آمریکا پایش را بیش از گلیمش دراز کرده است

هنری جِی فارل – آبراهام ال نیومن

دیپلماسی ایرانی: در جریان جنگ با تروریسم، ایالات متحده بی سر و صدا نظام مالی جهان را به یک امپراتوری پنهان تبدیل کرد. دولت آمریکا از قدرت دلار و نفوذ آن بر سازمان های مخفی نظیر سرویس پیام رسانی مالی سوئیفت برای نظارت بر آنچه که دشمنانش و تروریست ها انجام می دهند استفاده و در بعضی موارد، کل یک کشور را، مانند کره شمالی، از جریان مالی جهانی، خارج می کند. این سیاست ها به طور موثر، بانک های خارجی را به عنوان عاملان نفوذ آمریکا تحت فشار قرار داده و باعث شده است تا کشور هایی مانند ایران به پای میز مذاکره بیایند.

در 4 نوامبر، آمریکا تحریم های علیه ایران را تشدید کرد. این تحریم ها شامل پیام رسانی مالی می شود. به همین منظور دولت ترامپ می تواند سوئیفت، یک نهاد خصوصی مستقر در بروکسل، را مجبور کند تا دسترسی بانک های ایرانی به شبکه خودش را حذف کند. سوئیفت مانند یک دفتر پست جهانی برای بانک ها است که سیستم پیام رسان امنی برای اکثریت قریب به اتفاق معاملات مالی بین المللی است؛ بنابراین، قطع دسترسی ایران باعث انزوای تقریبا کامل ایران از سیستم مالی جهانی می شود و پیامدهای سریع و شدیدی برای اقتصاد ایران خواهد داشت.

اگر دولت ترامپ با این برنامه پیش برود، عواقب جدی هم برای خود آمریکا خواهد داشت. این امر باعث کاهش نفوذ آمریکا بر ساختار مالی بین المللی و همچنین باعث کاهش قدرتش در بین متحدان و دشمنانش می شود.

جک لو، که از سال 2013 تا 2017 وزیر خزانه داری بوده است، دو سال پیش هشدار داد که اگر آمریکا قدر قدرت مالی اش را نداند، کشور های دیگر ممکن است به دنبال گزینه های جایگزین برای دلار و سازمان هایی مانند سوئیفت باشند. وزیر خارجه آلمان، هیکو ماس، اخیرا تهدید کرد که دقیقا دست به این اقدام خواهند زد و در یک مقاله گفته است که اروپا باید برای خودش یک کانال پرداخت بین المللی و جایگزینی برای سوئیفت، ایجاد کند.

آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان تا حدودی از این پیشنهاد عقب نشینی کرده اما او هم گفته است که اروپا نمی تواند متکی به آمریکا باشد و باید "خودمان سرنوشت مان را در دست بگیریم." سیاستمداران آلمانی و فرانسه در حال بررسی جایگزینی برای سوئیفت و سایر راه ها برای مستقل کردن بانک های اروپایی از بازار مالی امریکا هستند. اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحد، در حال حاضر، سیستم پرداخت ویژه ای را برای تسهیل تجارت با ایران ایجاد کرده اند.

این گام های اولیه ممکن است ایراداتی داشته باشد، اما چشم انداز کوچکی است از انچه که ممکن است دنیا به سمت آن برود اگر اروپا به یک قدرت مالی جهانی در رقابت با امریکا تبدیل شود.

یکی از آرمان های جهانی سازی این بود که با ایجاد شبکه های اقتصادی بین المللی که کشورها را به یکدیگر وابسته تر می کند، صلح و ثبات را ارتقاء ببخشد. در عوض آمریکا، با سو استفاده از سوئیفت و سیستم شفاف سازی دلار  از این وابستگی متقابل به عنوان یک سلاح استفاده کرده است تا دشمنانش را در تنگنا قرار دهد. سایر قدرت ها هم می توانند همین کار را انجام دهند یا حتی با ایجاد شبکه های جهانی جایگزین، قدرت آمریکا را تضعیف کنند.

به همین دلیل است که آمریکا در رویکردش برای تحت فشار قرار دادن ایران به همکاری کشور های اروپایی نیاز دارد. اتحادیه اروپا ممکن است ارتش نداشته باشد، اما قدرت اقتصادی دارد و می تواند از این قدرت برای آسیب رساندن به شرکت های آمریکایی استفاده کند.

اگر اروپا شروع به ساخت ساختار مالی جایگزینی برای خودش کند، به این خاطر خواهد بود که آمریکا پایش را بیش تر از گلیمش دراز کرده است. در حال حاضر، دولت ترامپ شرکت های اروپایی را تهدید به مجازات کرده است اگر آن ها با ایران داد و ستد  داشته باشند.

تحریم سوئیفت، یک اشتباه برای آمریکا است. اگر اتحادیه اروپا دیگر نتواند بر آمریکا متکی باشد، به دنبال ایجاد کانال های پرداختی برای خودش خواهد بود. این کار ممکن است سال ها به طول بیانجامد، اما نتیجه نهایی باعث انزوای آمریکا خواهد شد. سایر کشور ها – نه فقط کشور های اروپایی – نیز ممکن است ترجیح دهند عضو شبکه مالی اروپا باشند، سیستمی که متعهد به حاکمیت قانون است نه مانند سیستم مالی آمریکا که به طور روز افزونی غیر قابل پیش بینی است.

دولت ترامپ از این که از جانب متحدانش محدود شود متنفر است. آنچه که متوجه نشده است این است که قدرت اقتصادی آمریکا به این بستگی دارد که سایر کشور ها بخواهند در سیستم مالی تحت هدایت امریکا، حضور داشته باشند. اگر آن ها را زیادی تحت فشار قرار دهد، قدرت و نفوذ امریکا تضعیف خواهد شد.

منبع: نیویورک تایمز / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33