مبارزه با همه گیری کرونا با دیپلماسی واکسن هندی

نویسنده: مانیش چاند، مدیر عامل و مدیرمسئول ایندیا رایتس نتورک و مجله "هند و جهان"

دیپلماسی ایرانی: ماه گذشته هنگامی که نارندرا مودی، نخست وزیر هند بزرگترین برنامه واکسیناسیون در جهان را آغاز کرد لحظه ای افتخار آمیز برای این کشور با 3/1میلیارد نفر جمعیت به ثبت رسید. این رویداد که به صورت زنده از تلویزیون ملی این کشور پخش شد موجب خوش بینی نسبت به آینده شده است. دنیا به دقت پیگیر اخبار این برنامه واکسیناسیون است زیرا واکسن های "ساخت هند" رهایی از ویروس کرونا را وعده می دهند؛ ویروسی که میلیون ها نفر را در سرتاسر جهان به کام مرگ کشانده است.

نخست وزیر هند با تحسین تلاش خستگی ناپذیر دانشمندان هندی گفت: ”تهیه واکسن سالها به طول می انجامد. اما در کوتاهترین زمان، ما نه تنها یک واکسن بلکه دو واکسن ساخت هند داریم." مقیاس وسیع برنامه واکسیناسیون هند حیرت انگیز است: تا شروع مرحله دوم، هند امیدوار است بیش از 300 میلیون نفر، که بیش از مجموع جمعیت انگلیس، فرانسه، آلمان و ایتالیا است را واکسینه کرده باشد. به گفته مودی "فقط سه کشور در جهان با بیش از 300 میلیون نفر جمعیت وجود دارد: هند، ایالات متحده و چین. از این رو، این بزرگترین برنامه واکسیناسیون در جهان خواهد بود."

هند در باشگاه وی-5

تهیه و تولید بومی واکسن های دوقلو - کوویشیلد (نام محلی واکسن آسترازنکا-آکسفورد که با همکاری موسسه سرم هند ساخته شده است) و کوواکسین که توسط شرکت داروسازی بهارات بایوتک هند ساخته شده، نقطه عطفی در سیر فناوری در هند و موید اعتبار این کشور به عنوان قدرت داروسازی جهانی با داشتن سهم 60 درصدی از تولیدات واکسن در جهان است. کوواکسین نمودی از سیاست جدید "هند متکی به خود" (Atmanirbhar Bharat) است و به صوت بومی توسط شرکتی که به 123 کشور واکسن صادر می کند تولید شده است. هند با این واکسن ها علاوه بر تاکید بر سیاست "ساخت هند"، عملا وارد باشگاه انحصاری پنج قدرت تولید کننده واکسن ضد کرونا-شامل آمریکا، انگلیس، روسیه، چین و هند– شده است. 

سرعت، مقیاس و مهارت

برنامه واکسیناسیون به صورت مرحله ای و با شناسایی گروه های اولویت دار و اطلاع رسانی به داوطلبین از طریق تلفن برنامه ریزی شده است. کادر درمان در بخش دولتی و خصوصی به عنوان اولین دریافت کنندگان واکسن در مرحله 1 که از 16 ژانویه آغاز شده، شناسایی شده اند. در فاز اول، هزاران نفر از کادر درمان که در خط مقدم مبارزه با ویروس خدمت می کنند واکسن را تزریق کردند که نشانگر اطمینان آنها به واکسن ساخت هند است. در مرحله دوم، 300 میلیون نفر واکسینه می شوند و اولویت با افراد بالای 50 سال و مبتلایان به بیماری های زمینه ای است.

دقت در اجرای برنامه واکسیناسیون نشان دهنده اهمیت دولت به سه عامل سرعت، مقیاس و مهارت است. این رویکرد از روزهای ابتدایی همه گیری مورد توجه قرار گرفت. هند اولین کشور بزرگی بود که قرنطینه کامل را در ماه مارس 2020 اعمال کرد و در ماه های بعدی اقدامات موثر دیگر از جمله افزایش تعداد تست ها و بالا بردن ظرفیت تولید اقلام بهداشتی مثل ماسک و مواد ضد عفونی کننده را برای مبارزه با همه گیری در دستور کار قرار داد. 

دیپلماسی کووید

هدف برنامه واکسیناسیون هند از بین بردن ویروس کرونا نه تنها در هند بلکه کمک به همسایگان، شرکا و دوستان این کشور برای غلبه بر همه گیری است. هند تحت برنامه جدید "دوستی از طریق واکسن" اولین محموله واکسن را به همسایگان خود از جمله بنگلادش، سریلانکا، نپال و میانمار فرستاده است.  این امر با ارسال واکسن به موریس و سیشل، کشورهای واقع در موقعیت استراتژیک در اقیانوس هند، که هند آن را بخشی از منطقه گسترده همسایگی خود می داند، دنبال شده است.
 
در ابتدای بهمن ماه، 150 هزار دوز واکسن به بوتان و 100 هزار دوز به مالدیو فرستاده شد. این حرکت با ارسال یک میلیون دوز به نپال و 2 میلیون دوز به بنگلادش دنبال شد. در تاریخ 4 بهمن، محموله هایی به تعدا 5/1 میلیون، 100 هزار و 50 هزار دوز به ترتیب به میانمار، موریس و سیشل فرستاده شد. 

هند با الهام از آموزه "کل جهان یک خانواده است "vasudhaiva kutumbakam" که در فرهنگ این کشور ریشه دوانده، داروها را در قالب اهدایی و تجاری به این کشورها عرضه می کند. از نظر مقادیر و نوع واکسن ها، عرضه به دیگر کشورها بر مبنای در دسترس بودن و تایید ارگان های نظارتی کشورهای مبدا صورت می پذیرد.

ارسال واکسن به کشورهای همسایه به صورت آگاهانه و برای نشان دادن تعهد بی قید و شرط هند به سیاست نخست وزیر با عنوان "اولویت دهی به منطقه" آغاز شده است. عرضه واکسن با عقد قرارداد با عربستان سعودی، آفریقای جنوبی، برزیل، مراکش، بنگلادش و میانمار هم در حال انجام است. 

به گفته وزارت امور خارجه هند "با در نظر گرفتن نیازهای عرضه مرحله ای واکسن در داخل، هند به ارسال واکسن کووید-19 به کشورهای شریک به صورت مرحله ای ادامه خواهد داد. این اطمینان حاصل خواهد شد که تولیدکنندگان داخلی واکسن کافی برای تأمین نیازهای داخلی و عرضه همزمان به کشورهای خارجی را داشته باشند."

پس از عرضه هیدروکسی کلروکین به بیش از 150 کشور در سراسر جهان در اوج همه گیری کرونا در سال گذشته میلادی، عرضه واکسن اعتبار هند را به عنوان پیشروترین ارائه دهنده خدمات بهداشت عمومی در جهان و تامین کننده امنیت در منطقه به اثبات رسانده و تشکر رهبران کشورهای همسایه را در پی داشته است. 

این مرحله از دیپلماسی واکسن که با شروع دوره عضویت غیردائم هند در شورای امنیت سازمان ملل همزمان شده نمودی از رهبری جهانی این کشور در رویارویی با همه گیری و مجموعه ای از چالش های پیش روی جهان در سال 2021 و فراتر از آن است.