ترامپ، انتخابات فرانسه و مذاکرات سوریه

دیپلماسی ایرانی: در ماه ژانویه، اتاق فکرهای روسیه در وهله اول روی حرکات دونالد ترامپ رئیس جمهور تازه وارد ایالات متحده و آینده رابطه ایالات متحده ـ روسیه، تمرکز کرده بودند. علاوه بر این، کارشناسان روسی توجه زیادی به مبارزات انتخاباتی فرانسه در سال 2017 دارند. جنگ داخلی سوریه به خصوص دور جدید مذاکرات صلح در قزاقستان، که شامل دولت سوریه و مخالفان می شود نیز مورد توجه است.

ترامپ و روابط ایالات متحده ـ روسیه

زمانی که دونالد ترامپ جمهوریخواه به ریاست جمهوری ایالات متحده رسید، شخصیت او فورا به بحث برانگیزترین اتفاق در روسیه به ویژه در بین کارشناسان تبدیل شد. صاحب نظران به اتفاق آرا معتقد بودند که چهار سال آینده در دفتر ریاست جمهوری برای رئیس جمهور جدید آسان نخواهد بود و آینده روابط ایالات متحده و روسیه با وجود نگرش دوستانه ترامپ نسبت به روسیه، همچنان در برزخ خواهد بود.

ایوان تیموفیف، مدیر شورای برنامه امور بین الملل روسیه (RIAC)، استدلال می کند که دلیلی برای باورکردن بهبود رابطه ایالات متحده و روسیه در کوتاه مدت وجود ندارد. علاوه بر این، در بدترین حالت، رویارویی دو کشور ممکن است زیر نظر ترامپ تشدید شود. براساس گفته های تیموفیف، هنوز بارقه امیدی برای کاهش تنش ها وجود دارد. درحالی که دولت قبلی ایالات متحده در قبال کرملین بسیار انتقادی برخورد می کرد، حداقل دولت جدید امریکا ولادیمیر پوتین را یک همکار در جهت مبارزه با تروریسم می داند. تیموفیف نتیجه می گیرد که این نشانه خوبی برای غلبه بر بحران روابط دوجانبه است.

در این میان، گئورگی بوت، کارشناس شورای سیاست خارجی و دفاعی (CFDP) روی ترکیب کابینه ترامپ انگشت می گذارد. او درباره هر گونه پیش بینی در مورد آینده سیاست خارجی رئیس جمهور جدید مردد است، چرا که هیچ اتفاق نظری وجود دارد. در واقع، روسای سازمان ها و آژانس های مختلف دولت ایالات متحده درباره دیدگاهشان نسبت به چین، روسیه، خاورمیانه، آینده همکاری ترانس پاسیفیک و دیگر مسائل پیش رو، اختلاف نظر دارند. تنها پیش بینی بوت این است: چیز خسته کننده ای در مورد ریاست جمهوری ترامپ وجود ندارد.

 در همان زمان دمیتری ترنین، مدیر مرکز کارنگی مسکو، ایالات متحده تحت رهبری ترامپ را «دولتی غیرقابل پیش بینی» توصیف می کند. در واقع ترامپ پوپولیست با ایدئولوژی «اول آمریکا» با ایده آمریکایی در مورد استثنایی بودن و رهبری جهانی سازگار نیست. به نظر استراتژی سیاست خارجی واشنگتن و کلیت محیط جغرافیایی سیاسی ایالات متحده، تغییر نخواهد کرد. ترنین استدلال می کند که صحبت درباره کم شدن قدرت رهبری جهانی ایالات متحده زود است. در عوض ایالات متحده تنها نقش جهانی خود را تغییر خواهد داد. کارشناسان اعتقاد دارند که پیش بینی تغییر و اصلاح این نقش غیرممکن است.

در مقابل، النا پونوماریووا، کارشناس موسسه دولتی روابط بین الملل مسکو، می گوید نظرات سوداگرانه درباره غیرقابل پیش بینی بودن ترامپ اغراق آمیز است. اگرچه رئیس جمهور خودنمای ایالات متحده با چالشی سخت در برابر برخی نمایندگان و نخبگان سیاسی مواجه است، برخی از مقامات رسمی از او حمایت می کنند. از نظر او اطرافیان دونالد ترامپ منافع و نقشه هایی خاص در سیاست داخلی و خارجی دارند. در عین حال، پیروزی ترامپ به معنای بهبود خودکار روابط ایالات متحده و روسیه نیست. این مسیر سخت خواهد بود. پونوماریووا نتیجه می گیرد که مسکو باید یک «بازی حیله گرانه و چندوجهی را در مذاکرات سخت با ترامپ» در پیش بگیرد.

مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری 2017 فرانسه

روسیه، فرانسه را یک شریک مهم در اروپا می داند در عین این که روابط دوجانبه آنها کاهش شدیدی پیدا کرده است. غلبه بر بن بست حال حاضر در دوران رهبری فرانسوا اولاند، رئیس جمهوری فعلی فرانسه غیرممکن است. به همین دلیل کارشناسان روسی از نزدیک پیگیر مبارزات انتخاباتی سال 2017 فرانسه هستند و مسکو امیدوار است فردی به ریاست جمهوری برسد که زمینه های مشترکی با کرملین داشته باشد.

الکسی چیخاچف، کارشناسی از RIAC استدلال می کند که پیش بینی رقابت انتخاباتی فعلی سخت خواهد بود. اگرچه مهم نیست که چه کسی در ماه می به برتری می رسد چراکه سیاست خارجی فرانسه به صورت عمومی یکسان خواهد بود. در فرانسه معمول است که فرهنگ سیاسی کشور به احترام و البته با توجه به سیاست خارجی پیشینیان به همان شکل ادامه پیدا کند.

در همین حال آندری کولشنیکوف از مرکز کارنگی مسکو، به انتخابات فرانسه از چارچوب افزایش تهدیدهای تروریستی نگاه می کند. بی ثباتی اجتماعی، هجوم پناهندگان و چالش های امنیتی فرصتی برای جناح راست پوپولیست فراهم کرده است. از منظر سیاسی کرملین ممکن است از پیروزی این حزب سود ببرد.

کولشنیکوف استدلال می کند که جبهه ملی به رهبری مارین لوپن، به احتمال زیاد به پیروزی خواهد رسید. پس از آن برگزیت دیگری در فرانسه ایجاد خواهد شد. در واقع در تاریخ 5 فوریه، مارین لوپن در یک سخنرانی به هواداران خود وعده داد که از خروج کشورش از اتحادیه اروپا حمایت خواهد کرد.

رای دهندگان فرانسوی به راحتی برنامه های لوپن را درک می کنند و ممکن است این برنامه را پس از تجربه چندین حمله تروریستی در پاریس و نیس دنبال کنند. چنین رای دهندگانی از افزایش حملات افراط گرایان خارجی حتی بیشتر از داخلی ها می ترسند. با این حال هنوز بسیار زود است که پیروزی لوپن را قطعی بدانیم چرا که نامزدهای اردوگاه لیبرال و دموکرات نیز شانس خود را برای انتخاب شدن دارند.

مذاکرات صلح سوریه در قزاقستان

در اواخر ماه ژانویه، مذاکرات صلح بین نمایندگان مخالفان سوریه و دولت این کشور برگزار شد. سه کشور ایران، روسیه و ترکیه نیز در آن نقشی فعال داشتند. کارشناسان روسی مذاکرات آستانه را بسیار مهم توصیف کردند اما هنوز شک وتردیدهایی وجود دارد. کارهای بسیاری باید انجام شود تا موفقیت در به پایان رساندن جنگ داخلی سوریه ممکن شود.

مدیر CFDP فیودور لوکیانف، اهمیت مذاکرات را برجسته کرده و آن را فرمتی دانسته که تا چندماه پیش تصور آن سخت بود. این فرمت تازه فقط مربوط به حضور مخالفان و دولت برای شروع مذاکره مستقیم نمی شود بلکه به حامیان صلح یعنی روسیه، ایران و ترکیه نیز مربوط است. ترکیه جایگزین ایالات متحده و اروپا شده است تا امیدهای تازه برای حل بحران ایجاد شود.

مذاکرات آستانه فرصتی دیگر برای رسیدن به توافقی منسجم و الزام آور ایجاد کرد. چرا که همه کسانی که در مذاکرات حاضر شده اند عملگرا بوده و به دنبال رسیدن به صلح در سوریه هستند. این می تواند به آنها اجازه دهد که تفاوت ها را فراموش کرده و کار سخت حرکت به سمت هدف مشترک را پیش ببرند.

الکساندر آکسننوک، دیپلمات سابق و کارشناس RIAC، معتقد است که جامعه کارشناسان امیدی غیرواقع بینانه و بالا به مذاکرات آستانه دارند. مذاکرات این انتظارات را برآورده نمی کند. طرفین تا کنون فقط چالش های اضافی و مشکلات را نشان داده اند که حتی تفاوت بین مخالفان سوریه و دولت را بیشتر می کند و به تفرقه می افزاید. در طول مذاکرات آستانه، روسیه و ترکیه سعی داشتند بر دمشق اعمال فشار کنند، شیوه ای که سوریه و ایران از آن راضی نبودند. بنابراین نتیجه مذاکرات این است که فرمتی جدید به وجود آمده است.

نیکلای کوژانف، کارشناس مرکز کارنگی در مسکو اشاره می کند که مذاکرات آستانه در رسیدن به نتیجه ای ملموس شکست خورد. با این حال در این مذاکرات نشانه های خوبی دیده شد. از همه مهم تر مذاکرات آستانه تبلیغاتی اساسی برای سازمان دهندگان آن بود: روسیه، ایران و ترکیه مواضع خود را برای تسهیل روند صلح در سوریه تقویت کردند.

منبع: راشا دایرکت/ مترجم: روزبه آرش