بدترین معامله تاریخ آمریکا را بشناسید

نویسنده: ادوارد آدلن

دیپلماسی ایرانی: قرارداد تجاری آمریکا و چین که در ماه جاری برقرار شد کاملا شایسته این عبارت است که رئیس جمهور فعلی آمریکا از آن زیاد استفاده می کند: «بدترین معامله ای که برقرار شده است.» دونالد ترامپ به جای تلاش برای مقابله با سیاست های صنعتی چین که بخش های زیادی از اقتصاد جهانی را تحریف کرده با اشتباه فاحش اقتصادی که شورای رابط خارجی آن را «تعهد چین به خرید بیشتر» می نامد به قراردادی رسید که در آن چیز بیشتری جز فروش محصولات کشاورزی و انرژی به دست نمی آورد.

این قرارداد قطعا آخرین قرارداد میان دولت ترامپ و چین نخواهد بود اما پس از گذشت 18ماه از ریاست جمهوری ترامپ عقد چنین قراردادی رویکرد دولت جدید را در زمینه تجارت بیشتر نمایان می کند. ترامپ با این شعار وارد انتخابات شد که با قدرت و موفقیت به یک نسل مذاکرات ضعیف ایالات متحده غلبه خواهد کرد اما تا اینجای کار دست خالی مانده است. سیاست ترامپ حالا بیش از بیش محدوده اجبار اقتصادی را نشان می دهد. محدوده ای که برای بزرگ ترین رهبر اقتصاد جهانی نیز وجود دارد.

قوانین بازی ترامپ در زمینه تجارت هیچ است و ثباتی ندارد. او با یک سری تهدیدها شروع می کند، سپس دست به قمار زده و با تحریم های تجاری قصد دارد دیگر کشورها را مجبور کند تا به امتیازهای دلخواه برسد و سپس در مقابل مقاومت آنها قرار می گیرد. او تهدید کرد که توافقنامه تجارت آزاد با آمریکای شمالی یعنی کانادا و مکزیک را پاره می کند، تهدید کرد که تعرفه هایی برای واردات فولاد و آلومینیوم برقرار می کند و تهدید کرد که تحریم هایی به اندازه واردات 150 میلیارد دلاری از چین برقرار می کند. او در قبال این تهدیدها چه به دست آورد؟

مذاکرات نفتا بر سر مشکلات اساسی به کندی پیش می رود و کانادا و مکزیک مشغول ساختن شراکت تجاری خود هستند تا اهرم فشار آمریکا را به حداقل برسانند. ترامپ تاکنون برای بسیاری از کشورها تعرفه فولاد و آلومینیوم وضع کرده اما تولیدکنندگان هشدار داده اند که به این مسئله به نوعی پاسخ خواهند داد. برخی از آنها تلافی هم کرده اند. علی الخصوص ژاپن که پیشنهاد ترامپ برای آغاز مذاکرات دوجانبه را رد کرد.

تنها کشوری که تغییری واقعی در رفتارش پس از مواجهه با تهدیدهای آمریکا شاهد بودیم کره جنوبی است که موافقت کرد صادرات فولاد خود به ایالات متحده را کاهش دهد اما کره جنوبی به طور خاص به تضمین های امنیتی ایالات متحده وابسته است و مایل به تن دادن به خواست آمریکا برای حفظ همکاری در مورد کره شمالی است.

چین اما با فاصله بزرگترین امتحان پیش روی آمریکاست. برخلاف سایر جنگ های تجاری، تاجران آمریکایی ترامپ را تشویق می کردند که رویکردی جدید در قبال پکن اتخاذ کند تا مشکلات رو به رشد مالکیت معنوی، انتقال تکنولوژی و محدودیت های سرمایه گذاری برطرف شود. اما معامله ای که برقرار شد هیچ کدام از این مسائل را حل نکرد و حتی چین تعهد ملموسی را برای افزایش معنی دار واردات محصولات کشاورزی و انرژی از ایالات متحده نپذیرفته است. آنچه در مورد آن صحبت شده سویا و گاز است که به سختی به فناوری های مدرن ربط پیدا می کند.

چرا رویکرد ترامپ تا به امروز ناکارامد بوده است؟ اول، تئوری او از ابتدا اشکال داشت. مدل ترامپ شبیه به مذاکرات ایالات متحده ـ ژاپن در دهه 1980 و ابتدای دهه 90 است. ترامپ بارها توانست با تهدید تحریم ها ژاپن را متقاعد کند تا شیوه تجاری خود را تغییر دهد. ژاپن را متحدی متمایل به آمریکا کند و امریکا می توانست از فشار تحریم ها در برابر حفظ روابط امنیتی با ژاپن استفاده کند. اما رویکردی مشابه در برابر چین یا حتی اروپا در دنیای امروز پاسخگو نیست.

دوم، فشار و تهدید تحریم ژاپن یک موفقیت بود اما ادامه دادن این ماجرای تاریخی در دنیای امروز داستان دیگری است. ضمن اینکه در آن زمان تعادل تجاری میان آمریکا و ژاپن برقرار بود. مساله که امروز دیده نمی شود. در نهایت دولت ترامپ با تکرار فزاینده اعتراضات تولیدکنندگان داخلی در حال یادگیری این مساله است که تقریبا غیرممکن است که تحریم هایی که به رقبای خارجی لطمه می زنند به اقتصاد داخلی آمریکا آسیب وارد نکنند. در زنجیره اقتصاد جهانی، اقتصاد و نحوه تولید محصولات تغییر کرده است و ایجاد اختلال عرضه می تواند هم آمریکا و هم رقبا را تضعیف کند.

همه اینها رئیس جمهور را در جایگاهی نامطمئن قرار می دهد. او می خواهد با استفاده از توییتر خوراکی داخلی تولید کند تا به آمریکایی ها این امید را بدهد که به شکست در مذاکرات در واقع موفقیت های بزرگ اوست. او می تواند تهدیدات را دو برابر کند، تعرفه های بیشتری برقرار کند اما باید با پیامدههای سیاسی و اقتصادی آن روبه رو شود. یا اینکه سعی کند با واقعیت روبه رو شود و با وجود مذاکرات سخت و معاملات دشوار در جهت درست حرکت کند. ترامپ باید با این واقعیت روبه رو شود که پیروزی در جنگ اقتصادی آسان نیست.

منبع: سی اف آر/ مترجم: روزبه آرش