبان علیه نیروهای بین المللی در افغانستان از نوع سلاح هایی بوده اند که توسط شبه نظامیان شیعی در عراق مورد استفاده قرار می گیرند. بدین ترتیب تلاش شده است تا ضمن زنده کردن اتهامات ماه های ژانویه و فوریه در مورد ارسال سلاح از ایران برای شبه نظامیان در عراق، ارتباط تهران با طالبان نیز منطقی جلوه داده شود.

تلاش نئومحافظه کاران

این نکات سوالی اساسی را مورد توجه قرار می دهد. این سوال که چرا اتهامات جدیدی از نوعی که پیشتر در مورد دست داشتن ایران در وقایع نظامی عراق مطرح شده بودند، باردیگر از سوی مقامات آمریکایی و ناتو در افغانستان ادعا شده اند؟ و آیا اصولا این دو موضوع در یک راستا قابل ارزیابی هستند؟

با توجه به این که اصلی ترین هدف دولت بوش و در راس آن دیک چنی، معاون وی از تاکید بر گزارش اخیر قاچاق سلاح به افغانستان، وارد آوردن فشار بیشتر به ایران و فعالیت های ضد آمریکایی این کشور در منطقه است، به نظر می رسد که این موضوع را باید با اتهاماتی که علیه ایران در عراق مطرح شد، در یک راستا تلقی کرد.

برخی از گزارش ها حاکی است که دیک چنی در جمع گروه فکری جناح راست در واشنگتن گفته است وی از این که بوش تصمیم درستی در مورد ایران نگیرد، در هراس است و معتقد است که باید گزینه های پیش روی رئیس جمهور آمریکا در این مورد را به وی تحمیل کند.

زمانی که طالبان قدرت را در افغانستان در دست داشت، ایران اولین قدرت خارجی بود که از تلاش نیروهای شمال برای سرنگونی رژیم طالبان حمایت کرد. بخشی از این خصومت دیرینه با گروه طالبان از قصاوتی ریشه می گیرد که نیروهای این گروه در افغانستان علیه دیپلمات های ایرانی روا داشتند. اما حمایت دولت پاکستان از طالبان که بارهای از سوی واشنگتن مورد سرزنش قرار گرفته است، عاملی دیگر از ناسازگاری بنیادین ایران با گروه طالبان محسوب می شود.

اما روشی که گروه چنی موسوم به نئومحافظه کاران افراطی در دولت آمریکا برای تخطئه ایران در پیش گرفته است، برخی از مخالفت ها در واشنگتن را علیه این شیوه سیاسی بی اثر کرده است. گروه چنی تاکید می کند که صرفا وجود برخی ارتباط های – حتی تایید نشده – میان ایران و گروه طالبان و همچنین قاچاق سلاح به افغانستان برای نتیجه گیری در این مورد که ایران رویه خود را در قبال این گروه تغییر داده، کافی است. این شیوه در واقع شبیه همان رویکردی است که واشنگتن پیش از حمله به عراق در پیش گرفت و مدعی شد که هر نوع ارتباط میان مقامات دولت این کشور با القاعده، نیاز به ارائه مستندات دیگر برای متهم ساختن صدام به حمایت از این شبکه تروریستی را منتفی می سازد. با این حال گروه چنی ناگزیر است که سایر مقامات واشنگتن را نیز با خود همراه سازد.

ابتکار عمل در دست ایران

تاکید گروه چنی بر وجود رابطه میان تهران و شبه نظامیان در افغانستان و عراق دلیل دیگری هم دارد و آن نبود مدارک کافی در مورد تلاش ایران برای ساخت بمب هسته ای است. حمله به عراق که یکی از دلایل آن فعالیت های هسته ای غیرقانونی در این کشور بود و بعدها پس از اشغال این کشور نیز هرگز به اثبات نرسید، افکار عمومی آمریکا را نسبت به ادعاهای مشابه واشنگتن در مورد کشوری دیگر نظیر ایران، بسیار حساس کرده است.

گزارش تازه ای که اخیرا توسط دریا سالار ویلیام فالون در فرماندهی مرکزی آمریکا پیرامون مخالفت با هر نوع ماجراجویی نظامی جدید از سوی آمریکا در منطقه خاورمیانه اعلام شد و تمرکز فعلی اخیر وزارت خارجه آمریکا بر پیگیری دیپلماسی در قبال ایران، وجود این دغدغه در میان طرفداران به کارگیری قوه قهریه در واشنگتن علیه ایران را به اثبات می رساند.

بنابراین برای این که گزینه نظامی علیه ایران باردیگر در واشنگتن به صورتی جدی مطرح شود، گروه چنی ناگزیر است در انتظار نتیجه مذاکرات ایران و آمریکا بر سر اوضاع عراق بنشیند. در صورتی که تهران بتواند در این مذاکرات نقاط عطفی را به ثبت برساند، در واقع توانسته است ابتکار عمل را از طرفداران سرسخت حمله به ایران ربوده و در عین حال به عنوان بازیگری در منطقه که خواهان برقراری ثبات واقعی در آن است، معرفی شود.

هم اکنون نئومحافظه کاران آمریکا آخرین شانس خود را برای همراه کردن محافل سیاسی این کشور در راستای انجام اقدامی قهرانه علیه ایران می آزمایند و در تلاش هستند تا مذاکرات واشنگتن تهران بر سر عراق را این شانس آخر معرفی کنند. این رویکردی است که از سوی مقامات اسرائیلی هم مورد تایید قرار گرفته است.

چندی پیش وزیر تجارت اسرائیل و شائول موفاز، وزیر دفاع سابق این رژیم به واشنگتن سفر کردند تا پیرامون برنامه های هسته ای ایران با مقامات کاخ سفید گفت و گو کنند. بر اساس گزارش نشریات آمریکایی موفاز از دولت آمریکا درخواست کرد که به رویه دیپلماسی در قبال ایران فقط تا پایان سال جاری میلادی فرصت دهد. این پیشنهاد با استقبال وافر برخی از اعضای سرشناس نئومحافظه کار در واشنگتن مواجه شد.

با پايان کار دولت بوش دوران اقتدار نئومحافظه کاران هم به پايان مى رسد و اين در حالى است که آنان کارهاى ناتمام بسيارى را در کارنامه کاريشان خواهند داشت که موضوع ايران يکى از آنها است. براى اين که اين کارنامه کارى پرزرق و برق تر شود، موضوع ايران هم بايد آن طور که بازها خواسته بودند، به سرانجام برسد. تيرى که چندى پيش از عراق رها شده بود حالا از افغانستان شليک شده است و با توجه به زمان باقى مانده براى دوران قدرت نمايى نئومحافظه کاران در واشنگتن، بايد گفت که اين تير يکى از آخرين تيرهاى ترکش آنان خواهد بود.