سعودی‌ها صدای سنی‌ها را هم درآورده‌اند

دیپلماسی ایرانی: دردسرهای عربستان سعودی در سیاست خارجی بیشتر شده است. سعودی ها که غرق در جنگ مسخره خود در یمن هستند حالا با یک چالش دیگر هم روبه رو شده اند. بیش از 200 روحانی سنی با انتشار بیانیه ای آشکارا باورهای وهابیت، که در عربستان سعودی بنیان گذاشته شده، را انحرافی خطرناک برای اسلام سنی خواندند. احمد الطیب، مفتی اعظم مصری الازهر، مهمترین مرکز مطالعات دینی در جهان اسلام، از جمله کسانی است که این بیانیه را امضا کرده است. احمد الطیب سال گذشته از تفاسیر نادرست از متون مذهبی به شدت انتقاد کرده بود.
این نشست مهم اندیشمندان اسلامی که در گروزنی چچن برگزار شد اگرچه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بود، حتی بیشتر از اخبار مربوط به جنگ سوریه، اما رسانه های کمی به آن پرداختند. بیانیه پایانی این نشست که آشکارا مورد تایید ولادیمیر پوتین، رییس جمهوری روسیه نیز قرار گرفت به نوعی تکفیر عربستان سعودی از سوی روحانیون سنی بود.
گرچه در این بیانیه به طور مستقیم نامی از عربستان سعودی برده نشده اما در آن هتاکی و بی حرمتی آشکار به کشوری دیده می شود که هر ساله میلیون ها دلار را صرف مساجد، مدارس و روحانیونی می کند که وهابیت را در سراسر جهان ترویج می کنند.
وهابیسم در چشم اهل سنت که در چچن گردهم آمدند خطرناک ترین انحراف است که خشونت را علیه غیرمومنان و حتی مسلمانانی که تفسیر وهابی از اسلام را رد می کنند، روا می داند. داعش، القاعده و طالبان گروه هایی هستند که در خارج از عربستان سعودی و قطر به وهابیت گرایش دارند.
نیازی به گفتن نیست که عربستان سعودی بارها اعلام کرده که با تروریسم مخالف است. با این حال واکنش آنان به بیانیه پایانی نشست گروزنی بسیار عجیب بود. عادل الکالبانی، خطیب مسجد ملک خالد بن عبدالعزیز در ریاض گفت: «جهان آماده می شود که ما را بسوزاند.»
شارمین ناروانی، عضو ارشد سابق دانشکده سنت آنتونی، معتقد است که اخبار بد برای عربستان سعودی در راه است. روزنامه لبنانی الاخبار در آغاز مراسم پنج روزه حج اطلاعاتی را به نقل از وزارت بهداشت عربستان سعودی منتشر کرد که در آن ادعا شده بود بیش از 90 هزار زائر از اقصی نقاط جهان در 14 سال گذشته در جریان مراسم حج جان خود را از دست داده اند. گرچه بعدها این گزارش از طرف مقام های عربستانی تکذیب شد اما شیعیان ایران که صدها تن را در جریان مراسم حج از دست داده اند این آمار و اطلاعات را کاملا باور دارند. یکی از قربانیان ایرانی حج در سال گذشته غضنفر رکن آبادی، سفیر سابق ایران در لبنان بود. رهبر ایران به طرز بی سابقه ای از عربستان سعودی انتقاد کرده و اعلام کرد که عربستان سعودی جهان اسلام را وارد یک جنگ داخلی کرده است.
می توان گفت این برای نخستین بار است که عربستان سعودی از سوی رهبران شیعه و سنی به طور همزمان شدیدا مورد انتقاد قرار گرفته است.
حضور احمد الطیب مفتی الازهر در نشست گروزنی خشم سعودی ها را برانگیخت. به ویژه اینکه از سه سال پیش و روی کار آمدن عبدالفتاح السیسی در جریان یک کودتای نظامی، سعودی ها میلیون ها دلار را به اقتصاد مصر ریخته اند. به نظر می رسد سعودی ها باید از خود بپرسند چه اتفاقی برای رهبران جهان عرب افتاده است؟ کسانی که به طور معمول مقابل خاندان ال سعود تعظیم می کردند.
ناروانی می نویسد: «عربستان سعودی در سال 2010 نفوذ منطقه ای بسیار زیادی داشت و با کشورهای ایران، سوریه، ترکیه، قطر و کشورهای دیگر همکاری می کرد که به دنبال رفع مشکلات منطقه ای بود. اما با دفن کردن پادشاه قبلی رویکرد آنان در سیاست خارجی تغییر کرد. حال با در آغوش گرفتن دیوانگی تکفیری خزانه آنان روز به روز خالی تر می شود.» (تکفیری کسی است که مسلمانان دیگر (یا مسیحیان یا یهودیان) را به ارتداد متهم می کند.)
کویت، لیبی، اردن و سودان نیز و همچنین احمد حسون خطیب بزرگ سوریه ای و یکی از نزدیکان بشار اسد نیز در نشست گروزنی حضور داشتند. جالب اینجاست که ابوظبی با این که سیاست مبارزه با افراط گرایی اش در سراسر جهان عرب به خوبی شناخته شده، در برگزاری این نشست هیچ نقشی نداشته است. این در حالی است که میان رمضان قدیراف، رییس جمهوری منطقه خودمختار چچن که میزبان این نشست بود و محمد بن زاید آل نهیان، ولیعهد ابوظبی، رابطه بسیار نزدیکی وجود دارد. این کنفرانس به طور مستقیم توسط ولادیمیر پوتین آغاز شد، امری که نشان می دهد رییس جمهوری روسیه درباره عربستان سعودی چطور فکر می کند.
به اعتقاد من مهمترین پرسشی که رهبران جهان عرب باید درباره آن صحبت می کردند این است که اگر قرار باشد عربستان سعودی را کنار بگذاریم نمایندگان واقعی مسلمانان سنی چه کسانی هستند؟ و اینکه آینده عربستان سعودی چه خواهد شد؟ به نظر می رسد که پاسخ دادن به این پرسش ها انقلاب هایی به پا خواهد کرد.

منبع: ایندیپندنت / تحریریه دیپلماسی ایرانی / 30