ساختار تحریم‌های ایران فروپاشیده است

دیپلماسی ایرانی: در حالی که تا مهلت پایان مذاکرات هسته ای کمتر از دو ماه باقی مانده است، تحریم های ضد ایرانی در حال حاضر شروع به فروپاشی کرده اند. جدیدترین مثال در این رابطه در هفته گذشته رخ داد، زمانی که 9 هواپیمای تجاری دست دوم به ایران وارد شدند و در اختیار ماهان ایر قرار گرفتند.

ایالات متحده، شرکت های غربی که به ایران هواپیما می فروشند را تهدید به تحریم کرده است، اگر چه ممنوعیت ایران در دستیابی به قطعات یدکی هواپیما در توافق موقت سال 2013، برداشته شد. مقامات ایالات متحده همچنین گفته اند که تحریم های ایران به خاطر تروریسم و حقوق بشر، پس از لغو شدن تحریم ها، باقی خواهند ماند.

ماهان ایر نه به خاطر حمایت از برنامه هسته ای ایران، بلکه برای حمل تسلیحات و تجهیزات به سوریه و کمک به حکومت بشار اسد تحریم شده است. تحویل این هواپیماها در حالی رخ داده است که ایران به دنبال پیوستن دوباره به اقتصاد بین الملل است، حتی قبل از این که توافق جامع امضا شود.

ماه گذشته، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه اعلام کرد که سیستم دفاع موشکی موسوم به اس-300 را به ایران خواهد فروخت. شرکت های نفتی غربی در حال حاضر با مقامات ایرانی در حال مذاکره بر سر چگونگی بازگشت به بازار نفت و گاز این کشور هستند.

عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی ایران روز یکشنبه اعلام کرد که از ماه فوریه تاکنون 15 هواپیما توسط ایران خریداری شده اند که 9 عدد از آنها در طول هفته پیش رسیدند. دیگر رسانه های ایرانی گزارش داده اند که این هواپیماها که متعلق به هواپیمایی ویرجین آتلانتیک بوده اند، به ناوگان ماهان ایر خواهند پیوست. فایننشال تایمز، روز دوشنبه گزارش داد که دولت های غربی به هواپیمای النصر عراق برای فروش این هواپیماها به ماهان مشکوک هستند.

ماهان ایر، شرکتی خصوصی که در تهران مستقر است، پیش از این تحت بررسی های دقیق دولت ایالات متحده بوده است. در سال 2011، این هواپیمایی توسط وزارت خزانه داری به خاطر حمایت از نیروهای سپاه پاسداران انقلاب و برنامه موشک های بالستیک، تحریم شد. براساس گزارشی که وزرات خزانه داری در سال 2012 منتشر کرد «ایران با استفاده از پروازهای تهران به دمشق ایران ایر و ماهان ایر، تسلیحات و تجهیزات نظامی برای حکومت سوریه می فرستاده است.»

در سال 2008، براساس اسناد دیپلماتیک محرمانه ای که توسط ویکی لیکس منتشر شد، وزارت خارجه ایالات متحده اقدام به زمین گیر کردن سه هواپیمایی ماهان ایر کرد که در کره جنوبی نگهداری می شدند. در نهایت ایالات متحده توانست این سه هواپیما را به پایگاه های ایالات متحده که این هواپیماها در آنجا ساخته شده بودند، بازگرداند. ایالات متحده همچنین شرکت انگلیسی که این هواپیماها را به ماهان فروخته بود 15 میلیون دلار جریمه کرد.

سخنگوی وزارت خزانه داری روز دوشنبه از اظهار نظر درباره خبر فروش این هواپیماها به ایران، خودداری کرد. با این وجود برخی از تحلیلگران می گویند که این اقدام نشان دهنده این است که تحریم ها علیه ایران قبل از مهلت 30 ژوئن برای توافق هسته ای، فروپاشیده است.

امانوئل اتولنگی، عضو ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی که اتاق فکری حامی تحریم های سخت علیه ایران است، می گوید: «مورد ماهان ایر نشان می دهد که ایالات متحده قادر نیست مانع از تجارت شرکت های غربی با ایران شود، حتی با شرکت هایی همچون ماهان که به خاطر حمایت از نیروهای سپاه پاسداران تحریم شده اند.»

وی در ادامه می گوید: «دولت برای حفظ اعتبار تحریم ها باید فوراً شرکت های درگیر این نقض تحریم ها را مجازات کند. این اقدام نشان داد این بحث که تحریم ها می توانند دست نخورده باقی بمانند و در آینده می توانند بازگردند، تمام اعتبار خودش را از دست داده است.»

منبع: بلومبرگ ویو/ مترجم: حسین هوشمند