چالش‌های افول روسیه

دیپلماسی ایرانی: در حالی که اروپا درحال بحث درباره چگونگی اعمال تحریم علیه روسیه است، سیاست های تهاجمی کرملین در قبال اوکراین همچنان ادامه دارد. روسیه در یک افول طولانی مدت قرار دارد اما همچنان یک تهدید واقعی برای نظم جهانی در اروپا و فراتر از آن است. در واقع خود افول روسیه می تواند از این خطرناکتر باشد.

اشتباه نکنید: آنچه که در اوکراین درحال رخ دادن است، تهاجم روسیه است. ولادیمیر پوتین ادعا می کند که نیروهای روسی در درگیری ها حضور ندارند، اما این مسئله اخیراً رد شده است، چون یکی از مبارزین روسی به بی بی سی روسیه گفته است که آنها نقش تعیین کننده ای در پیشرفت های شورشیان داشته اند. براساس گفته های وی، افسران روسی مستقیماً مسئولیت فرماندهی عملیات های بزرگ نظامی در شرق اوکراین، شامل محاصره و فتح مرکز مهم حمل و نقل دبالتسیو در ماه فوریه را بر عهده داشتند.

اما تهدیدی که از جانب روسیه وجود دارد، فراتر از اوکراین است. پس از همه این موارد، روسیه کشوری است که به اندازه کافی موشک و کلاهک اتمی برای نابودی ایالات متحده را دارا است. درحالی که نفوذ اقتصادی و ژئوپولیتیکی این کشور رو به کاهش است، وضعیت هسته ای این کشور هم رو به نزول خواهد بود. همچنین این اوضاع نه تنها تاکتیک های زمان جنگ سرد همچون اعزام اعلام نشده هواپیماهای نظامی به فضای هوایی کشورهای بالتیک و دریای شمال را تکرار می کند، بلکه خطر هسته ای پنهانی علیه کشورهایی همچون دانمارک است.

تسلیحات تنها نقطه قوت روسیه نیست. این کشور همچنین از تعداد زیادی از منابع طبیعی بهره می برد و جمعیت تحصیل کرده ای دارد که شامل دانشمندان ماهر و مهندسان می شود. اما روسیه با چالش های جدی ای روبه رو است. اقتصاد این کشور همچنان تک محصولی و وابسته به انرژی است و دو سوم صادرات این کشور را شامل می شود. همچنین جمعیت این کشور در حال پیر شدن است و عمر میانگین مردان این کشور 65 سال است، این میزان یک دهه کمتر از دیگر کشورهای توسعه یافته است.

به جای توسعه یک استراتژی برای احیای طولانی مدت روسیه، پوتین رویکردی واکنشی و فرصت طلبانه را اتخاذ کرده است، رویکردی که ممکن است بعضی اوقات به موفقیت ختم شود، اما تنها در کوتاه مدت این گونه است. این رویکرد منجر به ایجاد ناامنی داخلی، به وجود آمدن تهدیدهای خارجی و تضعیف کشورهای همسایه شده است.

پوتین جنگی نامتعارف را در غرب به راه انداخته و اتحادش را با شرق گسترش داده است. احتمال این که روسیه کار را همانند شریک کوچک چین به پایان برساند، افزایش یافته است. بدون دسترسی به سرمایه غربی، تکنولوژی و ارتباطات روند نزولی این کشور معکوس نخواهد شد.

اما مشکل روسیه تنها پوتین نیست. درحالی که پوتین ناسیونالیسم در روسیه را ترویج می دهد -براساس گزارش تیموتی کالتون از دانشگاه هاروارد، پوتین در جلسه اخیری که داشته است خودش را به عنوان بزرگترین ناسیونالیست کشور معرفی کرده است- مثال های دیگری از این مسئله وجود دارد -به طور مثال دیمیتری روگوزین که در ماه اکتبر پیشنهاد بازپس گیری آلاسکا را داده بود- که مقامات رده بالا هم به شدت ناسیونالیست هستند و جانشین پوتین احتمالاً لیبرال نخواهد بود. ترور اخیر معاون سابق نخست وزیر و رهبر مخالفان، بوریس نمتسوف، این فرض را تقویت کرد.

ادامه افول روسیه نباید در غرب جشن گرفته شود. کشورهای در حال افول –به امپراتوری اتریش-مجارستان در سال 1914 فکر کنید-، منجر به ریسک پذیری بیشتر و در نتیجه خطرناک تر شدن بیشتر می شوند. در هر صورت، روسیه در حال رشد، در طولانی مدت برای غرب بهتر است.

طراحی و پیاده سازی استراتژی ای که رفتارهای تجدیدنظرطلبانه پوتین را محدود کند، در حالی که موجب جلب مشارکت بین المللی روسیه در طولانی مدت شود، یکی از چالش های مهم پیش روی ایالات متحده و متحدینش است. در حال حاضر به نظر می رسد سیاست حفظ تحریم ها، کمک به تقویت اقتصاد اوکراین و ادامه یافتن تقویت ناتو (نتیجه ای که پوتین بدون شک به دنبال آن نیست) چیزی است که بر سر پوتین خواهد آمد.

منبع: پراجکت سیندیکیت/ مترجم: حسین هوشمند

انتشار اولیه: سه شنبه اول اردیبهشت 1394 / انتشار مجدد: یکشنبه 6 اردیبهشت 1394