توافق انجام می‌شود حتی اگر اسرائیل نخواهد

دیپلماسی ایرانی: همچنان اخبار متناقضی بر سر دعوت از بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل برای سخنرانی در جمع نمایندگان کنگره امریکا مخابره می شود. در حالی که دو هفته بیشتر به سخنرانی او در جمع کنگره باقی نمانده است. نتانیاهو خود بارها تاکید کرده که علی رغم مخالفت شدیدی که از سوی احزاب میانه رو و چپ در سرزمین های اشغالی نسبت به این سخنرانی وجود دارد، مصمم است که این سخنرانی را انجام دهد. این در حالی است که نهاد نظامی اسرائیل نیز چندان رغبتی از خود برای انجام این سخنرانی نشان نمی دهد، آنها از این می ترسند که این سخنرانی بر روابط اسرائیل با امریکا تاثیر منفی بگذارد، به ویژه که روابطش با باراک اوباما، رئیس جمهوری امریکا نیز به شدت تیره است.

اسرائیلی ها این نگرانی را هم دارند که به دنبال این سخنرانی بخش های مهمی از جامعه امریکا علیه اسرائیل شوند، هر چه باشد مردم و بخش گسترده ای از نخبگان می دانند که حمایت امریکا از اسرائیل است که باعث بقای این رژیم و حتی رشد آن تا کنون شده است. چنانچه چنین جدایی ای میان امریکا و اسرائیل به وجود آید بقای اسرائیل به خطر می افتد علی رغم این که از لحاظ نظامی بر دشمنان عرب و مسلمانش برتری دارد، به خصوص که جریان های دینی تندرو و خشونت طلب نیز در دنیای اسلام در حال گسترش هستند. با این حال او با پافشاری کار خود را توجه می کند، علی رغم این که نمایندگان و سناتورهای دموکرات نسبت به دعوتی که از او شده است، اعتراض دارند. علی رغم تهدید بعضی از نمایندگان که گفته اند در سخنرانی نتانیاهو شرکت نخواهد کرد، او همچنان بر این سخنرانی اصرار دارد و می گوید که جمهوریخواهان کنگره که از او دعوت کرده اند، دعوت خود را پس نگرفته اند. پافشاری او و حمایت جمهوریخواهان از او و پافشاری آنها بر مواضعشان نشان می دهد که به احتمال بسیار قوی توافق میان امریکا و کشورهای جامعه جهانی با جمهوری اسلامی ایران امضا خواهد شد. برای همین مواضع سلبی خود را نسبت به این اتفاق به این شکل نشان می دهند تا بگویند که زنگ های خطر برای آنها و امریکا به صدا در آمده است.

با توجه به افکار عمومی در امریکا و هم زمان افکار عمومی در خاورمیانه عربی و اسرائیلی و غیر عرب، در سابق موارد انگشت شماری پیش آمده که نتانیاهو سخنرانی این چنینی انجام دهد در حالی که خودش می گوید دیدارش از امریکا در موعد مقررش انجام می شود. برای همین چیزی از شجاعت و شاید حتی تهور وجود دارد که سبب می شود او چنین موضعی را بگیرد. آن چه او را به این سمت سوق می دهد حمایت حامیانش در کنگره امریکا است که با هر گونه توافقی با ایران حتی اگر خوب باشد، مخالف هستند. او امیدوار است که به این ترتیب تضمینی به اوباما بدهد که توافق کامل نشده و پرچالشی را با ایران امضا نکند. اگر چه هر توافقی هم که امضا شود آن توافق کامل نخواهد بود. برای همین همانند دیگران هر گونه توافقی نیاز به بازبینی همه مواردی است که می تواند موازنه مطلوب را مختل کند.

اگر تلاش های نتانیاهو در جلوگیری از امضای توافق نامه رئیس جمهوری امریکا با ایران به شکست بینجامد، آیا ممکن است نتانیاهو دست به ماجراجویی بزند؟ ماجراجویی در این جا به معنای انجام عملیات نظامی علیه تاسیسات هسته ای و نظامی ایران است، چنان که ممکن است این حمله شامل زیربناهای اقتصادی و غیراقتصادی نیز بشود. این چیزی است که نتانیاهو خود بارها در رویارویی با اعتراض هایی که برای دیدار او از کنگره در ماه مارس آینده می شود، بیان کرده است. دیداری که می تواند اوباما و حتی مردم امریکا و حزب دموکرات را علیه او تحریک کند، حزبی که بیش از حزب جمهوری خواه از زمان تاسیس اسرائیل از آن حمایت کرده است. بسیاری در پاسخ به این سوال می گویند که بعید است وی بتواند به تنهایی و به مسئولیت خود و بدون هر گونه مشورتی چنین حمله ای را انجام دهد. چرا که برای انجام چنین حمله ای باید حتما چراغ سبز از امریکا دریافت کند. برای همین می توان با اطمینان گفت در صورتی که مذاکرات ایران با 1+5 به نتیجه برسد و آنها توافق را امضا کنند، اسرائیل نخواهد توانست به ایران حمله کند. نتانیاهو خود خوب می داند که اگر بخواهد به ایران حمله نظامی انجام دهد باید هزینه بسیار سنگینی بپردازد.

در صورت وقوع چنین حمله ای قطعا حزب الله لبنان ساکت نخواهد نشست و با سامانه های موشکی مهم و پیشرفته ای که در اختیار دارد جبهه جنگ با اسرائیل را شعله ور خواهد کرد. علاوه بر آن کسی حجم سامانه های موشکی ایران و برد و توانایی آنها را در حمله مستقیم به اسرائیل نمی داند. سامانه "سپر آهنین" اسرائیل می تواند عملکرد خوبی در برابر موشک های تهاجمی داشته باشد اما بعید است در صورت شلیک هزاران موشک بتواند کاری از پیش ببرد. البته ایران گزینه بستن تنگه هرمز در خلیج فارس را نیز در اختیار دارد که می تواند ویرانی های بسیاری به دنبال داشته باشد. همچنین حزب الله می تواند از شبکه های خفته خود در جهان علیه اسرائیل و یهود و دیگران نهایت استفاده را ببرد. بنابراین اگر نتانیاهو بخواهد اقدام به چنین کار مهورانه ای بزند جهان او را به شدت ملامت خواهد کرد و او باید مسئولیت عواقب همه این کارها را بر عهده بگیرد. مساله ای که می تواند باعث افزایش انزوای آن شود علی رغم این که تلاش دارد با بزرگ نمایی در تهدید ایران که گفته است می تواند آن را از روی نقشه حذف کند، خود را از این انزوا خارج کند.

از سوی دیگر امریکا که حامی اصلی اسرائیل محسوب می شود همه قدرت خود را به کار خواهد گرفت تا مانع از استفاده گزینه نظامی توسط اسرائیل شود. در حالی که امریکا تلاش دارد میان خود با ایران به صورت غیر مستقیم نوعی از توازن ایجاد کند و به سود هیچ کس حتی اسرائیل نیست که بخواهد این توازن را به هم بزند. علاوه بر آن اوباما می تواند از توافق نهایت استفاده را ببرد تا به همه دنیا ثابت کند که این امریکا است که آقای اول دنیا است نه اسرائیل.

منبع: النهار / ترجمه: سید علی موسوی خلخالی

انتشار اولیه: سه شنبه 28 بهمن 1393 / انتشار مجدد: دوشنبه 4 اسفند 1393