ترامپ برای اسرائیل و عربستان جنگ جهانی سوم راه می اندازد؟

نویسندگان میدیا بنجامین و نیکلاس جی. اس. دیویس

دیپلماسی ایرانی: 14 سپتامبر دو پالایشگاه و دیگر زیرساخت های نفتی در عربستان سعودی با 18 هواپیمای بدون سرنشین و 7 موشک کروز مورد حمله قرار گرفت و تولیدات نفتی آن از 10 به 5 میلیون بشکه در روز کاهش یافت. 18 سپتامبر دولت ترامپ ایران را مسئول حمله دانست و از تحریم های بیشتر علیه این کشور خبر داد و برخی از افراد نزدیک به ترامپ هم اقدام نظامی را خواستار شدند. اما این رویکرد دقیقا واکنش عکس در پی داشت و به درخواست برای پایان فوری جنگ در یمن و پایان جنگاوری اقتصادی ایالات متحده علیه ایران انجامید.

بر سر عامل حملات در عربستان هنوز اختلاف نظر وجود دارد. حوثی ها در یمن بلافاصله مسئولیت آن را بر عهده گرفتند. این اولین مرتبه نبوده که آنها درگیری در یمن را به خاک عربستان سعودی کشیده اند. به گفته مقامات سعودی، سال گذشته بیش از 100 موشک شلیک شده از یمن ردگیری و خنثی شده است. با این حال، حمله اخیر قابل توجه ترین حمله حوثی ها به خاک عربستان تا به امروز، به شمار می رود. آنها می گویند که از داخل عربستان اطلاعات دریافت کرده اند. محتمل ترین گروه که توانایی رساندن چنین اطلاعاتی به حوثی ها را داشتند، شیعیان سعودی در استانی در شرق عربستان هستند. مسلمانان شیعه که 15 تا 20 درصد جمعیت در این کشور با اکثریت جمعیت مسلمان سنی را تشکیل می دهند، در چند دهه گذشته با تبعیض های شدید مواجه بوده اند و چندین مرتبه قیام علیه رژیم سعودی را در تاریخچه خود دارند. از این رو، ادعای حوثی ها مبنی به دریافت اطلاعات از داخل عربستان چندان غیر عادی نیست.

مایک پومپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، بلافاصله ایران را مقصر دانست و اعلام کرد که حملات هوایی از غرب و شمال غربی به تاسیسات نفتی صورت گرفته و نه از طرف جنوبی که رو به یمن است؛ اما ایران هم در جهت شمال شرقی است و نه غرب یا شمال غربی. در هر صورت، اینکه کدام بخش از تاسیسات مورد اصابت قرار گرفته، لزوما نمی تواند در استدلال ها درباره عامل آنها تعیین کننده باشد. ایران قاطعانه هر گونه دست داشتن در این حمله را انکار می کند. سی ان ان در گزارشی اعلام کرد که ماموران تحقیق سعودی و آمریکایی معتقدند که حمله از پایگاه ایرانی در نزدیکی عراق صورت گرفته است، اما هیچ یک شواهد مستدلی ارائه نکردند. سی ان ان در همان گزارش اعلام کرد که تکه های کشف شده از یکی از موشک های شلیک شده ظاهرا به موشک های قدس 1 ایران تعلق داشته که حوثی ها در ماه ژوئیه از دسترسی به آنها خبر داده بودند.

رئیس جمهوری ترامپ در واکنش به این حمله اعلام کرد که به وزارت خزانه داری دستور داده تحریم ها علیه ایران را تشدید کند، اما تحریم های موجود در حال حاضر چنان موانع بزرگی برای صادرات نفت ایران و واردات مواد غذایی، دارویی و سایر محصولات مصرفی ایجاد کرده اند که به سختی می توان تحریمی شدیدتر از آنها را متصور شد.

متحدان ایالات متحده در پذیرش ادعاهای آن مبنی بر دست داشتن ایران در حمله تعلل نشان دادند. وزیر دفاع ژاپن گفت کشورش معتقد است که حوثی ها که مسئولیت حمله را بر عهده گرفته اند، عامل حمله بوده اند. امارات متحده عربی هم از اینکه ایالات متحده خیلی سریع انگشت اتهام خود را به سمت ایران گرفته، ابراز ناامیدی کرد. متاسفانه در سال های اخیر شیوه واکنش دولت های دموکرات و جمهوری خواه در آمریکا به حملات این چنینی صرفا یک سری اقدامات بی نتیجه و تامین تسلیحاتی عربستان سعودی بوده است. بودجه نظامی عربستان سعودی تنها در سال 2018 برابر با 67.6 میلیارد دلار بود که سومین بودجه بالای نظامی در جهان پس از ایالات متحده و چین به شمار می رود.

طبق قوانین جنگ، حوثی ها کاملا حق دفاع از خود از جمله حملات به تاسیسات نفتی که تامین کننده سوخت هواپیماهای جنگی عربستان هستند را داشته اند و دارند. عربستان در جریان جنگ 4 ساله یمن بیش از 17 هزار حمله هوایی انجام داده و دست کم 50 هزار بمب آمریکایی بر سر یمنی ها ریخته که نتیجه ای جز بحران انسانی در این کشور نداشته است. در هر 10 دقیقه یک کودک یمنی در نتیجه ابتلا به بیماری، قحطی و سوء تغذیه جان خود را از دست می دهد. طبق اطلاعات «پروژه داده های یمن»، دست کم یک سوم حملات هوایی سعودی ها به سایت های غیرنظامی صورت گرفته و به کشته شدن 90 هزار یمنی غیرنظامی انجامیده اند. همین امر، کمپین سعودی در یمن را به یک جنایت جنگی تبدیل می کند که باید از سوی مقامات همه کشورها تقبیح شود. این شامل باراک اوباما که در سال 2015 نیروهای آمریکایی را وارد درگیری کرد و دونالد ترامپ که ایالات متحده را در این کمپین نگه داشت نیز می شود.

توانایی جدید حوثی ها در حمله به خاک عربستان می تواند کاتالیزوری برای صلح باشد به این شرط که جهان بتواند از این فرصت استفاده و سعودی ها و دولت ترامپ را به پذیرش شکست در این جنگ وحشتناک متقاعد کند؛ اما اگر از این فرصت استفاده نشود، جهان باید برای جنگی بسیار بزرگ تر آماده شود. از این رو، برای مردم یمن که هر روز کشته می شوند و برای مردم ایران که از کمپین اعمال فشار حداکثری آسیب می بینند هم که شده، باید لحظه حال را مغتنم شمرد.

اگر ارتش ایالات متحده، اسرائیل یا عربستان سعودی برنامه ای برای حمله به ایران بدون ایجاد جنگی گسترده تر داشتند، مدت ها پیش این کار را کرده بودند. اکنون زمان آن رسیده که مردم آمریکا به وضوح به دولت ترامپ، رهبران کنگره و همه نمایندگان منتخب خود اعلام کنند که جنگ دیگری نمی خواهند و می دانند که هرگونه حمله به ایران می تواند به آسانی به یک جنگ منطقه ای گسترده، غیرقابل کنترل و فاجعه آمیز تبدیل شود.

ترامپ گفته منتظر است تا سعودی ها مسئول این حملات را معرفی کنند و آنگاه نیروهای آمریکایی را تحت فرماندهی محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، قرار خواهد داد. ترامپ در دوران ریاست جمهوری خود، به مثابه عروسک خیمه شب بازی خواسته های ولیعهد سعودی و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، را در سیاست خارجی ایالات متحده اعمال کرده است. سناتور برنی سندرز و دست کم  14 عضو دیگر کنگره بیانیه هایی را صادر کرده اند مبنی بر اینکه کنگره به ترامپ اجازه حمله به ایران را نمی دهد. کنگره پیشتر قطعنامه ای هم صادر کرده تا به همدستی ایالات متحده در جنگ یمن پایان دهد؛ اگرچه ترامپ این قطعنامه را وتو کرده است. اگر کنگره بتواند اقتدار خود در وضع قانون درباره ایفای نقش ایالات متحده در درگیری های خارجی را مجددا به دست آورد، این می تواند یک نقطه عطف مهم برای پایان دادن به جنگ های مداوم ایالات متحده از سال 2001 به بعد باشد.

اگر آمریکایی ها اکنون از اظهارنظر قطعی خودداری کنند، عدم ثبات سیاست های ترامپ می تواند خیلی زود جهان را به آستانه جنگ جهانی سوم بکشاند. شاید بحران کنونی بتواند زنگ هشداری باشد برای اکثریت خاموش، اما حامی صلح آمریکایی که قاطعانه نظر خود را اعلام و ترامپ را وادار کنند تا منافع و خواست مردم آمریکا را در برابر خواسته های متحدان بی پروا در اولویت قرار دهد.

منبع: سالون / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34