ایا ترک ها به مسعود بارزانی خیانت کردند؟

دیپلماسی ایرانی: کردها به شکلر بی سابقه ای به سلاح های خارجی دست یافته اند. از زمانی که افراد مسلح داعش وارد مناطق کردنشین کردستان در مرزهای این اقلیم شدند و بعد از آن که درگیری های شدیدی میان نیروهای پیشمرگه کرد با نیروهای داعش به وجود آمد، مشکلات امنیتی کردها نیز آغاز شد و به دنبال آن سیل سلاحی بود که برای کردها فرستاده می شد.

به گزارش روزنامه الحیات، چاپ لبنان، داعش بعد از آن که شهرهای موصل و تکریت و رمادی را به کنترل خود در آورد مقادیر متنابهی سلاح های مدرن و پیشرفته از انبارهای ارتش عراق در آن شهرها به دست آورد که باعث شد به شکل حیرت آوری قدرتمند شود در حالی که سلاح هایی که پیش از این در اختیار نیروهای پیشمرگ بود، قدیمی بودند و بخش عمده ای از آنها متعلق به دوران اتحاد جماهیر شوروی سابق می شدند.

یکی از افسران سابق نیروهای پیشمرگ که نخواست نامش فاش شود، در این باره می گوید: «سلاح هایی که ما در اختیار داشتیم مفید نبودند، برای همین رویارویی با داعش به این معنا بود که سربازان کرد را به دلیل بی کفایتی و نبود حتی یک گلوله مدرن فقط به طرف مرگ بفرستیم.»

اخیرا ده ها سرباز کرد به برلین پایتخت آلمان عازم شدند تا آموزش های ویژه برای استفاده از سلاح های پیشرفته را ببینند. بر اساس برنامه قرار است این سربازها به پایگاه های خود در کردستان بازگردند تا هم رزمان خود در نیروهای پیشمرگ را آموزش دهند. تا کنون آلمان به تنهایی 300 تن سلاح به اقلیم کردستان فرستاده است و انتظار می رود که این رقم تا پایان اکتبر به 700 تن برسد.

روابط اقلیم کردستان با آلمان بسیار خوب است، دو طرف مصالح بازرگانی مهمی با یکدیگر دارند و هزاران کرد شهروندان آلمانی محسوب می شوند و در برلین و دیگر شهرهای این کشور زندگی می کنند.

اما آلمان یکی از 8 کشوری است که در کنار ایالات متحده کار مسلح کردن نیروهای پیشمرگ را بر عهده دارد. کشورهای آلبانی، کانادا، کرواسی، دانمارک، ایتالیا، فرانسه و بریتانیا نیز به اقلیم کردستان سلاح می فرستند. با افزایش قدرت گروه های تندرو در عراق و سوریه کار مسلح کردن کردها نیز بیش از پیش مد نظر کشورهای غربی قرار گرفته است. البته غربی ها خود از عواقب خطرناک احتمالی این کار به خوبی آگاهند. آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان ماه گذشته در برابر نمایندگان مجلس این کشور گفت: «مسلح کردن پیشمرگ در طولانی مدت اقدامی خطرناک اما ضروری است.»

کردها احساس می کنند که توانسته اند دستاوردهای نظامی بالایی به دست آورند اما این دستاوردها به حساب آشفتگی های امنیتی منطقه به دست آمده، آنها برای نخستین بار است که از سال 1991 تا کنون توانسته اند به این مقدار سلاح دست می یابند. آنها در طول دو دهه گذشته هیچ گونه سلاح پیشرفته و مدرنی به دست نیاورده بودند. در طول 10 سال گذشته دولت کردستان تلاش بسیاری کرد تا سلاح های پیشرفته مورد نیاز خود را از کارخانه های مختلف اسلحه سازی دنیا خریداری کند اما چون نیاز به موافقت بغداد داشت و نوری مالکی، نخست وزیر سابق عراق مخالف این کار بود همیشه در رسیدن به این هدف ناکام می ماند. در حال حاضر معادله جنگ با داعش همه چیز را تغییر داده است. معادله ای که دامنه جنگ را تا مناطق ربیعه و بخشی از زمار و کویر و حتی سد موصل گسترش داده است.

از سوی دیگر وضعیت فعلی منطقه کردستان موازنه ای متزلزل را نیز در داخل خود کردستان به وجود آورده است: موازنه ای که یک طرف آن حزب اتحاد میهنی کردستان به رهبری جلال طالبانی ایستاده است و طرف دیگر آن حزب دموکراتیک کردستان به رهبری مسعود بارزانی، رهبر اقلیم. در برابر هر دوی آنها نیز قدرت سیاسی سوم یعنی حزب تغییر به رهبری نوشیروان مصطفی قرار دارد.

سیاستمداران کرد می گویند که مسلح کردن کردها در حال حاضر به طور انحصاری در دست حزب بارزانی است، آنها بر جنگ افزارهای نظامی تسلط کامل دارند و کار توزیع سهمیه سلاح ها را بر عهده دارند. در این میان بیشترین شکایت را در سلیمانیه حزب اتحاد میهنی کردستان دارد که می گوید از برنامه مسلح شدن مستثنا شده است. سلاح هایی که به دست نیروهای پیشمرگ حزب اتحاد میهنی کردستان می رسد آن قدر کم است که عادل مراد، رئیس شورای مرکزی اتحاد میهنی می گوید: «سلیمانیه حتی یک گلوله هم از غرب دریافت نکرده است.»

این در حالی است که روزنامه الحیات می نویسد که از منابع آگاه مطلع شده است که در فرودگاه سلیمانیه تا کنون چندین فروند هواپیمای باری حمل سلاح فرود آمده که محموله آن را وزارت پیشمرگ کرد دریافت کرده است. کردها می گویند علی رغم آن سلاحی که به دست کردها در سلیمانیه می رسد بسیار کمتر از سلاحی است که نیروهای پیشمرگ در اربیل به دست می آورند. این مساله به خوبی نشان می دهد که موازنه های حزبی تا چه اندازه بر دسترسی بر سلاح های غربی تاثیر دارد.

نجات سورجی، رهبر حزب محافظه کاران کردستان در این باره می گوید: «ما باید این نکته را بدانیم که کسی بر کردستان حکومت می کند که پول و سلاح داشته باشد، از این جا است که اهمیت مساله مسلح شدن را در می یابیم.»

حقیقت ماجرا در این است که نیروهای اتحاد میهنی کردستان که در شهرهای سلیمانیه و کرکوک متمرکز هستند، روابط سیاسی چندانی با ایران و حزب اتحاد میهنی کردستان ندارند و این مساله سبب شده است تا نتوانند به بسیاری از سلاح های مورد نیاز خود دست یابند.

این در حالی است که کارشناسان معتقدند محال است امریکایی ها هدیه ای به این باارزشی – یعنی سلاح های پیشرفته – به این سادگی در اختیار کردها قرار دهند. مناطقی که پیمان بین المللی مبارزه با داعش نیز تا کنون هدف قرار داده است تنها محدود به مناطق تحت نفوذ حزب مسعود بارزانی می شده و به هیچ وجه مناطق جلولاء و السعدیه و جنوب سلیمانیه که در حال مبارزه با داعش هستند را شامل نشده است.

عادل مراد در این باره می گوید: «ما هیچ نیازی به حمایت کسی نداریم، ما می توانیم به تنهایی به مسئولیت خود در مناطقمان عمل کنیم.»

اما نجات سورجی در پاسخ به او می گوید: «چگونه می شود که نیاز نداشته باشیم، اگر می گوییم حمایت غربی ها را نمی خواهیم پس چرا التماس می کنیم که جنگنده های عراقی که کمتر از نیروهای پیمان بین المللی مبارزه با داعش قدرت و تاثیرگذاری دارند، وارد عمل شوند و به ما کمک کنند.»

وی در ادامه می افزاید: «اتحاد ملی به هیچ وجه از هم پیمانانش خجالت نمی کشد، کما این که در حال حاضر نیز عملا با حزب کارگران کردستان همکاری می کند.»

سورجی درباره آینده خطرات احتمالی مسلح کردن پیشمرگ های کرد نیز می گوید: «مسلح کردن پیشمرگ ها می تواند مخاطراتی برای آینده کردستان در بر داشته باشد. تفاوت بزرگی میان مجهز کردنی که اربیل به دنبال آن است با سلیمانیه وجود دارد، این فقط من نیستیم که این مساله را می گویم بلکه دیگر رهبران حزب اتحاد میهنی کردستان نیز همین حرف را می زنند. آن چه اربیل دریافت می کند، سلیمانیه دریافت نمی کند، این اختلال در روابط این دو حزب کرد می تواند تهدیدی برای آینده منطقه باشد. اگر کردستان در حال حاضر مورد توجه بی سابقه غرب قرار گرفته به این دلیل است که پیمان های نفتی گسترده ای با دولت آنکارا دارد.»

این در حالی است که تحلیلگران بر این اعتقادند که اگر داعش به سمت مناطق کردنشین حرکت کند، ترکیه به هیچ وجه مانع آن نخواهد شد. عملا هم شاهدیم که به رغم موافقت پارلمان ترکیه مبنی بر دخالت مستقیم نظامی علیه داعش در خارج از این کشور تانک های ترکیه در منطقه کردنشین کوبانی تنها نظاره گر درگیری های کردها با داعش هستند در حالی که کردها به هیچ وجه تصور نمی کنند که روزی ارتش ترکیه به سود آنها وارد عمل شود.

به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان نیز به این درک رسیده است که ترک ها او را در برابر داعش تنها رها کرده اند اما توانایی شکست پیمان خود با ترک ها را ندارد.

ترجمه: سید علی موسوی خلخالی