عربستان میزبان آمریکایی ها می شود، امارات با ایران مذاکره می کند

نویسنده: تام اُکانر

دیپلماسی ایرانی: مقامات گارد ساحلی امارات متحده عربی در اقدامی نادر با مقامات امنیتی ایران دیدار کردند. این در حالی است که ایالات متحده در واکنش به آنچه اقدامات تحریک آمیز جمهوری اسلامی می خواند، حضور نظامی خود را در منطقه تقویت کرده است. سرتیپ محمد علی مصلح الاحبابی، فرمانده پاسداران گارد ساحلی امارات متحده عربی روز سه شنبه با سرتیپ قاسم رضایی، فرمانده پلیس مرزی ایران در تهران گفت و گو کرد. این ششمین دور از مذاکرات درباره همکاری در سراسر تنگه هرمز بود؛ آبراهه ای که بیش از یک سوم از محموله های نفتی دریایی جهان از آن عبور می کند و اخیرا شاهد تنش هایی بوده که نگرانی بین المللی را درباره منافع تجاری و نظامی برانگیخته است.

ابوظبی در سال 2016 روابط خود با تهران را کاهش داد، اما مسیر ریاض و برخی از دیگر کشورهای منطقه را در قطع کامل روابط دیپلماتیک با تهران دنبال نکرد. به گزارش بیانیه خبری پلیس ایران، رضایی به این مساله اشاره کرده که جمهوری اسلامی و امارات متحده عربی از دیرباز در سطوح گوناگون و در زمینه های مختلف با یکدیگر رابطه داشته اند و این رابطه همچنان در میان سرمایه گذاران، تجار و ماهیگیران حفظ شده است. او در ادامه برای مبارزه با قاچاق و فراهم آوردن تسهیلات برای تجار، ماهیگیران، بیماران و گردشگران، ارتقاء ارتباطات فرامرزی را پیشنهاد کرد. احبابی هم با تایید این سخنان گفته که مداخله برخی دولت ها در خطوط مقدم ناوبری دریایی در منطقه مشکل ساز شده و لازم است که امنیت در خلیج فارس و خلیج عمان برقرار شود.

این نشست نادر که اولین نمونه در نوع خود پس از دور پنجم این گفت و گو ها در سال 2013 به شمار می رود، پس از سفر یوسف بن علاوی بن عبدالله، وزیر امور خارجه عمان و عادل عبدالمهدی، نخست وزیر عراق به تهران صورت گرفته است؛ آنها نیز برای گفت و گو درباره امنیت منطقه ای که ایران و ایالات متحده هر یک دیگری را در بر هم خوردن آن مقصر می خوانند، روانه تهران شده بودند. روابط ناخوشایند بین واشنگتن و تهران پیشتر با خونریزی در خلیج فارس همراه بوده، اما دور اخیر تنش ها پس از خروج دولت دونالد ترامپ از توافق هسته ای سال 2015 با ایران آغاز شده است. دیگر امضاکنندگان این توافق چین، روسیه، اتحادیه اروپا، فرانسه، آلمان و بریتانیا هستند که هنوز از آن حمایت می کنند و سعی در نجات آن دارند، اما اسرائیل، عربستان سعودی و امارات متحده در نتیجه این توافق احساس خطر و تصور می کنند که توافق برای بازداری ایران از دستیابی به سلاح هسته ای و ممانعت از حمایت آن از گروه های شبه نظامی در منطقه و توسعه برنامه موشکی، کافی نیست.

اکنون یک سال از عقب نشینی ترامپ از برجام و اعمال تحریم های یکجانبه علیه ایران می گذرد و با اقدام ایالات متحده در جهت استقرار دارایی های نظامی به خاورمیانه در واکنش به آنچه تهدید ایران می خواند، شرایط منطقه را بحرانی کرده است. در همین حال، مقامات ایران اعلام کرده اند که در واکنش به ادامه ناتوانی اروپا در مقابله با تحریم های آمریکا، غنی سازی اورانیوم در سطوحی فراتر از آنچه در توافق تعیین شده را از سر گرفته اند. در چند ماه گذشته چندین مورد حمله علیه کشتی های نفتی متعلق به کشورهای مختلف از جمله عربستان و امارات هم صورت گرفته و ایالات متحده انگشت اتهام خود را به سوی ایران دراز کرده است. با این حال، امارات متحده عربی خودش هم یک سری تحقیقات در این زمینه انجام داده و به گفته شیخ عبدالله بن زاید آل نهیان، وزیر امور خارجه و همکاری های بین المللی در این کشور، در رابطه به سری اول حملات علیه چهار تانکر هنوز مدارکی به دست نیامده است و به همین دلیل نمی توان هیچ کشوری را در رابطه با این حملات مقصر دانست. 

امارات متحده عربی علاوه بر پشتیبانی از عربستان در تحریم ایران و قطر، در جنگ تحت رهبری سعودی ها و تحت حمایت آمریکا علیه گروه مسلمان شیعه (حوثی ها) در یمن که تحت حمایت ایران است، نقش قابل توجهی ایفا کرده است. اما اخیرا انور قرقاش، وزیر مشاور در امور بین الملل امارات گزارش ها مبنی بر کاهش حضور نظامی این کشور در یمن در راستای «تقویت روند سیاسی» را تایید کرده است. حوثی ها بارها امارات را با حملات توسط هواپیماهای بدون سرنشینی که از آنها علیه عربستان نیز استفاده شده، تهدید کرده اند. در همین حال، عربستان قرار است برای اولین مرتبه در 16 سال گذشته میزبان 500 نیروی نظامی ایالات متحده باشد.

با این حال، ایالات متحده در تلاش ها برای به دست آوردن حمایتی مشابه آنچه از سوی عربستان در مواجهه با ایران دریافت می کند، از سوی متحدان آن سوی اقیانوس اطلس (اروپایی ها) شکست خورده است. حتی به رغم درگیری های کنونی ایران و بریتانیا بر سر نفتکش های توقیفی، اروپایی ها به پیشنهاد ایالات متحده موسوم به «ابتکارعمل امنیت دریایی» در خلیج فارس با شک و تردید می نگرند. آنها از ابتدای امر رویکرد اعمال فشار حداکثری ترامپ در قبال ایران را مورد انتقاد قرار داده اند.

در همین حال، ایران از طریق یک یادداشت تفاهم جدید روابط نظامی خود را با روسیه تقویت کرده است و قصد دارد با این کشور یک رزمایش دریایی مشترک در اقیانوس هند شمالی و خلیج عمان برگزار کند. روسیه در واکنش به تنش ها در تنگه هرمز، برگزاری گفت و گوهای امنیتی منطقه ای میان عربستان سعودی، امارات متحده عربی، ایران و دیگر کشورهای منطقه را خواستار شده و چین هم از این پیشنهاد حمایت کرده است.

منبع: نیوزویک / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34