با سفر مکرون به بیروت عجولانه برخورد نکنیم

دیپلماسی ایرانی: آتش سوزی مهیب بندر بیروت در لبنان تبعات گسترده ای داشته است. از جمله این تبعات سفر امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه به لبنان و حضورش در میان مردم این کشور و دیدارش با مسئولین لبنانی برای پیگیری اوضاع سیاسی متشنج این کشور و همچنین دلجویی از بازماندگان این حادثه وحشتناک بود.

اما سفر مکرون به بیروت چندان ساده نبود که بتوان به سادگی از کنار آن گذشت، او که به میان مردم یک محله مسیحی در بیروت آمده بود و از نزدیک با آنها صحبت می کرد، اعلام کرد به گروه های سیاسی لبنانی تا 11 شهریور فرصت داده که وضعیت جاری سیاسی در کشور را اصلاح کنند و به روند فعلی که به گفته وی شکست خورده است پایان دهند و طرحی تازه را پیش بگیرند. رئیس جمهوری فرانسه همچنین در لحنی اولتیماتوم وار هشدار داد در صورتی که مقامات سیاسی لبنانی نتوانند تا تاریخ مذکور به توافق برسند خود در راس تغییرات در لبنان ورود خواهد کرد و طرحی ارائه خواهد داد که به این وضعیت نا به سامان فعلی پایان دهد. او گفت که طرحی در اختیار دارد و در صورت شکست سیاستمداران لبنانی آن را مطرح و اجرایی خواهد کرد.

بسیاری بر این باورند که مکرون با هماهنگی امریکایی ها برای لبنان طرحی دارد که چه بسا این طرح متفاوت از معادلات حاکم بر این کشور در چند سال گذشته باشد. اگرچه جزئیاتی از این طرح در رسانه ها مطرح نشده است.

اظهارات مکرون با واکنش های متعددی روبه رو شده است. از جمله در کشورمان، ایران که نفوذ گسترده ای در لبنان دارد و جزء چهار کشور اصلی ذی نفوذ در این کشور محسوب می شود. بسیاری اظهارات رئیس جمهوری فرانسه را برآمده از روحیه استعماری فرانسه دانسته و گفته اند که وی همچنان گمان می کند لبنان مستعمره فرانسه است و او می تواند برای آن تعیین تکلیف کند. برخی حرف هایش را توهین آمیز دانستند و حتی خواستار عذرخواهی او از مردم لبنان شدند. 

فرانسه از دیر باز تا کنون، حتی بعد از دوران استعمار، در لبنان نفوذی عمیق داشته است. زبان دوم مردم لبنان فرانسوی است و در بسیاری از کوچه و محله های شهرهای این کشور مردم به زبان فرانسه با یکدیگر صحبت می کنند. پس نمی توان حضور و نفوذ این کشور را در لبنان نادیده گرفت. واکنش شتابزده و هیجان زده به اظهارات رئیس جمهوری فرانسه توسط ما ایرانی ها، می تواند نه به سود ما باشد و نه به سود مردم لبنان، مضافا بر این که می تواند هزینه های پیش بینی نشده ای را تحمیل کند که در شرایط فعلی و در حالی که برای حفظ جایگاه و نفوذ خود و متحدانمان نیاز به تدبر و تعقل داریم و دشمنانمان مترصد استفاده از هر فرصتی برای ضربه زدن به ایران و ایرانیان و متحدانشان هستند، تحمیل این گونه هزینه ها نه تنها ضرورت ندارد بلکه می توانند ضررهای بسیاری داشته باشد.

همان طور که در عراق ثابت شد بدون در نظر گرفتن متحدان ایران هیچ کشوری نمی تواند اعمال قدرت کند و طرح خود را پیش ببرد در لبنان نیز روشن و مبرهن است بدون در نظر گرفتن قدرت بالفعلی چون حزب الله هیچ طرحی قابل پیش بردن نیست و قطعا محکوم به شکست است.

اتفاقا هوشمندانه ترین واکنش را سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب الله لبنان در اظهارات جمعه شب خود داشت. وی ضمن تقدیر از کشورهای دوست و برادری که به لبنان کمک کردند به سفر رئیس جمهوری فرانسه به بیروت اشاره کرد و گفت: «ما با دید مثبتی به هر کمک یا همدردی یا هر سفری در این روزها که با هدف کمک به لبنان یا دعوت به اتحاد انجام شود می نگریم.»

با این موضع سید حسن نصرالله نشان داد که اولا می تواند خود ابتکار عمل را به دست گیرد و صحنه را به گونه ای مدیریت کند که بیشترین بهره را ببرد، ثانیا، برای آرام کردن فضا در برهه ای که تشنج و تنش اجتماعی و سیاسی رو به تصاعد است به درستی اقدام کند چرا که نیک می داند تشدید تنش و التهاب اجتماعی به سود هیچ کس نیست، و ثالثا می توان با حفظ آرامش و احتیاط و تدبر از تهدیدها فرصت ساخت و حتی اگر کسی طرحی داشته باشد که به ضرر جریان یا جریان هایی باشد، از آن بهره بگیرد تا نهایت استفاده از آن برده شود. کما این که رهبر حزب الله به صراحت گفت: «از دل این فاجعه فرصت ها و تعاملات بین المللی بیرون می آید که لبنانی ها باید از آن استفاده کنند.»

پس، قبل از این که عجولانه رفتار کنیم و اظهاراتی را بیان کنیم که جز هزینه بار دیگری نداشته باشد، به متحدانمان اعتماد کنیم و کار را به خودشان بسپاریم که هم صاحب پروژه اند و هم بیش از همه به معادلات و سیاست های حاکم بر کشورشان آگاهند و هم تجربه ثابت کرده که بارها و بارها وقتی کار به خودشان سپرده شده به بهترین شکل عمل کرده اند و به نتیجه رسانده اند.