شکست 11 رئیس جمهور آمریکا در صلح با کره

مایکل پمبروک

دیپلماسی ایرانی: برخلاف تصور عموم، مسئله ی اصلی که باید در نشست 12 ژوئن و جلسات بعدی بین رئیس جمهور آمریکا، دونالد ترامپ و رهبر کره شمالی، کیم جونگ اون، مرتفع شود، خلع سلاح اتمی کره شمالی نیست. تمایل پیونگ یانگ برای خلع سلاح بر همه آشکار است.

با این وجود، آن چه که آشکار نیست، این است که آیا آمریکا آمادگی تضمین امنیت کره شمالی، که خواسته ی اصلی آنهاست، را دارد یا خیر. جای شکی نیست که پیونگ یانگ می تواند زرادخانه ی هسته ای اش را غیر فعال و از کاربری ساقط کند. تنها سوال، مربوط به فرآیند انجام آن می شود.

اما اگر آمریکا بخواهد به طور یکجانبه، خلع سلاح را انجام دهد و در مقابل هیچ تعهدی را نپذیرد، کره شمالی تن به این کار نخواهد داد.

سابقه تاریخی آمریکا در شکست هایی که برای برقراری صلح و امنیت در شبه جزیره کره خورده است، دلسرد کننده است. دولت های پیشین آمریکا موفق به ارائه و تضمین یک توافق امنیتی قابل قبول برای پیونگ یانگ نشده اند و مدام فرصت های رسیدن به یک توافق را از دست داده اند.

اظهارات اخیر مشاور امنیت ملی، جان بولتون و معاون رئیس جمهور، مایک پنس – که به سرعت موجب جنگ لفظی و تعلیق نشست تعیین شده گردید – نشان می دهد که چنین نگرشی در واشنگتن همچنان ادامه دارد. چنین طرز تفکری، 64 سال پیش، مذاکره کننده های آمریکایی را مجبور به اتخاذ زبان زورگویی، خودنمایی ایدئولوژیک و مقابله با سازش کرد.

در کنفرانس ژنو، سال 1954، جایی که شوروی، چین، ایالات متحده، انگلیس و فرانسه دور هم جمع شده بودند تا درباره سرنوشت شبه جزیره کره تصمیم بگیرند، جان فاستر دالس، وزیر امور خارجه ی آمریکا (که عضو کابینه ی پرزیدنت دوایت آیزینهاور بود) موضعی جدی اتخاذ کرد که اساسا می خواست مخالفانش تسلیم خواسته ی او شوند.

اگرچه صلح موقتی که در سال 1953 به امضاء تمام طرفین دخیل در جنگ کره رسید، بر مذاکرات بعدی خیرخواهانه به منظور حل و فصل این مسئله ی سیاسی، دلالت می کرد. دالس بر سر این مسئله با چین مستقیما وارد مذاکره نشد و با دست ندادن با نماینده ی چین، ژو ان لای، و ترک زود هنگام کنفرانس، رفتاری تحقیر آمیز از خود نشان داد.

سپس، در سال 1957، ایالات متحده یکباره بند 13 (د) صلح موقت را لغو کرد و گفت این بند، رواج پیدا کردن سلاح های اتمی را در شبه جزیره ی کره به همراه دارد. در سال بعد، آمریکا موشک هایی اتمی را به کره جنوبی فرستاد.

در نتیجه، نقش کمیته ی نظارتی ملل بی طرف، که پس از صلح موقت به وجود آمده بود تا از ورود سلاح و نیروهای نظامی طرفین توافق به شبه جزیره جلوگیری کند، نادیده گرفته شد و توافق صلح به عمد از بین رفت.

در طول دهه ی 1960 (در زمان ریاست جمهوری کندی و جانسون) روابط آمریکا و کره شمالی بسیار خصمانه بود. در سال 1968، کره شمالی یک کشتی اطلاعاتی نیروی دریایی ایالات متحده را توقیف کرد و در سال 1969، هواپیمای جاسوسی آمریکا را بر فراز دریای ژاپن مورد حمله قرار داد و 31 کارمند آمریکایی کشته شدند.

در دهه 1970، کره شمالی سیاست متفاوتی را اتخاذ کرد، که تا کنون ادامه داشته است. به مانند سال 1954، کره معتقد بود که یک معاهده ی صلح، لازمه ی برقراری امنیت در شبه جزیره است. در نامه ی سال 1974 به کنگره ی آمریکا، پیونگ یانگ به طور علنی از آمریکا دعوت کرد تا به مذاکراتی برای توافق صلح بپیوندد. نه نیکسون و نه فورد در قبال این درخواست واکنشی از خود نشان ندادند.

در زمان ریاست جمهوری جیمی کارتر نیز تلاش های رهبر کره شمالی برای رسیدن به توافق صلح موفقیت آمیز نبود.

پرزیدنت رونالد ریگان اساسا مخالف توافق صلح بود و تعداد نیروهای نظامی آمریکا را در کره جنوبی افزایش داد. رئیس جمهور بعدی، جورج اچ دبلیو بوش، از تعداد نظامیان کاست اما برای مذاکرات کاری انجام نداد.

پرزیدنت بیل کلینتون، بیش از هر همتای پیشینش برای حل و فصل مناقشات کره پیش رفت. چارچوب توافقی سال 1994 و بیانیه ی مشترک بین واشنگتن و پیونگ یانگ در سال 2000 ، نقطه عطف مهمی بود. اما علیرغم تقریبا یک دهه از روابط صلح آمیز و در سطح بالا، با سیاست خارجی جنگ طلبانه ی جورج بوش و "محور شرارت" خواندن کره ی شمالی، روابط به شرایط سابق برگشت.

در سال 2003، کره ی شمالی به خاطر عدم پایبندی آمریکا به بند 2 چارچوب توافقی، که حرکت به سوی عادی سازی روابط اقتصادی و سیاسی بود، از توافق منع گسترش سلاح های اتمی خارج شد.

در زمان دولت اوباما، "شکیبایی استراتژیک" هدف کار بود و با تکیه بر تحریم ها امید سرنگونی رژیم کره شمالی را داشتند که هیچ گاه اتفاق نیافتاد.

از زمان به قدرت رسیدن کیم جونگ اون، کره تست موشک های اتمی و بالستیک قاره پیما اش را افزایش داد و در طی حداقل پنچ بیانیه ی رسمی، بین سال های 2012 تا 2016، خواهان به سرانجام رسیدن توافق صلح شد. و سرانجام در بیانیه ای رسمی که از دفتر ریاست جمهوری کره ی جنوبی خوانده شد، کره شمالی اعلام کرد که "اگر تهدید نظامی علیه کره شمالی برداشته شود و امنیت کره تضمین شود، هیچ دلیلی برای نگه داشتن سلاح های اتمی وجود ندارد."

کره ی شمالی هم اکنون یک کشور هسته ای است. پیشنهادش روی میز است و از موضع قدرت وارد مذاکره شده است. پرزیدنت ترامپ باید از این موقعیت برای به سرانجام رساندن آنچه همتایان پیشینش نتوانستند، استفاده کند. توپ دوباره در زمین واشنگتن است.

منبع : الجزیره / ترجمه دیپلماسی ایرانی / 33