این تناقض قابل دوام نیست

نویسنده: حسین ملائک، سفیر سابق ایران در چین
دیپلماسی ایرانی: آقای ظریف وزیر امور خارجه روز ۱۳ اسفند در کمیسیون سیاست خارجی مجلس حاضر و طبق گزارش آقای نقوی حسینی سحنگوی این کمیسیون به ۱۹ سئوال طرح شده توسط ۱۴ نفر از اعضای این کمیسون پاسخ داد. نتیجه آنکه تعدادی قانع و تعدادی نیز قانع نشدند. این خبر در اغلب خبر گزاری ها با تیتر های جذاب و هیجانی انعکاس یافت.
برای درک بهتر شرایط زمانی که وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی به مجلس شورای اسلامی احضار شده است را مرور کنیم:
۱-آمریکا برنامه جهانی وسیعی علیه ایران تدارک دیده است. از یک طرف با فشار بر اروپا بدنبال جداسازی آن ها از برجام است و از طرف دیگر کنگره این کشور قوانین سخت گیرانه تری را در حال تصویب دارد تا تحریم های جدیدی را برای ایران به ارمغان آورد.
۲-مقامات این کشور هر از گاهی بر طبل تغییر رژیم در ایران می زنند و با در نظر گرفتن برخی از تحولات داخلی احتمال آغاز یک جنگ هیبریدی علیه ایران دور از انتظار نیست.
۳- آمریکا در حال تثبیت حضور خود در سوریه است و اخیرا مستقیما عملیاتی علیه نیروهای موتلف با دولت سوریه در دیرالزور انجام داد که به کشته شدن حداقل ۱۰۰ نفر از نیروهای روسی حاضر در صحنه منجر شد. احتمالا خساراتی نیز به نیروهای ایرانی وارد آمده است.
۴-اسراییل کمپین ضد ایرانی دیگری را علیه ایران با لابی یهودیان آمریکا در سراسر جهان پیگیری می کند. نتانیاهو در ۹۶.۱۲.۱۳ در آمریکا بود تا با ترامپ برنامه دیگری برای ایران و منطقه تدارک ببینند.
۵-عربستان عزم خود را برای یک درگیری تمام عیار با ایران جزم کرده است و حاضر به هیچگونه مذاکره ای هم نیست. رهبر دوفاکتو این کشور محمد بن سلمان در ۹۶.۱۲.۱۳ به قاهره سفر کرده است و قبل از آغاز سفر نیز بر مواضع ضد ایرانی خود تاکید کرده است.
۶-ترکیه در همین روز عملیاتی علیه نیروهای ائتلاف با دولت سوریه آغاز کرده است.
۷- قرار است سازمان انرژی اتمی بار دیگر در همین روز تشکیل جلسه داده و در مورد ایران و برجام گزارشی قرائت نماید.
۸-یک روز بعد از جلسه مجلس قرار بود وزیر خارجه فرانسه در ۹۶.۱۲.۱۴ به ایران سفر نماید و مسائل متن و حاشیه این سفر برای آینده سیاسی ایران در منطقه اهمیت دارد.
با این شرایط وقتی وزیر خارجه به مجلس احضار می شود نمایندگان محترم و عصاره های این ملت چه سئوالاتی را باید با ایشان طرح نمایند؟ سئوالات زیر در گزارش سخنگوی این کمیسیون آمده است:
* حجت الاسلام نصرالله پژمانفر نماینده مردم مشهد و کلات: چه اقدامی توسط وزارت امور خارجه در مقابل ربایش فرهنگی حکیم نظامی از سوی دولت آذربایجان انجام داده است و چه تضمینی وجود دارد که از این نوع اتفاقات رخ ندهد؟
* سوال بعدی آقای پژمانفر: عملکرد وزارت خارجه در مقابل اصرار کنسولگری عراق نسبت به صدور ویزا در زمان اربعین از طریق دفا تر غیرقانونی چه خواهد بود؟
* سیده فاطمه حسینی نماینده مردم تهران: چرا اقدامات شایسته ای برای حضور پررنگ بانوان ممتاز و متخصص در  جایگاه های  ارشد وزارت خارجه صورت نگرفته است؟
* نقوی حسینی با اشاره به سوال فلاحت پیشه نماینده مردم گیلانغرب: بسته ماندن مردم مرزهای استان کرمانشاه آثار زیان باری به منافع ملی کشور وارد کرده است؛ چرا وزارت امور خارجه در این رابطه اقدام نمی کند؟
* آقای سید علی ادیانی سوال خود را درباره علت عدم اجرای کامل شرایط مطروحه ۹ گانه از سوی مقام معظم رهبری و شرایط مندرج در مصوبه مجلس مطرح کرد.
* آقای مرادی نماینده مردم قروه درباره علت عدم تبدیل قطعنامه ۵۹۸ به معاهده فی مابین دولت عراق و ایران سوال کرد.
* سوال آقای محمود زاده نماینده مردم مهاباد هم درباره دلایل سستی و عدم رسیدگی دولت به وضعیت ملوانان کشتی سانچی بود و در این حادثه که کشتی بعد از ۸ روز غرق شد، در حالیکه چینی ها کشتی خود را مدیریت می کردند اما رئیس جمهور ۶ روز بعد و وزیر خارجه ۴ روز بعد وارد قضیه شدند.
* سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به سوال دهم و یازدهم از سوی کریمی قدوسی نماینده مردم مشهد و کلات هم گفت: این نماینده درباره وجود ۲۶۰ زندانی ایرانی در کشور ترکمنستان و عدم تلاش دستگاه دیپلماسی کشور برای حل این مشکل سوال کرد.
* نقوی حسینی تاکید کرد: سوال بعدی آقای کریمی قدوسی هم درباره ماهیت باند «نیویورک» و نقش آقای ظریف در شکل گیری این باند بود که تلاش می کرد راه نفوذ آمریکا را در ایران انقلابی و اسلامی باز کند، که باز هم این نماینده از پاسخ وزیر قانع نشد.
* آقای علیرضابیگی نماینده تبریز هم سوال خود را مبنی بر اینکه علت بلاتکلیفی برخی از سفارتخانه ها و عدم حضور سفرا در حوزه ماموریتی، دخالت برخی افراد صاحب نفوذ در معرفی سفیر که عدم توجه به ظرفیت های اقتصادی کشور را به دنبال داشته است چیست؟ را طرح کرد که آقای ظریف بیان کرد که حمید ناطق نوری ۴ سال مشاور بنده بوده و در اداره کل اروپا کار کرده و توانمندی های لازم را داشت اما با مشکل روبه رو شد که آن هم حل نشد. انتخاب ناطق نوری ارتباطاتی با نسبت وی با حجت الاسلام ناطق نوری نداشته و ایشان هم هیچ دخالتی در این انتخاب نداشته اند، همچنین حمید ناطق نوری شخصا اعلام انصراف کرده است و وی مشکلی برای سفیر شدن ندارد اما بیگی از پاسخ های ظریف قانع نشد.
بی ربط بودن تمام سئوالات به شرایط حاکم بر سیاست خارجی کاملا واضح و مبرهن است و بعید است در هیچ جای دنیا چنین تعاملی بین نمایندگان مجلس و وزیر خارجه آن کشور باشد. تنها یک سئوال نزدیک به صواب است آن هم علت نبود سفیر در سفارتخانه هاست که تازه آنچه مد نظر نماینده مجلس است حمایت از فرد خاصی است که به هر دلیلی نتوانسته اعزام شود و نه موضوع مهمی چون بی سفیر بودن بیش از پنجاه نمایندگی سیاسی ایران در جهان.
با مطالب فوق می توان برآوردهای زیر را داشت:
* مجلس در جریان هیچ اموری نیست و برایش هم مهم نیست.
* مجلس درک کرده که وزارت خارجه در جریان هیچ امور مهمی نیست. بنابراین مسائل صنفی خود را دنبال می کند.
* مجلس و وزارت خارجه هردو برایشان شرایط بین المللی مهم نیست و هر یک برنامه خاص خود را دارند. چرا که اگر وزارت خارجه شخصیت خود را حفظ می کرد در این شرایط که در مقدمه به آن اشاره شد خود را در مقابل چنین سئوالاتی قرار نمی داد و از همه مهم تر وزیر خارجه در حد این سئوالات بی محتوا نیست و نباید باشد.
در طول تجربه بعد از انقلاب در سیاست خارجی هیچگاه مجلس و دولت را این مقدار منفک از شرایط کشور ندیده ام.