به پیروزی دموکرات ها چندان امیدی نیست

نویسنده: بهاره سلطان پور، عضو تحریریه دیپلماسی ایرانی 

دیپلماسی ایرانی: صد و شانزدهمین انتخابات کنگره امریکا هفته پیش چنان برگزار شد که بعد از دو سال حاکمیت حزب جمهوری خواه بر دو مجلس آمریکا، دموکرات ها توانستند کنترل مجلس نمایندگان را در دست بگیرند. در این انتخابات 55 % از مردم به سیاست های جمهوری خواهان در دو سال پیش رای منفی دادند. اما ترامپ با توجه به اقداماتی که در طول دو سال ریاست جمهوری خود انجام داده بود، تصور می کرد این بار هم حزب جمهوری خواه دو مجلس ایالت متحده  را در دست می گیرند. 
اما این اتفاق چنان عجیب به نظر نمی رسد. در اکثر مواقع در انتخابات کنگره امریکا حزب حاکم (حزب دولت) رای نمی آورد. چنان چه در دوره اوباما هم اکثریت مجلس سنا و نمایندگان در اختیار حزب جمهوری خواهان بود تا جایی که اوباما مجبور به واکنش شدید و وتوهای مکرر در مقابله با  برخی از اقدامات نمایندگان می شد. 

بسیاری بر این عقیده هستند که ترامپ در انتخابات 2020 نمی تواند برای بار دوم رئیس جمهور آمریکا شود. از طرفی بسیاری از کارشناسان معتقدند با پیروزی دموکرات ها بر مجلس نمایندگان، ممکن است اقدامات دونالد ترامپ از این پس با مشکلات عدیده ای رو به رو شود. به طور مثال دموکرات ها در رابطه با برجام و تحریم های کاخ سفید علیه ایران ممکن است واکنش مثبتی از خود نشان دهند. اما این طور نیست. ما شاهد بوده ایم که در زمان دموکرات ها بیشترین تحریم های حقوق بشری  علیه ایران وضع شدند. اعضای مجلس نمایندگان بیشتر بر سیاست داخلی ایالت متحده به عنوان مثال تدوین بودجه کار می کنند. بر عکس مجلس سنا بر سیاست خارجی تسلط بیشتری دارد. دموکرات ها هنوز برنامه خاصی در رابطه با اقدام ترامپ در رابطه با برجام مطرح نکرده اند. بیشتر مردم هم فکر می کنند با پیروزی دموکرات ها آنها می توانند دونالد ترامپ را استیضاح کنند یا او نتواند در انتخابات 2 سال آینده پیروز شود. اما این هم به این سادگی ها نیست. پیروزی دموکرات ها در مجلس نمایندگان و جمهوری خواهان در مجلس سنا در  این دوره به صورتی با هم برابر است. تا جایی که می توان گفت پیروزی دموکرات ها به دلیل کناره گیری 40 عضو از جمهوری خواه در  مجلس، صورت گرفته است. پس در دست گرفتن مجلس نمایندگان بعد از 8 سال برای دموکرات ها شاید پیروزی بزرگی باشد ولی استیضاح ترامپ به دست آن بعید به نظر می رسد. 

سید علی خرم، سفیر و نماینده دائم اسبق جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد در ژنو، در رابطه با تاثیر این انتخابات بر رابطه ایران و آمریکا به دیپلماسی ایرانی گفت: «مسئله مهم اینجاست که ما باید واقعیت را قبول کنیم. واقعیت این است که حتی اگر مجلس سنا هم در دست دموکرات‌ها بود شرایط چندان تغییر نمی کرد، چرا که اکثر جمهوری‌خواهان و بیشتر دموکرات‌ها اگرچه در مسائل داخلی و برخی از حوزه های سیاست خارجی با هم اختلاف نظر دارند و مضافا این که شاید دموکرات ها در خصوص ماندن در برجام تاکید دارند، اما در کل تمام ساختار سیاسی امریکا روی مهار تهران اتفاق نظر دارد. پس این نتایج تاثیری مثبت بر وضعیت ایران نخواهد داشت.»

او ادامه داد: «اگر دموکرات ها بتوانند در این دو سال پرونده های متعدد دونالد ترامپ را در افکار عمومی و رسانه ها برجسته کنند و شخصیتش را در جامعه آمریکا دچار خدشه جدی کنند و او را چنان مفتضح کنند که حتی از حمایت جمهوری خواهان هم بی بهره شود، یقینا ترامپ برای انتخابات ۲۰۲۰ شانسی نخواهد داشت. لذا به نظر می رسد که ترامپ با علم به این شرایط به دنبال برخی امتیاز دادن ها به دموکرات ها هم باشد. چراکه او برنامه های جدی برای انتخابات سال ۲۰۲۰ و دور دوم ریاست جمهوری اش دارد. اما اگر دموکرات ها نتوانند از ترامپ رد شوند، احتمالا او هم برای دور دوم ریاست‌جمهوری انتخاب می شود و هم مجلس نمایندگان از دستتان دموکرات ها خارج می شود.»

امیرعلی ابوالفتح، تحلیلگر مسایل امریکا نیز در رابطه با این موضوع در مصاحبه با روزنامه ایران گفت: «همین انتخابات میان دوره‌ای امریکا در طول عمر چهل ساله جمهوری اسلامی ایران در حالی برگزار شد که به ‌دلیل خروج امریکا از توافق هسته‌ ای با ایران، بازگشت تحریم‌های هسته ‌ای امریکا و موضع گیری‌های به شدت ضد ایرانی دولت کنونی امریکا، این انتخابات از اهمیت قابل توجهی در ایران و در بین نخبگان ایرانی برخوردار شد. به ویژه که با شمارش آرا مشخص شد که جمهوریخواهان بعد از 8 سال سلطه بر کنگره و دو سال حاکمیت یک دست در امریکا، یکی از نهادهای مهم را در واشنگتن به دموکرات‌ها واگذار کردند، دموکرات‌هایی که همچنان مدافع توافق هسته‌ای ایران، برجام و منتقد سرسخت بازگشت تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران هستند.» 

وی افزود: «با توجه به جدال قابل پیش‌بینی میان مجلس تحت کنترل دموکرات‌ها با کاخ سفید و سنای تحت کنترل جمهوری‌خواهان قابل انتظار خواهد بود که لوایح ضد ایرانی در موضوع برجام برای تصویب در مجلس نمایندگان با دشواری مواجه شود و چه بسا امکان عبور نهایی از فرآیند قانونگذاری در کنگره را نیز از دست بدهد. دموکرات‌ها، حتی آن دسته از اعضای کنگره که در زمان دولت باراک اوباما، منتقد برجام بودند، به این توافق به‌عنوان یکی از میراث اثرگذار دولت همسوی خود در عرصه جهانی می‌نگرند و در تلاش هستند اگر نمی‌توانند ترامپ را به بازگشت به این توافق وادار کنند، حداقل از نابودی کامل آن جلوگیری به‌عمل آورند.»