مصر به جنگ ترکیه می‌رود؟

دیپلماسی ایرانی: حالا که مشخص شده که ترکیه و مصر قرار نیست با هم آشتی کنند و سر سازش با یکدیگر ندارند، قاهره به سمت بازی با برگه های سیاسی برای فشار بر آنکارا رفته است. یکی از برگه های حساسیت برانگیز برای ترکیه همکاری های اقتصادی و سیاسی با قبرس و یونان است. دو کشوری که اختلافات عمیق و دیرینه با ترکیه دارند و آنکارا همواره نسبت به هر گونه همکاری با آنها حساس بوده است.

به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، نشست سه جانبه ای که مصر با حضور سران قبرس و یونان در قاهره برگزار کرده در حقیقت تلاش برای ایجاد پیمان سیاسی و اقتصادی قدرتمندی برای رویارویی با جاه طلبی های ترکیه و همچنین تلافی سیاست خارجی خصمانه آن علیه قاهره است.

در نشستی که روز شنبه در قاهره برگزار شد، عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهوری مصر و آنتونیوس ساماراس، نخست وزیر یونان و نیکوس آناستاسیادس، رئیس جمهوری قبرس حضور داشتند.

یک منبع آگاه در این باره می گوید: «قاهره مدت ها است که بر روی احیای پیمان مصر – قبرس – یونان کار می کند تا به این ترتیب بتواند حقوق ضایع شده خود در امور مالکیت و استخراج گاز طبیعی و نفت در دریای مدیترانه را احیا کند. همچنین جاه طلبی های ترکیه که با ایجاد هم پیمانی با اخوانی ها و قطر درصدد دخالت در امور داخلی مصر بر آمده، قاهره را بر آن داشته است تا در این زمینه بیش از پیش کار کند.»

وی در ادامه می افزاید: «تماس ها میان سه کشور از چند هفته پیش در سطوح مختلف آغاز شده و در همین رابطه دولت قاهره تلاش های تازه ای را برای ایجاد یک محور همکاری با کشورهای اروپایی جنوب دریای مدیترانه آغاز کرده است تا حقوق خود را در زمینه گاز طبیعی که اسرائیل تلاش دارد آن را زیر پا بگذارد، احیا کند.»

به گفته این منبع تصمیم گیران سیاسی در مصر تلاش دارند تا تماس های خود را با طرف قبرسی افزایش دهند تا به این ترتیب حقوق مصر در احیای مرزهای دریایی و مرزهایش با دیگر کشورهای دریای مدیترانه تامین شود و دیگران نیز حقوق آن را در این زمینه به رسمیت بشناسند.

این منبع تاکید می کند که در حال حاضر هیچ اختلافی میان مصر و قبرس بر سر تعیین مرزهای دریایی وجود ندارد.

در همین رابطه طارق فهمی، استاد علوم سیاسی در دانشگاه قاهره در این باره می گوید: «برگزاری این نشست پیام های متعددی برای دو طرف ترکی و اسرائیلی دارد. آنکارا تلاش می کرد با ایجاد پیمانی با قطر و کشورهای دیگر قاهره را تحت فشار بگذرد اما اکنون با ایجاد این پیمان مصر خواهد توانست از طریق کشورهایی که اختلافات اساسی با ترکیه دارند، بیش از پیش آنکارا را تحت فشار بگذارد.»

وی در ادامه می افزاید: «در مورد پیام قاهره به تلاویو نیز می توان گفت که مصر به این ترتیب می گوید که به هیچ وجه در برابر حقوق ضایع شده اش ساکت نخواهد نشست و همانند گذشته که نسبت به حقش در استخراج گاز از چاه های نفت و گاز دریای مدیترانه اجحاف شد، دست بسته نخواهد بود، بلکه بر اساس معاهده کمپ دیوید باید تلاویو به تعهد خود در این زمینه پایبند باشد و دیگر نمی تواند از فرصت سوء استفاده کند و به استخراج غیر قانونی از چاه های گاز بپردازد. همچنین باید نسبت به استخراج های غیر قانونی از سینا زمانی که این منطقه را اشغال کرده بود نیز پاسخ گو باشد.»

در عین حال حسین هریدی، معاون وزیر امور خارجه سابق مصر نیز در این باره می گوید: «تلاش مصر برای برگذاری این نشست به معنای تصحیح مسیری است که پیش از این در برابر آتن و نیکوزیا پیموده می شد. اصلاح دورانی که بدون هیچ دلیلی در روابط مصر با این دو کشور تنش ایجاد شد.»

وی در ادامه می افزاید: «قبل و بعد از انقلاب ژانویه حتی در 30 ژوئن مصر اشتباهی مرتکب شد و به هوای نزدیکی به آنکارا روابط استراتژیک خود را با یونان و قبرس تخریب کرد. این اتفاق زمانی افتاد که ترکیه تلاش می کرد با افزایش نفوذ خود در مصر اراده خود را بر قاهره تحمیل کند.»               

وی تاکید می کند، مصر در طول سال های 2008 و 2009 موفق شد تا توافق نامه ای با قبرس امضا کند که به موجب آن مرزهای دریایی میان دو کشور ترسیم می شوند. بر اساس قوانین بین المللی هر کدام از کشورها می توانند تا 200 میل دریایی در اختیار داشته باشند و از آن به عنوان یک منطقه خالص اقتصادی به سود خود بهره برداری کنند. این توافق نامه مقدمه ای بود برای همکاری بیشتر میان قاهره و نیکوزیا برای سرمایه گذاری بر چاه های گاز مشترک میان دو کشور. بعد از انقلاب ژانویه طرف ترکی تلاش کرد از طریق حکومت اخوانی این توافق دریایی را لغو کند اما موفق نشد.

این در حالی است که نشات الدیهی، کارشناس امور ترکیه می گوید: «نشست سه جانبه قاهره بر اساس چارچوب سیاسی دشمن دشمنم دوستم است، تشکیل شده که در حقیقت تلاش برای رویارویی با ترکیه و سیاست های آن است که بعد از انقلاب 30 ژوئن در برابر حکومت جدید مصر اتخاذ کرده است.»

وی در ادامه می افزاید: «قاهره برگه های بسیاری برای مجازات آنکارا در اختیار دارد. از جمله برگه ارمنستان در کنار یونان و قبرس که می تواند به کمک آنها بیش از پیش در برابر ترکیه بایستد. همچنین برگه حزب کارگران کردستان که ترکیه نسبت به آن حساسیت ویژه ای دارد. در حالی که ترکیه چیزی فراتر از ابراز خشم و تکرار اتهام های خود ندارد.»

وی استفاده آنکارا از برگه تلاویو برای فشار بر قاهره را بعید می داند و می گوید: «مصالح تلاویو در رابطه با قاهره کمتر از مصالح این رژیم در رابطه با آنکارا نیست. بنابر این بعید است که آنکارا بتواند از این برگه به نفع خود سودی ببرد.»

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11