تعداد بازرسان مهم است نه سانتریفیوژها

دیپلماسی ایرانی: دیپلمات هایی که در حال مذاکره برای حل مجادله هسته ای ایران هستند می گویند به زمان بیشتری نیاز دارند. ما باید این زمان را به آنها بدهیم. مذاکره طولانی تر برای پل زدن بر شکاف های باقی مانده و دستیابی به یک توافق بادوام به طور حتم بهتر از این است که اجازه دهیم مذاکرات شکست بخورد.

شکست مذاکرات یک فاجعه است و احتمال در گرفتن جنگی دیگر در خاورمیانه یا هسته ای شدن ایران را افزایش می دهد. در صورتی که توافق با حمایت متحدان بزرگ آمریکا به دست آید می تواند به افزایش سطح امنیت ایالات متحده کمک کرده و دستاوردی مهم برای ثبات کلی در خاورمیانه باشد.

هدف این بود که طرفین تا امروز( یکشنبه) به توافق نهایی برسند. اما هنوز مذاکرات به مرحله توافق نزدیک نشده است. تمدید کوتاه مدت مذاکرات یک بازی برد –برد است. زیرا برنامه های هسته ای ایران در مقیاس کنونی محدود می ماند و نظارت ها نیز ادامه خواهد داشت.

این در حالی است که توافق نهایی بین ایران و گروه 1+5(آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) تازه آغاز راه خواهد بود. منتقدان و حامیان توافق در کنگره می خواهند حرف خود را بزنند. اما در حالی که این روند را آغاز می کنند باید درس های ارزشمندی از پرزیدنت ریگان بیاموزند.

باوجود بی اعتمادی وی به جماهیر شوروی و نگاه بدبینانه او به عملکرد نیروهای نیابتی شوروی در جهان، ریگان به اندازه کافی هوشمند بود تا از فرصت روی کار آمدن دولت میخائیل گورباچف در این کشور استفاده کند. ریگان توسعه روابط با او را آغاز کرد و شانس های جدیدی برای بهبود روابط ایجاد کرد. او ساده لوح نبود. در حالی که مذاکرات آغاز شد، تیم ریگان درخواست دریافت امتیازهای مهمی را مطرح کرد و تایید اجرای تعهدات را نیز مورد توجه قرار داد.

امروز، دولت حسن روحانی در ایران نیز نمایانگر تغییر است. روحانی -که من تا کنون دو بار با او ملاقات کرده ام- می داند که برای احیای اقتصادی به لغو تحریم ها نیاز دارد. او باید نیازهای جمعیت رو به افزایش ایران را که اغلب آنها پس از انقلاب اسلامی متولد شده اند و تمایل نسبی به غرب دارند، برآورده کند. او برای عمل به این وعده ها به یک مصالحه نیاز دارد.

عموم مردم در ایران نیز خواستار یک توافق هستند. توافقی که آغاز گر راه تعامل گسترده تر با غرب باشد. توافق هسته ای می تواند دروازه ای برای تحقق این هدف باشد. این توافق تضمین نمی کند که دیگر موضوعات شامل مسائل مربوط به حقوق بشر و همکاری ایران در افغانستان و عراق نیز حل می شود. اما بدون توافق، پیشرفت در این موضوعات تقریبا غیر ممکن است.

یک توافق هسته ای با ایران باید شامل سطح گسترده ای از نظارت ها و بازرسی ها از تاسیسات هسته ای ایران باشد. این تعداد بازرسان است و نه تعداد سانتریفوژها که مانع ورود ایران به باشگاه هسته ای می شود. ناظران بین المللی در صورتی که دسترسی همه جانبه ای به تاسیسات هسته ای ایران داشته باشند در مدت چند روز یا چند ساعت می توانند این انحراف را شناسایی کنند. به این ترتیب آمریکا و متحدان اش می توانند پیش از اینکه ایران به سلاح هسته ای دست یابد، واکنش نشان دهد. این یادآور جمله معروف ریگان است که همیشه می گفت بررسی کنید اما اعتماد نکنید.

شکست در دستیابی به توافق هسته ای، موجب می شود برنامه های هسته ای ایران بدون نظارت بین المللی و هیچ محدودیتی پیش برود. نظام تحریم ها به احتمال زیاد دچار فروپاشی می شود. حمله های نظامی می تواند قابل پیش بینی باشد اما این حمله ها برنامه هسته ای ایران را منهدم نمی کند. برای انهدام این برنامه ها باید از اقدام نظامی زمینی استفاده کرد. این در حالی است که نظرسنجی های جدید نشان می دهد 60 درصد آمریکایی ها خواستار راه حل مذاکره ای برای مجادله هسته ای ایران هستند.

دراز کردن دست دوستی ریگان به سوی جماهیر شوروی با مخالفت های گسترده ای در حزب او مواجه شد. جورج ویل ستون نویس او را به رشوه دادن به شوروی متهم کرد و کمپینی به راه افتاد که ریگان را با نویل چمبرلین، نخست وزیر محافظه کار اسبق بریتانیا مقایسه می کرد. باید انتظار داشت که در صورت توافق با ایران نیز چنین حمله هایی علیه دولت اوباما انجام شود.

ریگان به اندازه ای هوشمند بود که فرصت بهبود روابط با شوروی در زمان گورباچف را تشخیص داد تا امنیت ایالات متحده را از طریق همکاری با او تامین کند. باید دید که آیا سناتورهای پیشروی آمریکایی در حال حاضر نیز چنین خردمندی را دارند یا خیر.

نویسنده: ژوزف سیرینسیونه

منبع: یو اس ای تودی / تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10