قاهره با برگه تهران به ریاض فشار می‌آورد

دیپلماسی ایرانی: مصر تلاش می کند جلوی تنش بیشتر با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به ویژه عربستان سعودی را بگیرد، اما هم زمان وانمود می کند که می تواند از برگه ایران نیز علیه آنها استفاده کند. مثل قصه نفتی که اخیرا میان مصر و عربستان سعودی به وجود آمده و به طوری تلویحی گفته که ممکن است به جای نفت آرامکو که عربستان سعودی دو ماه است ارسال آن را به مصر متوقف کرده از ایران نفت وارد کند.

به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، رسانه های مصری در روزهای اخیر فاش کردند که طارق ملا، وزیر نفت مصر سفری به تهران داشته و درباره نزدیکی روابط دو کشور با طرف های ایرانی مذاکره کرده است. این خبر را ملا که در ابوظبی به سر می برد رد کرده و گفت سفری به ایران نداشته است. واکنش مشابهی نیز از سوی طرف ایرانی اعلام شده است. بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران سفر وزیر نفت مصر به ایران را کذب محض خواند و گفت به هیچ وجه از انجام چنین سفری خبر ندارد و به وزارت خانه او اعلام هم نشده که قرار است او در آینده نزدیک به تهران سفر کند.

ناظران بر این اعتقادند افشای سفر وزیر نفت مصر به ایران و بلافاصله بعد از آن تکذیب شدید این سفر در حقیقت تلاشی از سوی مصر است که می خواهد این پیام را برساند که قاهره می خواهد تعاملات نفتی خود را با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس ادامه دهد اما اگر انجام چنین کاری ممکن نشد گزینه های جایگزین در اختیار دارد. همین هفته گذشته بود که طارق ملا به بغداد سفر کرد و قراردادی نفتی با طرف عراقی منعقد کرد. گفته شد در این قرارداد جدید نفتی ایران نیز پادرمیانی کرده است. بنابراین مصر می خواهد بگوید جایگزین نفت کشورهای عربی حوزه خلیج فارس می تواند عراق و حتی ایران باشد. با وجود این که دو طرف ایرانی و مصری انجام تعاملات نفتی با یکدیگر را نفی کرده اند، ناظران بعید نمی دانند که قاهره به نوعی تلاش کرده باشد با درز این خبر به رسانه ها این پیام را به ریاض برساند که اگر فشارها افزایش یابد تهران گزینه پیش روی قاهره است.

وزارت نفت مصر اعلام کرده است که ملا در حال حاضر در امارات برای شرکت در کنفرانس بین المللی انرژی به سر می برد. با این وجود کارشناسان می گویند که میان اظهارات حمدی عبدالعزیز، سخنگوی وزارت نفت مصر که چند روز پیش گفته بود: "مصر مجازات نمی شود"، که واکنشی به توقف ارسال محموله های نفتی عربستان به مصر بود با پیام های اجتماعی به خصوص در تویتر که در مصر به طور گسترده ای منتشر شده با این عنوان "به حمایت ایران از مصر خوشامد می گوییم"، رابطه ای مستقیم وجود دارد.

با این حال بسیاری از تحلیلگران مصری بر این اعتقادند که جایگزین شدن ایران به جای عربستان برای مصر بسیار سخت است تا آن جا که فعلا قاهره تمایل ندارد برای نزدیکی به تهران تلاش کند. به گفته آنها فاصله دو کشور از هم در حال حاضر بسیار بیشتر از آن است که بتواند دو کشور را دور هم جمع کند. به گفته تحلیلگران این فقط مساله نفت نیست که بر روابط مصر و عربستان حاکم است، بلکه مسائل بسیاری وجود دارد که به طور مستقیم به امنیت ملی مصر و عربستان ارتباط دارد که قاهره نمی تواند به راحتی از آنها چشم پوشی کند و روابط خود را با عربستان خراب کند. نقش ایران در یمن، روابط ایران با حماس (شاخه فلسطینی اخوان المسلمین)، حزب الله و درگیر شدن بسیار ایران در پرونده سوریه مواردی است که نزدیک شدن قاهره به تهران را سخت می کند.

از سویی تهران بی میل نیست از تنش به وجود آمده در روابط مصر با عربستان بهره برداری کند. در 17 اکتبر گذشته روزنامه تهران تایمز گزارش داد که ایران پیشنهادهایی را بر سر تولیدات نفتی به مصر داده است.

در عین حال بسیاری می گویند نمی توان سفر وزیر نفت مصر به بغداد را که چند روز پیش انجام شد، نادیده گرفت. به اعتقاد تحلیلگران نمی توان تصور کرد که سفر طارق ملا به بغداد و دیدارش با حیدر العبادی، نخست وزیر عراق بدون مشورت و در جریان بودن ایران صورت گرفته باشد.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11