کند شدن روند دستیابی ایران به مواد هسته ای و موشکی

دیپلماسی ایرانی: پنل کارشناسی سازمان ملل در گزارشی اعلام کرده است که روند تلاش های ایران برای خرید مواد لازم به منظور توسعه برنامه های هسته ای و موشکی به موازات پیشرفت مذاکرات هسته ای، کند تر شده است.

پنل کارشناسان سازمان ملل که ناظر بر نظام تحریم های شورای امنیت علیه ایران است، این دیدگاه خود را با احتیاط مطرح کرده و در عین حال اینگونه گمانه زنی کرده است که ایران احتمالا دریافته که چگونه در خدمات امنیتی و اطلاعاتی پیش دستی کند تا به مواد حساس دسترسی داشته باشد.

این گزارش که رویترز نسخه ای از آن را به دست آورده، به کاهش تعداد اقدامات انجام شده از سوی ایران برای دستیابی به مواد ممنوعه از اواسط سال 2013 اشاره می کند. به نظر می رسد این تغییر رویکرد ایران ناشی از محیط سیاسی جدید در ایران و پیشرفت دیپلماتیک به سوی راه حل جامع باشد.

این گزارش می افزاید شاید رویکرد ایران در تلاش برای دستیابی به کالاهایی با کاربرد دوگانه تغییر کرده باشد اما ایران همچنان عزم راسخی برای دور زدن تحریم های تسلیحاتی دارد و به سوریه نیز کمک می کند.

پنل کارشناسی سازمان ملل با اشاره به مذاکرات هسته ای و احتمال دستیابی به توافق نهایی نیز می نویسد، چالش پیش روی کشورها صورت حصول توافق نهایی حفظ شفافیت در مورد تعهداتی است که با توجه به تحریم های برجا مانده شورای امنیت باید اجرا شوند. برخی از کشورها از اینکه تحریم های شورای امنیت پس از توافق هسته ای نهایی نیز به دقت اجرا شوند، ابراز تردید می کنند.

پس از توافق هسته ای مقدماتی ژنو، بخشی از تحریم ها علیه ایران لغو شد اما نظام کلی تحریم ها همچنان به قوت خود باقی است. در ادامه این گزارش آمده است، به همین دلیل تحولات دیپلماتیک جدید به دقت زیر نظر قرار دارد و تمایل به از سرگیری روابط تجاری با ایران نیز رصد می شود.

رویترز می نویسد، گزارش پنل کارشناسی تنها چند روز قبل از برگزاری چهارمین دور  مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 به کمیته تحریم های ایران در سازمان ملل ارایه شده است. هدف این دور از مذاکرات دستیابی به یک توافق جامع هسته ای عنوان شده که در مقابل محدود کردن فعالیت های هسته ای ایران، روند لغو مرحله بندی شده تحریم ها را کلید می زند.

این در حالی است که بنا بر این گزارش ایران همچنان به خرید اقلامی که می تواند نقش مهمی در غنی سازی اورانیوم ایفا کند، ادامه می دهد. این گزارش می افزاید: ایران شرکت های پوششی را ایجاد کرده است تا بتوانند در این زمینه کمک کنند. برخی از این شرکت ها نیز تنها با هدف تسهیل دسترسی به این مواد و کالاها تاسیس شده اند. اما برخی دیگر تجارت های قانونی نیز انجام می دهند.

کارشناسان می گوید شناسایی این شرکت ها برای طرف های قرارداد با آنها دشوار است. در ادامه این گزارش آمده است، ایران روش های پیشرفته ای برای دور زدن تحریم های مالی بین المللی ابداع کرده و اغلب از بانک های کوچک که هدف تحریم های سازمان ملل نیستند استفاده می کند.

گاهی نیز ایران از شرکت های قانونی برای دستیابی به تکنولوژی های کلیدی استفاده می کند. برای مثال ایران از صنعت پتروشیمی به عنوان بهانه ای برای دستیابی به مواد مورد نیاز در راکتور آب سنگین اراک استفاده می کند. در صورتی که این راکتور به مرحله تولید برسد مقادیر قابل توجهی پلوتونیوم تولید خواهد کرد که می تواند در ساخت سلاح کارایی داشته باشد.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10

انتشار اولیه: دوشنبه 22 اردیبهشت 1393/ باز انتشار: شنبه 27 اردیبهشت 1393