واشنگتن در منگنه/ جنایت بدون خط قرمز

حسین فاطمی، روزنامه نگار

دیپلماسی ایرانی: در سایه تداوم و تشدید جنایت‌ها و کشتار رژیم صهیونیستی در نوار غزه، پنجشنبه هفته گذشته شمار شهدای این باریکه از ۱۷ هزار نفر عبور کرد. هرچند که این آمار رسمی اعلام شده توسط اداره بهداشت نوار غزه است، این در حالی است که برخی نهادهای حقوق بشری و سازمان‌های بین‌المللی، آمار واقعی و غیر رسمی کشته شدگان را بیش از این عدد و گاهی دو برابر آن یعنی چیزی در حدود ۳۵ هزار تن تخمین می زنند که به نظر می‌رسد این گزاره نزدیک به واقعیت باشد، چرا که طی دو ماه گذشته اداره بهداشت غزه به کرات عنوان کرده است که در شرایط کنونی امکان آواربرداری و خروج اجساد وجود ندارد، لذا ۱۷ هزار شهید، آماری است که از شهدای قابل شناسایی و دفن شده به دست آمده است.

 در این بین محاصره کامل نوار غزه و قطع دسترسی به سوخت، آذوقه، کالاهای اساسی، برق و حتی وسایل پزشکی و درمانی و قطع چند بار اینترنت را باید به وضعیت اسفبار این باریکه افزود. در چنین شرایطی است که آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل در اقدامی کم سابقه روز چهارشنبه طی نامه ای با استناد به ماده ۹۹ منشور سازمان ملل، از شورای امنیت خواست تا در مورد جنگ غزه اقداماتی انجام دهد. با این وجود ارتش اشغالگر از ساعات اولیه بامداد دیروز جمعه حملات هوایی و توپخانه‌ای خود را بر مناطقی در نوار غزه تشدید کرد که منجر به شهادت و زخمی شدن ده‌ها تن از ساکنان غزه شد. نبردهای شدید در بزرگترین شهرهای نوار غزه و اطراف آن در جریان است. تل‌آویو امروز توسط مقاومت هدف حمله موشکی قرار گرفت.

طبق گزارش خبرنگار الجزیره، در پی حملات رژیم صهیونیستی با بمب‌های آتش زا به مراکز پناهگاهی در اردوگاه جبالیا در شمال نوار غزه تعدادی زخمی شدند. نیروهای اشغالگر همچنان به پرتاب بمب‌های فسفری سنگین به سمت منطقه جبالیا ادامه می دهند. مدیر کل وزارت بهداشت در غزه به الجزیره گفت: بیش از ۱۰۰ مجروح به دلیل بمباران با بمب‌های آتش زا در شمال غزه به بیمارستان‌ها منتقل شده‌اند. وی همچنین گفت: در شمارش تعداد شهدا مشکل بسیار زیادی وجود دارد. اشغالگران ژنراتورهای برق در بیمارستان کمال عدوان، در شمال غزه را آتش زدند.

خبرنگار المیادین در غزه نیز گفت که تک تیراندازان اسرائیلی بیمارستان العوده در شمال نوار غزه را محاصره کردند و مدیریت بیمارستان بیماران را از اتاق‌هایشان خارج کرد. یک پزشک داوطلب در حالی که در محوطه بیمارستان العوده در جبالیا در شمال نوار غزه بود بر اثر گلوله تک تیراندازهای صهیونیست شهید شد. به گزارش خبرنگار المیادین، قایق‌های توپدار رژیم صهیونیستی نیز سواحل شهر رفح در جنوب نوار غزه را هدف قرار دادند. خبرنگار المیادین همچنین گفت: اشغالگران کشتارهایی علیه آوارگان مراکز آنروا نظیر آنچه در منطقه الزیتون در شمال بیت لاهیا اتفاق افتاد، انجام می‌دهند.

مدیر کل وزارت بهداشت در غزه به الجزیره تاکید کرد: گذرگاه رفح باید باز شود و بیمارستان‌های میدانی برای تعداد زیادی از زخمی‌ها ایجاد شود. بیش از ۴۶ هزار زخمی در غزه هستند که فقط ۳۸۸ نفر از آنها از طریق گذرگاه رفح به خارج منتقل شده‌اند. فلسطینی‌ها در غزه می‌میرند و مجاز به درمان در خارج نیستند و این یک ننگ است. وی تصریح کرد: ما از بیماری‌های منتقل شده از طریق آب ناسالم رنج می‌بریم و بیمارستان‌های جنوب نوار غزه ظرفیت تعداد افراد زخمی را که از شمال منتقل شده‌اند، ندارد.

این در حالی است که «اشرف القدره» سخنگوی وزارت بهداشت غزه در یک نشست خبری گفت: طی ۲۴ ساعت گذشته ۳۵۰ شهید و ۹۰۰ مجروح به بیمارستان‌های غزه منتقل شدند. وی گفت: تعداد شهدا از آغاز جنگ غزه به ۱۷ هزار و ۱۷۷ نفر و مجروحان به ۴۶ هزار نفر رسیده‌است. القدره ادامه داد: اشغالگران عمدا آمبولانس‌ها و اکیپ‌های دفاع مدنی را هدف قرار می‌دهند و به دلیل بمباران مستمر و قطع ارتباطات در شمارش شهدا و مجروحان با مشکل مواجه هستیم. وی تاکید کرد: کمتر از یک درصد مجروحان به منظور مداوا از گذرگاه رفح خارج شده‌اند و ضریب اشغال بیمارستان‌های غزه به ۲۰۶ درصد رسیده‌است.

با تشدید حملات هوایی، زمینی و دریایی ارتش اشغالگر به نوار غزه، صدها فلسطینی به اردوگاهی در مناطق باز در جنوب شهر رفح، نزدیک مرز مصر پناه بردند. سازمان ملل متحد روز چهارشنبه اعلام کرد که ده‌ها هزار فلسطینی آواره برای در امان ماندن از بمباران‌های رژیم صهیونیستی در منطقه رفح در مرز نوار غزه با مصر پناه گرفته‌اند در حالیکه می‌ترسند در آنجا نیز در امان نباشند. دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل متحد در گزارشی اعلام کرد که اکثر آوارگان رفح به دلیل نبود چادر در فضای باز می‌خوابند، هرچند که سازمان ملل توانسته چند صد نفر از آنها را در مراکز پناهگاهی تقسیم کند. در همین حال حمله صبح دیروز جمعه صهیونیست ها به اردوگاه «الفارعه» در جنوب شهر «طوباس» واقع در شمال شرق کرانه باختری، شش شهید و چهار زخمی به جای گذاشته است. وبگاه خبری عرب۴۸ نوشت که حال زخمی‌ها وخیم گزارش شده و همزمان آسیب زیادی به اموال و دارایی‌های اهالی اردوگاه وارد آمده است. اینها علاوه بر آن است که شمار فلسطینی‌های بازداشت شده در کرانه باختری توسط ارتش و دستگاه امنیتی رژیم صهیونیستی از زمان آغاز عملیات «طوفان الاقصی» به سه هزار و ۶۷۰ نفر افزایش یافت.

-    اقدام کم سابقه گوترش
 

با توجه به تداوم و تشدید اوضاع اسفبار نوار غزه و اوج گیری آمار شهدا و مجروحان ناشی از تجاوز صهیونیست ها، روز چهارشنبه هفته گذشته بود که آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد با استناد به ماده ۹۹ منشور سازمان ملل، از شورای امنیت این سازمان خواست تا در مورد جنگ غزه اقداماتی انجام دهد. طبق گزارش الجزیره، ماده ۹۹ منشور سازمان ملل متحد به دبیرکل این اختیار را می‌دهد که «نظر شورای امنیت را به هر موضوعی که به عقیده او ممکن است حفظ صلح و امنیت بین‌المللی را تهدید کند، جلب کند.» آنتونیو گوترش در نامه‌ای به رئیس شورای امنیت نوشت که معتقد است وضعیت اسرائیل و سرزمین‌های اشغالی فلسطین «ممکن است تهدیدهای موجود برای حفظ صلح و امنیت بین‌المللی را تشدید کند.» او که از ۱۸ اکتبر خواستار «آتش‌بس فوری بشردوستانه» شده است، همچنین به «رنج‌های هولناک انسانی، آسیب‌های فیزیکی و جمعی» اشاره کرده است.

طبق گزارش‌ها، اگر شورای امنیت سازمان اقدامی را در راستای درخواست گوترش انجام دهد، اختیارات بیشتری از جمله اعمال تحریم‌ها و یا استقرار نیروهای بین‌المللی خواهد داشت؛ اما نکته کلیدی اینجاست که پنج عضو دائم این شورا یعنی چین، روسیه، آمریکا، بریتانیا و فرانسه حق وتو دارند. همان‌گونه که آمریکا قطعنامه ۱۸ اکتبر را وتو کرد؛ قطعنامه‌ای که می‌توانست موجب توقف این درگیری‌ها شود. آنتونیو گوترش تاکید کرد که بی‌اقدامی شورای امنیت و تشدید وضعیت در غزه او را به انجام چنین کاری وادار کرده است.

وی در این نامه خاطرنشان کرد: وضعیت در غزه سریعا رو به وخامت است و به زودی به یک فاجعه با پیامدهای بالقوه غیرقابل بازگشت برای فلسطینیان و برای صلح و امنیت در منطقه منجر خواهد شد. باید جلوی چنین نتیجه‌ای را به هر قیمتی که شده، گرفت. من برای اولین بار در دوران ریاستم از ماده ۹۹ منشور سازمان ملل استفاده می‌کنم.

-    واکنش ها به اقدام دبیر کل سازمان ملل

درخواشت گوترش برای ورود جدی تر شورای مانیت به موضوع جنانیات در غزه با واکنش هایی همراه بود. از یک سو الی کوهن، وزیر خارجه رژیم صهیونیستی در واکنشی تند به این اقدام دبیرکل سازمان ملل متحد، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «ریاست گوترش خطری برای صلح جهانی است.» او در ادامه ادعا کرد: «درخواست گوترش برای ماده ۹۹ منشور سازمان ملل و درخواست او برای آتش‌بس در غزه، حمایت از سازمان تروریستی حماس، تایید قتل بزرگسالان، ربودن کودکان و تجاوز به زنان را دربر می‌گیرد.» کوهن در پایان این پست نوشت: «هر کسی که از صلح جهانی حمایت می‌کند، باید از آزادی غزه از حماس نیز حمایت کند.»

با این وجود در در سوی دیگر در پاسخ به نامه گوترش، نمایندگی امارات عربی متحده که در این دوره عضو غیردائم شورای امنیت است، در شبکه اجتماعی ایکس پستی را منتشر کرد و گفت که پیش‌نویس قطعنامه جدیدی را به شورا ارسال کرده و «خواستار تصویب فوری قطعنامه آتش‌بس انسانی» شده است. امارات خواستار تصویب فوری یک قطعنامه آتش‌بس انسانی است و به تازگی پیش‌نویسی را به شورای امنیت سازمان ملل ارائه کرده است. در همین رابطه وزیر امور خارجه امارات اعلام کرد، پیش‌نویس قطعنامه‌ای را به شورای امنیت سازمان ملل ارائه کرده که در آن خواستار آتش‌بس فوری در غزه به دلایل بشردوستانه شده‌است. به گزارش ایسنا، عبدالله بن زاید وزیر خارجه امارات گفت: این درخواست در پاسخ به وضعیت فاجعه بار نوار غزه و تشدید درد و رنج مردم فلسطین است که دبیرکل سازمان ملل متحد در نامه‌ای در شورای امنیت مطرح کرد. همزمان وزارت خارجه فلسطین از ابتکارعمل دبیرکل سازمان در فعال‌سازی بند ۹۹ منشور این سازمان در خصوص جنگ غزه استقبال کرد و مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا نیز حمایت از این اقدام را خواستار شد.

-    واشنگتن در منگنه 

 به موازات این واکنش ها به اقدام گوترش، منابع بین‌المللی به المیادین تصریح کردند که آمریکا، انگلیس و تا حدی فرانسه نارضایتی شدید خود را از تصمیم ، دبیرکل سازمان ملل متحد برای توسل به ماده ۹۹ اعلام کرده‌اند. این منبع اشاره کرد که گوترش از زمانی که اشغالگران تجاوزات خود به غزه را از سر گرفتند در اوایل دسامبر امسال تلاش کرد تا ایالات متحده را متقاعد کند تا وضعیت انسانی در نوار غزه را بررسی کند که منجر به تصمیم‌گیری برای آتش‌بس فراگیر یا حداقل آتش‌بس مقطعی بشردوستانه شود، اما واشنگتن در هر دو مورد از پاسخ به او خودداری کرد و بر این اساس گوترش مجبور به اتخاذ این تصمیم شد.

به گزارش ایسنا، آمریکا تصمیم گوترش را مایه شرمساری بزرگ دانسته و معتقد است توسل به این بند در محافل بین‌المللی (در مورد غزه) به این معنا تفسیر می‌شود که به طور واضح اما غیرمستقیم، سازمان ملل این را به رسمیت شناخته که «اسرائیل» مرتکب جنایات نسل کشی می‌شود و اینکه کشورهای حامی «اسرائیل» به ویژه ایالات متحده در این نسل کشی سهیم هستند. اهمیت فعال کردن این ماده توسط گوترش در حال افزایش است، زیرا از وزنه بین‌المللی بالایی برخوردار است و در این حالت او به نام همه سازمان‌های بین‌المللی صحبت می‌کند و در نتیجه گیری منسجم همه این سازمان‌ها استفاده از این بند این تفسیر را دارد که اتهاماتی نظیر اتهام ارتکاب نسل کشی مطرح است.

از جنبه دیگر، ایالات متحده هنگام بحث در مورد وضعیت غزه در برابر وضعیت بسیار شرم آوری قرار خواهد داشت. این کشور در برابر دو گزینه قرار خواهد گرفت: اولی استفاده نکردن از حق وتو است که به این ترتیب جنگ متوقف می‌شود و این بسیار بعید است. گزینه دوم استفاده از حق وتو است که در این حالت به اسرائیل «حق کامل» به صورت رسمی و اعلام شده در ادامه نسل کشی بدون داشتن هیچ توجیهی برای آن را خواهد داد.