رفع تحریم‌های ایران باعث تنش در اوپک خواهد شد

دیپلماسی ایرانی: کارشناسان بر این اعتقادند که امضای توافق جامع و رفع تحریم ها باعث افزایش دادوستد ایران با کشورهای عرب حوزه خلیج فارس خواهد شد. در عین حال افزایش تولید نفت ایران و تلاش تهران برای بازیابی جایگاه خود در جمع کشورهای تولیدکننده نفت عضو اوپک و همچنین بازگشت آن به بازارهای انرژی جهانی سبب ایجاد تنش های تازه در داخل سازمان جهانی اوپک خواهد شد.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ایلاف، وابسته به لیبرال های مخالف عربستانی که مقر آن در لندن است، در نیمه های سال 2012 بعد از اعمال تحریم های سخت ایالات متحده امریکا و اتحادیه اروپا علیه صنعت نفت ایران، صادارت نفت این کشور از 2.2 میلیون بشکه در روز به 1.2 میلیون بشکه کاهش یافت. در عین حال عربستان سعودی و کویت و امارات متحده عربی تولید نفت خود را افزایش دادند تا بتوانند کاهش صادرات نفت ایران در بازارهای جهانی را جبران کنند.  

مسئولان ایرانی می گویند در صورت رفع تحریم ها تلاش خواهند کرد که سطح تولید خود را به سطح قبل از تحریم ها بازگردانند. کارشناسان می گویند چنین کاری زمان بر خواهد بود.

جاسم السعدون، مدیر موسسه شل برای مشورت های انرژی در این باره می گوید: «تولید اضافی ایران به طور کامل صرف صادرات خواهد شد. البته تجربه ثابت کرده است که تولید مازاد باعث افزایش تقاضا نخواهد شد مگر این که افزایش تدریجی باشد.»

السعدون در ادامه می افزاید: «به اعتقاد من ایران به چند سال زمان نیاز دارد تا بتواند به هدف خود به افزودن یک میلیون بشکه در روز به تولید خود برسد.»

در همین رابطه موسسه عربستانی "امکان پذیری سرمایه گذاری" در گزارش اخیر خود نوشت که ایران تا سه ماه چهارم سال جاری میلادی تولید نفت خود را 150 هزار بشکه در روز افزایش خواهد داد.

این موسسه عربستانی در ادامه گزارش خود نوشت: «انتظار نداریم که رفع تحریم های ایران باعث غرق شدن بازارهای جهانی از تولیدات نفتی در کوتاه مدت شود.»

این در حالی است که بسیاری پیش بینی می کنند رفع تحریم ها باعث افزایش تنش های ایران با شرکای نفتی اش در اوپک بر سر میزان تولید نفت شود.

 برخی کشورهای عضو اوپک از جمله کشورهای عربی حوزه خلیج فارس اقدام به افزایش تولید خود با هدف تثبیت قمیت ها و جلوگیری از افزایش قیمت نفت و در عین حال اجبار به خروج رقبا از جمله تولیدکنندگان نفت صخره ای در ایالات متحده از بازار کردند.

عربستان به تنهایی 10.3 میلیون بشکه نفت در روز تولید می کند که یک سوم تولید سازمان اوپک محسوب می شود.

 ناظران می گویند حتی اگر ایران بخواهد تولید نفت خود را به قبل از زمان اعمال تحریم ها باز گرداند، کشورهای عربی تولید نفت خود را کاهش نخواهند داد و حاضر نخواهند شد که سهم ایران را از بازار نفت بدهند.

 این در حالی است که اوپک شاهد تنش های مداومی میان اعضای فقیرتر مثل الجزایر، آنگولا، ونزوئلا و لیبی با کشورهای ثروتمندتر تولید کننده عضو بر سهم تولید نفت است. این کشورها معتقدند که افزایش تولید نفت کشورهای عربی حوزه خلیج فارس سبب شده است تا قیمت نفت پایین بیاید و این مساله بر درآمدهای مالی آنها تاثیر سوء بگذارد.

 سعدون می گوید: «مشکل حقیقی زمانی آغاز شد که اعضای اوپک به دنبال سهم خواهی از بازار با وجود کاهش تقاضا در بازار رفتند. این مساله باعث ایجاد اختلاف بر سر سهم هر کشور از بازار نفت شد.»

وی در ادامه می افزاید: «اگر ایران و ونزوئلا و الجزایر و لیبی همگی بخواهند تولید نفت خود را افزایش دهند و سهم بیشتری را از بازار مطالبه کنند، این مساله باعث تنش میان آنها با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس خواهد شد و این به معنای پایان اوپک خواهد بود.»

اما از سوی دیگر در صورت رفع تحریم ها روابط ایران با کشورهای همسایه عربش در حوزه خلیج فارس به احتمال بسیار زیاد افزایش خواهد یافت.

امارات 80 درصد سهم مبادلات تجاری کشورهای عربی حوزه خلیج فارس با ایران را به خود اختصاص داده است و تهران چهارمین شریک تجاری این کشور محسوب می شود. بیشتر این مبادلات از دبی انجام می شوند که نزدیک به 400 هزار ایرانی در آن مشغول به کار هستند و شبکه عظیم بازرگانی در آن جا ایجاد کرده اند.

سلطان المنصوری، وزیر اقتصاد امارات متحده عربی در ژوئن گذشته گفت که حجم مبادلات تجاری امارات با ایران در سال گذشته میلادی به 17 میلیارد دلار رسید که همچنان از میزان دادوستد دو کشور قبل از اعمال تحریم ها تا قبل از سال 2011 که نزدیک به 23 میلیارد دلار بود، کمتر است.   

با این حال حسین حقیقی، نایب رئیس شورای بازرگانان ایرانی در دبی می گوید انتظار می رود بعد از رفع تحریم ها مبادلات تجاری دو کشور افزایش یابد.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11