تلاش ایران برای تبدیل شدن به هاب منطقه باوجود تحریم های امریکا

نویسنده: داریا خودیاکووا

دیپلماسی ایرانی: کاظم جلالی، سفیر ایران در روسیه، اعلام کرده که ایران می تواند، به هاب ترانزینی برای صادرات کالا به روسیه تبدیل شود. ایران علاقه مند به واردات غلات و روغن آفتاب گردان از روسیه به ایران است و به صورت متقابل، می تواند کالاهای بسیاری را به روسیه ارسال کند.

به گفته سفیر ایران، برای توسعه خطوط راه آهن، بخش رشت – آستارا در دست احداث است که قرار است، روسیه نیز در آن مشارکت داشته باشد. ایران همچنین، خواهان توسعه خطوط حمل و نقل هوایی میان دو کشور و به ویژه، افتتاح پروازهای مستقیم میان مخاچ قلعه و تهران است.

ایران در چهارراه راه های تجاری از کشورهای حاشیه خلیج فارس و هند واقع شده و به بازار خاورمیانه دسترسی دارد. برای حمل و نقل، صاحبان کالاها می توانند، از کوریدور حمل و نقلی بین المللی «شمال – جنوب» و دیگر کوریدورها استفاده کنند. در سال 1999، پروژه کوریدور حمل و نقلی «شمال – جنوب» شکل گرفت و طبق برنامه ریزی ها، باید ارتباط هند با کشورهای بالتیک از طریق خاک ایران و سپس در امتداد دریای خرر را فراهم کند.

آلگ ایوان اف، استاد گروه بیزینس بین الملل  و گمرک در دانشگاه اقتصاد روسیه، می گوید: «این مسیر دارای چشم انداز خوبی است و زمان حمل و نقل کالاها را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد. مشکلاتی در رابطه با کنترل مرزی و گمرکی در کشورهای شرکت کننده در این پروژه وجود دارد که حمل و نقل را گرانتر می کند. برای غلبه بر مشکلات، به دیجیتال سازی فعال و همچنین، مرتبط کردن سیستم های اطلاعاتی و گمرکی نیاز است.»

دمیتری آرژانیخ، یکی از بنیانگذاران گروه شرکت های خدمات لجستیک روسیه نیز معتقد است: «چندین گزینه برای ارسال کالا از طریق ایران وجود دارد: از طریق دریا به بندر عباس و از آنجا از راه زمینی تا دریای خزر و با کشتی تا آستارا خان و سپس، در داخل روسیه از طریق راه آهن و یا جاده ها. گزینه دیگر: ارسال کالاها از بندر عباس با کامیون هاست. همچنین، می توان، کالاها را از طریق حمل و نقل هوایی از طریق تهران ارسال  کرد.»

در این میان، دمیتری آرژانیخ خاطرنشان کرد که هاب حمل و نقلی ایران نمی تواند، با حجم تجارت مورد نیاز روسیه کنار آید. اگرچه، مسیرهایی وجود دارد، اما به طور کامل، توسعه نیافته اند و تجربه کافی وجود ندارد. بنادر، برای جا به جایی تعداد زیادی کانتینر مناسب نیستند.

آندری ورنیکوف، مدیر بخش تحلیل و آموزش سرمایه گذاری روسیه، نیز در این باره می گوید که چشم انداز روابط تجاری متقابل بسیار خوب است، اما همکاری میان این دو کشور محدودیت هایی دارد. تحریم ها علیه روسیه در بلند مدت، به کاهش درآمدهای نفتی و گازی این کشور منجر خواهند شد. این کارشناس می گوید که تسریع در توسعه صنایع با ارزش افزوده بالا مانند هواپیما سازی، مهندسی مربوطه و صادرات تجهیزات و فناوری های غربی ضروری است. ورود فناوری های مدرن از طریق ایران بسیار دشوار است. برای نمونه، ایران آماده است تا توربین های مورد نیاز روسیه را تامین کند، اما اینها توربین های مدرنی نیستند. پیشتر، سید رضا فاطمی امین، وزیر تجارت و صنایع ایران، گفته بود که این کشور قصد دارد در ازای ارسال توربین های گاز و قطعات یدکی خودروها به روسیه، فلزات وارد کشور کند.

در این رابطه آلگ ایوان اف معتقد است: «واردات کنونی از ایران به روسیه عمدتا سبزیجات و میوه جات در حدود 66 درصد، پلاستیک و محصولات ساخته شده از آن 9 درصد، محصولات تولیدی از سبزیجات و میوه جات 6 درصد، الیاف های شیمیایی 2 درصد، محصولات دارویی پزشکی 2 درصد و تجهیزات صنعتی و وسایل نقلیه در حدود 1.5 درصد را تشکیل می دهند».

طی سه سال اخیر، روابط تجاری روسیه و ایران به طور فعالی، در حال توسعه بوده است: گردش مالی و تجاری از 2.1 میلیارد دلار در سال 2019 میلادی، به 4 میلیارد دلار در سال 2021 میلادی افزایش یافته است. صادرات روسیه بیش از دو برابر و وارداتش بیش از 1.5 برابر شده است.

آلگ ایوان اف نیز می گوید که بعید است، ایران که تحت اعمال تحریم های غرب و امریکاست، بتواند، به عنوان یک هاب حمل و نقلی مرکزی برای تامین تجهیزات گوناگون به روسیه عمل کند. اگرچه، این کشور از تجربه قابل توجهی در واردات محصولات تحریم شده برخوردار است.

پیشتر، سرگی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، با اعلام این که روسیه در حال مذاکره با ایران برای همکاری با این کشور است، گفت: «یک قرارداد بزرگ بین دولتی که به ابتکار عمل طرف ایرانی است، در حال تدوین و آماده سازی است.»  

منبع: راسیسکایا گازتا / تحریریه دیپلماسی ایرانی