ساختار سیاسی اسپانیا تغییر کرد

نویسنده: جرمی کلیفی

دیپلماسی ایرانی: همان طور که حدس زده می شد انتخابات روز یکشنبه اسپانیا غیرقابل پیش بینی و به مثابه یک زلزله بود. نتایج هم نشان دهنده یک زلزله بود. همان طور که نظرسنجی ها هم نشان می داد حزب حاکم «مردمی» توانست به رتبه اول دست پیدا کند.

همان گونه که پیش بینی می شد حزب چپ افراطی پودموس توانست از لحاظ آرا در مکان دوم قرار گیرد اما از لحاظ کرسی ها پس از حزب چپ میانه سوسیالیست ها در رتبه سوم قرار گفت. رهبر شورشی حزب لیبرال سیودادانوس هم در رتبه چهارم قرار گرفت. در ادامه به نکاتی درباره این انتخابات پرداخته می شود.

1- راخوی ایستادگی کرد

بحران اقتصادی و سیاسی اسپانیا در میانه دوره اول نخست وزیری راخوی اتفاق افتاد و آن گونه که به نظر می رسد به نفع وی بوده است. اگرچه آرای حزب مردمی از 44.6 درصد در سال 2011 به 28.7 درصد کاهش یافته است، اما این دولت توانسته به آرامی شاخص اعتماد اقتصادی را در کشوری که بیکاری در آن بسیار بالا است را افزایش دهد. حزب مردمی هنوز در شوک نابودی دیگر دولت های اروپایی است و تحت این شرایط همین که در قدرت باقی مانده حتی به عنوان دولت اقلیت، باز هم یک دستاورد است.

2- سیودادانوس می توانست بازنده قدرتمند باشد

در حالی که آرای 94 درصد از مناطق شمارش شده است، حزب مردمی و سیودادانوس به همراه یکدیگر 162 کرسی را به دست آورده اند و این کمتر از 176 کرسی مورد نیاز برای تشکیل دولت است. هرچند با کسب 40 کرسی که به همان اندازه انتخابات 2011 است، حزب آلبرت ریورا عملکرد خوبی در مقایسه با نظرسنجی های چند هفته گذشته نداشت. راخوی هنوز هم -و شاید تنها گزینه ممکن- ترجیح می دهد تا ریورا شریکش در دولت ائتلافی باشد. اما اوضاع اتفاق افتاده در روزهای منتهی به انتخابات به نفع سیودادانوس نبود.

3- احتمال برگزاری انتخابات جدید

اگر توافق میان حزب مردمی و سیودادانوس شکل نگیرد، سه گزینه احتمالی وجود دارد: ائتلافی به سبک آلمان میان حزب مردمی و حزب کارگران سوسیالیست، ائتلاف میان احزاب مخالف حزب مردمی که شامل کارگران سوسیالیست، پودموس و سیودادانوس می شود، و ائتلافی میان گروه های چپ. هر سه گزینه هم غیرمحتمل به نظر می رسند.

4- پودموس خوب عمل کرد

پابلو ایگلسیاس، رهبر پودموس توانست در ماه های اخیر موج سواری کند. آنها در ماه ژانویه 28 درصد آرا در اختیار داشتند و در هفته های منتهی به روز انتخابات در نظرسنجی ها رشد داشتند. براساس نتایج نهایی آنها 69 کرسی را به دست آوردند و توانستند سیستم سنتی انتخابات اسپانیا را بشکنند و در دو شهر بزرگ دو حزب سنتی را شکست دهند. پودموس با استفاده از جنبش های مدنی چپ در شهرهای بارسلونا، والنسیا، گالیسیا (و تا حد کمتری در مادرید) توانست خودش را به سطح ملی برساند.

5- اسپانیا دارای نظم سیاسی جدیدی است: قدیم و جدید

اسپانیا هم اکنون کشوری با چهار حزب اصلی است. در شهرهای کوچک و مناطق روستایی احزاب مردمی و کارگران سوسیالیست قدرت دارند و آندلس هم همچنان دژ سوسیالیست ها باقی ماند. کاستیل و لئون همچنان در اختیار حزب مردمی هستند. در شهرهای بزرگی چون مادرید، بارسلونا و والنسیا احزاب جدید یعنی پودموس و سیودادانوس پیشتاز هستند.

6- ساختار دو حزبی مرده است

پس از سال های فرانکو، دموکراسی اسپانیا همیشه براساس ساختار دو حزبی شناخته می شد. پس از سال ها حاکمیت احزاب مردمی و کارگران سوسیالیست در اسپانیا، هم اکنون با اضافه شدن احزاب پودموس و سیودادانوس، ساختار سیاسی اسپانیا در اختیار چهار حزب قرار گرفته است.

7- یک نخست وزیر ضعیف

در دموکراسی پسا دیکتاتوری اسپانیا هیچ حزبی در انتخابات ملی آرایی کمتر از 34.4 درصد نداشته است (اگر از سال 1982 و دوران حزب مردمی و کارگران سوسیالیست را حساب کنید 38.8 درصد) اما هم اکنون حزب حاکم مردمی تنها 28.7 درصد آرا را کسب کرده است.

8- کاتالان ها می توانند کلیدی باشند

اتفاقات زیادی می تواند در کاتالونیا رخ دهد. در آنجا است که توافق ضد حزب مردمی می تواند شکل بگیرد. در آنجا است که هرگونه دولت به رهبری حزب مردمی می تواند تشکیل شود. در آنجا است که هر گونه ترتیبات قانون اساسی جدید می تواند موفقیت آمیز یا شکست خورده باشد. در آنجا است که پودموس موفقیت قابل توجهی به دست آورد. در آنجا است که سیودادانوس پایگاه رای دارد و نتایج حساس را به دست آورد.

منبع: پولیتیکو/ مترجم: حسین هوشمند