پرونده هسته‌ای قهرمان نخواهد داشت

دیپلماسی ایرانی: یکی از سؤالات اصلی بسیاری از احزاب، گروه ها و حتی مردم این است که سیاست خارجی دولت یازدهم به چه سمت می رود و اصولا چه اهدافی را دنبال می کند؟

برای پاسخ به این سؤال و بدون هرگونه قضاوت و پیشداوری می توان ابتدا اولویت های سیاست خارجی دولت دکتر روحانی را نام برد و سپس ببینم که اولویت های اعلام شده تا چه اندازه ای محقق شده است.

اهم اولویت های سیاست خارجی دولت یازدهم عبارتند از:

1. خروج پرونده هسته ای ایران از وضعیت بلاتکلیف قبلی

2. مقابله با تحریم های جدید و تلاش در جهت برداشته شدن تحریم های ظالمانه قبلی

3. روابط دوستانه با همسایگان و تعامل سازنده با جهان و همکاری های بین المللی

4. جلوگیری از افزایش تنش با آمریکا

5. بهبود وضعیت معیشتی مردم

برپایه همین اولویت ها بود که اساس سیاست خارجی در راستای تأمین منافع ملی و امنیت ملی ایران تعریف و تلاش شد تا تیمی باتجربه، حرفه ای و معتقد به کار دقیق کارشناسی، با شهامت و با توجه به تجارب گذشته در راستای تأمین منافع کشور تلاش کنند تا جایی که هزینه های سیاسی را کاهش دهند. لذا برهمین اساس جناب آقای دکتر محمدجواد ظریف، به سمت وزیر خارجه منصوب شد تا با توجه به تجارب کار مداوم در آمریکا بتواند از حقوق حقهّ ایران به بهترین شکل ممکن بهره برداری نماید.

اولین هدف دولت و وزارت خارجه حل پرونده هسته ای و رفع تحریم ها بود که وزیر خارجه دولت یازدهم معتقد است سیاست خارجی عرصه بازی با حاصل جمع مثبت یعنی بازی دو سر سود است و تلاش کرد تا آمریکا را با بازی با حاصل جمع صفر در صحنه بین الملل برحذر دارد.

حل مشکل پرونده های رها شده در سال های قبل، با جدیّت به پیش رفت. منطق و استدلال و حقوق حقّه کشورهای عضو NPT دستمایه اصلی مذاکرات شد و به همین دلیل تلاش شد تا کشور در زمینه هسته ای از ادامه مسیر توسعه علمی خود عقبگردی نداشته باشد.

البته نباید فراموش کرد که رسیدن به قله های فناوری در مسائل هسته ای حاصل سال ها تلاش و مقاومت و همراهی نظام از دوره های پیشین ریاست جمهوری است و افتخارات آن قطعاً و یقیناً متعلق به مردمی است که برای ادامه راه و رسیدن به افتخارات بزرگ متحّمل رنج ها و سختی های فراوان شده اند؛ بنابراین تمامی دولت ها باید بدانند که این پرونده قهرمان نخواهد داشت.

اشاره به پیشرفت های قابل توجه در مذاکرات با طرف های درگیر یکی از شاه بیت های مصاحبه های مذاکره کنندگان است و اظهار امیدواری می شود که قدم های مثبت بیشتری برداشته خواهد شد ولی سؤال اصلی این است که آیا دستاورد توافق و پیشرفت ها با شعارهای اعلام شده از سوی نظام و حاکمیت تناسب دارد؟ و آیا این توافق احتمالی مورد اجماع مسئولان، احزاب و گروه ها در داخل قرار می گیرد؟

البته باید اذعان کرد که درگیر شدن در پرونده قطور هسته ای موجب شد تا وزارت خارجه در موضوعات مهم دیگری همچون همکاری مثبت با جهان اسلام، جنبش عدم تعهد، همسایگان و ارتباط صحیح و برابر با چین و روسیه متناسب با سطح توقع کشور آنطور که مورد انتظار بود پیشرفت ملموس نداشته باشد.

هدف از تمامی تلاش های دیپلماتیک این است و باید چنین باشد تا طبق اسناد بالادستی چشم انداز، ایران اسلامی به قدرت درجه اول خاورمیانه تبدیل شود. این مهم میّسر نخواهد شد مگر با بازسازی و گسترش روابط ایران و همسایگان و اعتمادسازی و همکاری در سیاست منطقه ای ایران. باید دید همکاری های دوجانبه و رفت و آمد با همسایگان تا چه اندازه تلاش برای انزوای ایران که برنامه و دستور غرب و اجرایی شدن آن به عهده تعدادی از کشورها بود را خنثی می کند.

خنثی کردن و شکست دادن جریان ضد ایرانی که توسط اسرائیل و حامیان آمریکایی اش به راه افتاد از برنامه های سیاست خارجی دکتر روحانی بوده است که باید دید تا چه میزان توفیق داشته است؟ شکاف میان اسرائیل و هم پیمانانش حکایت از موفقیت جمهوری اسلامی در خنثی کردن ایران هراسی دارد.

با وجود توفیقات مؤثر دولت در بهبود شاخص های کلان اقتصادی متأسفانه رفع مشکلات اقتصادی مردم به حل مشکل هسته ای گره خورده که با وجود توضیح مسئولان اقتصادی بر عدم این وابستگی، می تواند از اشتباهات استراتژیک به حساب آید؛ زیرا مؤید انتظار فعالان اقتصادی برای حل پرونده هسته ای است.

انتشار اولیه: جمعه 29 اسفند 1393 / انتشار مجدد: یکشنبه 9 فروردین 1394