نیکی هیلی به کوته فکری ایدئولوژیک مبتلا است

رضا مرعشی

دیپلماسی ایرانی: نیکی هیلی در سیاست خارجی ضعیف عمل کرده است. با چند دستاورد محدود که قابل بیان باشند، پس از یک سال به عنوان فرستاده آمریکا به سازمان ملل، مهمترین لحظات سخنرانی او، دو انتقاد غیرواقعی در مورد ایران بوده است. اولین مورد مطرح کردن شکایاتی بود که توجیهی بیش برای برهم زدن توافق هسته ای ایران نبود و مورد استقبال هم قرار نگرفت.

هفته قبل نیز وی سعی در طرح این موضوع داشت که ایران در کنار سایر مسایل به تامین موشک های بالستیک ارتش حوثی یمن پرداخته و سعی در آتش افروزی و ایجاد اختلاف در منطقه دارد. در ادعاهای هیلی مشکلات زیادی وجود داشت که به طور اخص می توان به سه مورد آن اشاره کرد.

اول اینکه خانم هیلی گزارشی از سازمان ملل را خواند که به گفته خودش مربوط به انتقال موشک های ایران به ارتش حوثی یمن است در حالی که قطعا سازمان ملل به چنین نتیجه ای نرسیده و گروهی از متخصصین به این نتیجه رسیده اند که در بقایای موشک های شلیک شده، از ساخته های یک شرکت ایرانی آثاری دیده شده است اما هیج مدرکی از تامین کننده این تجهیزات ندارند. از سفیر سوئد در سازمان ملل در مورد این ادعا که ایران متهم است سوال شد، وی گفت: اطلاعات من شفاف نیست. تحلیلگران سازمان دفاع آمریکا نیز اذعان کردند که از منشا ساخت موشک ها اطلاعی ندارند. در همان گزارش سازمان ملل نیز آمده بود که قطعه ای از موشک ها ساخت یک کمپانی آمریکایی بوده که خانم هیلی عمدا آن قسمت را نخواند.

هیچ گروهی در یمن نباید تامین تجهیزاتی شود و تهران و واشنگتن  هیچ یک از این امر مسثتنی نیستند. خانم هیلی در سخنرانی خودش که در مورد یمن بود هیچ اشاره ای به کمک های نظامی و اطلاعاتی و لجستیک آمریکا به آل سعود در فاجعه انسانی که در حال وقوع است نکرد.

همچنین در فرضیه خانم هیلی درباره ایران و موشک ها پیچیدگی سیاست خارجی به هیچ وجه لحاظ نشده است. ما نه تنها بی اعتنا مشغول تامین تجهیزات برای حکومت های ستمگر در ناآرام ترین منطقه جهان هستیم بلکه برای دولت ایران نیز بهانه ای برای گسترش برنامه موشکی فراهم کرده ایم. فروش نظامی تسلیحات از سوی آمریکا و اروپا به رژیم ستمگر عربستان سعودی و امارات متحده عربی به عنوان توجیهی برای انجام این کار در نظر گرفته می شود.

غیر قابل توضیح ترین بخش از صحبت های خانم هیلی اصرار او برای صحبت در مورد ایران به جای صحبت با ایران بود. او به خاطر کوته فکری ایدیولوژیک و سختگیرانه خود حاضر نشد که با همتای ایرانی خودش در سازمان ملل بنشیند و از سر احترام در مورد این مسائل صحبت کند.

صادقانه بگوییم، آنچه اتفاق افتاده روشن است. در زمان بوش صحبت در مورد ایران باعث تولید موشک های بیشتری شد و در زمان اوباما صحبت با ایران به تدریج باعث ایجاد مصالحه در این زمینه شد.

خانم هیلی عنوان سفیر در سازمان ملل باید وقت کمتری را صرف تقویت جاه طلبی های سیاسی خود و زمان بیشتری را برای انجام امور دیپلماسی از طرف ایالات متحده آمریکا اختصاص دهد.

اگر خانم هیلی واقعا نگران برنامه موشکی ایران و مسایل منظقه است می تواند سه اقدام عاجل برای نشان دادن جدیت خود انجام دهد: اول اینکه تمام حمایت های نظامی و اطلاعاتی و لجستیک آمریکا از رژیم آل سعود در فاجعه انسانی یمن متوقف شود.

دوم اینکه فروش موشک به کشور های خاورمیانه نیز متوقف شود. اگر رژیم آل سعود و امارات متحده عربی با موشک هایی که نمیدانند چگونه از آن استفاده کنند تا دندان مسلح نشوند ، به همان نسبت احساس خطر و گسترش سیستم موشکی ایران نیز کمتر خواهد شد. سوم، سریعا درخواست گفتگوهای دوجانبه و چند جانبه با دولت ایران در مورد همه مسائل بدون هیچ پیش شرطی ارایه شود. برجام ثابت می کند که دیپلماسی پایدار با ایران می تواند نتایج مطلوب برای منافع آمریکا ایجاد کند.

کم تجربگی خانم هیلی در سیاست خارجه توجیه خوبی برای صحبت های از هم گسسته اخیرش نیست. او به جای نشان دادن شأن و منزلت چهره آمریکا به سازمان ملل متحد، رفتار کالین پاول 2003 را در آن لحظه از خود نشان داد، که انگار بسیاری از رهبران ما هنوز درس های فاجعه جنگ عراق را نیآموخته اند. هنوز برای خانم هیلی وقت هست تا بتواند سمت خود را در سازمان ملل حفظ کند اما این امر نیازمند آن است که او به جای مشورت با دسته ای متفرقه از کارکنان جمهوری خواه که با خود به نیویورک آورده، به نصایح کارکنان حرفه ای و مقامات پیش از خود گوش دهد.

منبع : لوبلاگ / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33

انتشار اولیه: پنج شنبه 30 آذر 1396 / انتشار مجدد: شنبه 16 دی 1396