حراج منافع ملی

نویسنده: سید محمدصادق خرازی، سفیر سابق ایران در سازمان ملل و فرانسه
دیپلماسی ایرانی: سیاست خارجی همواره دارای مبانی استراتژیک، تاکتیک و مفاهیم مهمی است که در راستای منافع ملی تعریف می شود. سکاندار سیاست خارجی کشور یعنی وزیر خارجه در کشورهای مختلف کسی است که دارای ویژگی های مهم و خاص یعنی توانایی برقراری ارتباط تکنیکال، دانش تخصصی کارش، قدرت بیان و تاثیرگذاری بر مخاطب و اهل گفت وگو و ایفای نقش منطقی در مذاکرات باشد، بتواند هم گفتمان را به عنوان discourse و هم گفت وگو را به عنوان دیالوگ و هم discussion را به عنوان مباحثه و هم negotiation را به عنوان مذاکره که برخوردار از مبانی حقوقی هر یک از این واژه ها است درک کند و بر اساس آن منافع ملی کشور را دنبال کند. وزیر خارجه کسی باید باشد و هست که با شخص اول کشور یعنی مقام معظم رهبری دارای اعتماد و ارتباط متقابل باشد. اگر وزیر خارجه فاقد ارتباط و اعتماد باشد سیاست خارجی کشور با چالش و بحران و در نتیجه شکست مواجه می شود و توان حرکت حتی یک متر به جلو را نخواهد داشت. سیاست خارجی و وزیر خارجه نمی تواند دستمایه جدول بندی های صوری سیاست داخلی کشور ها قرار بگیرد. اگر چنین شود مطمئنا منافع اصلی این چالش ها، درگیری ها و نابسامانی ها نصیب کشورهای خارجی خواهد شد. وقتی که از سیاست خارجی صحبت می کنیم از منافع ملی یک جغرافیای سیاسی و یک ایدئولوژی مبتنی بر مفاهیم و ارزش هایی صحبت می کنیم که در قانون اساسی به صورت آشکار بیان شده است. بی دلیل نبود که رهبری وقتی در دیدار با کارگزاران نظام اسلامی صحبت می کردند، فرمودند وزیر خارجه را فردی متدین، قلندر، اهل منطق، وفادار، اهل گفتمان و در عین حال غیور و رشید و معتمد می شناسند. این واژه هایی که مقام معظم رهبری در دیدار با کارگزاران نظام اسلامی درباره شخص وزیر خارجه نام بردند واژه های درست و صریحی است. واژه های دیگری را نیز شنیده ایم که مقام معظم رهبری از وزرای خارجه مثل دکتر کمال خرازی به عنوان یکی از شخصیت های سیاسی و مدیر و پرهیزگار نام می برند و می گویند که مورد اعتمادشان هستند. وقتی آقای دکتر ولایتی به نمایندگی از طرف نظام جمهوری اسلامی می خواست با صدام مذاکره کند و در ارتباط با قطعنامه ۵٩٨ رهبری پیام دادند که در این پیام آشکار شد آقای دکتر ولایتی به عنوان نماینده و کارگزار اصلی نظام جمهوری اسلامی که مورد اعتماد نظام است مذاکره را انجام می دهد. این موارد مفهوم خاصی را در ذهن متبادر می کند که سیاست خارجی و وزیر خارجه در جدول بندی های سیاسی و صوری و اصطلاحا دعواهای داخلی نمی گنجد. به همین دلیل وزیر خارجه را از افراد حزبی انتخاب نمی کنند. اتفاقی که این روز ها در مورد آقای ظریف و انتشار متن سخنان جلسه محرمانه ایشان در مجلس شورای اسلامی افتاد به نفع امریکا و اسراییل است. این اتفاق قدرت مانور جمهوری اسلامی را می کاهد. شاید صحبتی در یک محفل خصوصی می شود اما این صحبت الزاما نباید در محیط های عمومی صورت بگیرد.
این طور نیست که بنده آقای ظریف را فردی بی نظیر و بی بدیل بدانم. آقای ظریف نیز همچون دیگر کارگزاران نظام اسلامی شخصیت متدین، پرهیزگار، کار شناس و دارای تجارب ارزنده ای است اما اینکه مطالبی که آقای دکتر ظریف در یک جلسه خاص گفته است منتشر شود، جز غرض ورزی های شخصی و گروهی و حزبی چه چیز می تواند باشد؟ چنین چیزی از هیچ فردی در هیچ مقامی پذیرفته شده نیست. این مساله مخالفت صریح با مواضع رهبری، قانون اساسی و عقل و منطق است. سه مبنای شرع، عرف و قانون در کشور وجود دارد که بعد از انقلاب آن را به رسمیت شناخته ایم. اینکه دست وزیر خارجه را رو کنند تا حرف خودشان را ثابت کنند، یکی از اشتباهات فاحشی است که این روز ها اتفاق افتاده است. این مساله قدرت مانور جمهوری اسلامی را کاهش می دهد و به نفع دشمنان جمهوری اسلامی است. برجام مقوله خاص یک وزارتخانه نبوده است. برجام تصمیم و اراده جمعی کل مجموعه نظام بوده است.
همان طور که کسانی که در شکستن تعلیق تصمیم مجموعه نظام را مطرح کردند یا مذاکرات سعدآباد یا دیگر مذاکرات مجموعه تصمیمات نظام بوده، این تصمیم هم از آن نظام است. مذاکراتی که در مقابل خودخواهی ها و تمامیت خواهی های آژانس در دولت های قبل رخ داد، مجموعه ای از تصمیمات جمعی نظام بوده است.
آقای کریمی قدوسی چطور می خواهد کار خود را توجیه کند؟ دوران این بگم بگم ها و منم منم ها تمام شده است. مردم ایران نشان دادند و نشان خواهند داد که آقای کریمی قدوسی! اخلاق سیاسی مهم ترین فضیلت است؛ همان چیزی که حلقه مفقوده شما و همفکران سیاسی تان است. متاسفانه هر کاری را می کنند تا فرد مقابل را محکوم کنند. بحث شخص آقای ظریف یا دولت تدبیر و امید با همه ویژگی های مثبت یا منفی آن ها نیست. اصل کلام این است که این رفتار ها به هیچ عنوان خدمت به منافع ملی نیست. این کار قدرت بازدارندگی ایران را کاهش می دهد و این کار سردار قاسم سلیمانی ها را نیز تضعیف می کند. نظام هم نیاز به سردار ارجمند قاسم سلیمانی دارد و هم دکتر ظریف. هر کدام از این افراد در یک جبهه برای یک هدف می جنگند.
باید این روز ها بفهمیم دشمنان خارجی کشور چگونه توطئه می کنند. شاید دشمنان ما کاری می کنند داخل کشور افتراق ایجاد شود. کاری نکنید این فرموده امیرالمومنین به حقیقت بپیوندد که می فرماید «عهدکم شقاق ودینکم نفاق» یعنی شما جبهه مومنین در حق خودتان متفرق هستید و کفار در باطل خود متفق.
۵ دی ماه، بیمارستان ایدلبرگ دوسلدورف آلمان
روزنامه اعتماد