روسیه و امریکا به دنبال پیروزی در سوریه نیستند

دیپلماسی ایرانی: بحران سوریه بیش از آن چه پیش بینی می شد، طولانی شده است. دمشق به کمک یاران پر و پا قرصش یعنی ایران و روسیه و حزب الله توانسته سر پا بایستد و در برابر مخالفانش ایستادگی کند و در عین حال معادلات بسیاری از کشورها حتی امریکایی ها را به هم بریزد. با این حال وضعیت سوریه انتقادهای بسیاری را از جامعه جهانی به همراه داشته است. جامعه جهانی در بعد انسانی کاری در سوریه از پیش نبرده و از بعد سیاسی نیز می توان گفت که شکست خورده تحولات جای در سوریه است و معادلات به ضرر آن رقم خورده است. ضرری که به اعتقاد بسیاری غرب تلاش دارد تلافی آن را از روسیه در اوکراین و ونزوئلا در آورد. در این میان عده ای نیز بر این اعتقادند که آن چه در سوریه می گذرد دسیسه ای امریکایی – اسرائیلی با هدف حفظ امنیت رژیم صهیونیستی است.

دکتر فیصل قاسم، روزنامه نگار مشهور سوری که یکی از روزنامه نگاران جنجالی شبکه الجزیره محسوب می شود، در یادداشتی که در روزنامه القدس العربی، منتشر کرده است، در این باره می نویسد: با توجه به ویرانی ای که در سوریه شاهدیم می توانیم بگوییم درگیری های جاری در این کشور محدود به درگیری میان حکومت و مخالفانش نیست، بلکه درگیری ای بین المللی میان امریکا و هم پیمانانش از یک سو و روسیه و یارانش از جمله ایران از سوی دیگر است. اما با دقت در این نوع نبرد نیز در می یابیم که این جنگ جنگی منفعلانه است. همه با همه توانشان وارد جنگ سوریه شده اند و هر کدام مطابق با منافعشان در این کشور به طور غیر مستقیم می جنگد. در وهله نخست این گونه به نظر می رسد که دو محور امریکایی و روسی در حال رقابت با یکدیگر هستند و هر کدام می خواهند بر دیگری در سوریه پیروز شوند. اما با توجه به امکانات نظامی موجود و پیش روی های میدانی اسد در می یابیم که اگر روسیه سلاح های مورد نیاز بشار اسد را تامین می کند مشابه چنین اقدامی را امریکا برای مخالفان او انجام نمی دهد. مثلا امریکا موشک های ضدهوایپمای مورد نیاز مخالفان را در اختیار آنها قرار نمی دهد. برای همین می بینیم که هزینه این جنگ در عین حالی که بسیار گران است، ارزان هم است چرا که مردم قربانی این بازی دو گانه به خصوص از سوی امریکایی ها شده اند. ارزان از این بابت که جان انسان ها هیچ گاه برای قدرت های غربی ارزش نداشته است.

وی در ادامه می نویسد: به عبارت دیگر می توان گفت که درگیری روسیه و ایران و حکومت سوریه با امریکا و هم پیمانانش در حد شکستن استخوان های طرف رقیب نیست، آن طور که روزگاری در افغانستان شاهد آن بودیم، در آن موقع امریکا از مجاهدین افغان در برابر روسیه حمایت می کرد و موشک های پیشرفته ضد هواپیما در اختیار آنها قرار می داد که می توانستند جنگنده های روسی را هدف قرار دهند و در نهایت نیز توانستند شکست روس ها را در افغانستان رقم بزنند. این را هم فراموش نکرده ایم که امریکا چگونه به هم پیمانان عرب و منطقه ای اش فشار می آورد تا با دادن میلیاردها دلار از مجاهدان افغان حمایت کنند. برخی منابع می گویند که کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به تنهایی 20 میلیارد دلار به مجاهدان افغان برای شکست خرس روسی صرف کردند. در حالی که اکنون شاهدیم امریکا به هیچ وجه مشابه چنین حمایتی را از مخالفان اسد نمی کند. در حالی که همه می دانند اگر امریکا کوچکترین خواسته تسلیحاتی مخالفان یعنی همین تامین موشک های ضد هواپیما را برآورده کند چگونه ارتش سوریه تحت فشار قرار می گیرد. بنابر این می توان گفت که دو طرف روسی و امریکا در سوریه با هم درگیر نیستند بلکه با هم به توافقی رسیده اند. روشن است که توافق آنها ویرانی سوریه و مهاجرت اجباری مردم از خانه و کاشانه شان برای رسیدن به اهدافی است که تنها خدا از آن خبر دارد. از نوع کمک امریکا به مخالفان چیزی جز این نمی توان برداشت کرد و می توان گفت شیوه کمک آن به مخالفان سوری تنها با هدف ادامه یافتن ویرانی ها در سوریه است. به عبارت دیگر آن چه روسیه و امریکا می خواهند نه پیروزی بلکه ویرانی است.

وی در پایان درباره دلایل تحلیل مورد ادعای خود می نویسد: روشن است که هدف از پیگیری این سناریو در سوریه از سوی امریکا که اتفاقا مورد تایید اسرائیل نیز قرار دارد، چیست. سوریه کشوری واقع بر مرزهای فلسطین است و هر گونه تغییری در آن خلل سیاسی بزرگی در آن منطقه به وجود می آورد. امریکا و اسرائیل و هم پیمانانشان بدشان نمی آید که سوریه تحت کنترل قدرت شرقی ای به رهبری روسیه باشد چرا که روسیه اگر حامی اسرائیل نباشد حداقل دشمن آن نیز محسوب نمی شود. در نتیجه در سایه چنین وضعیتی می تواند امنیت اسرائیل تامین شود. این نکته را نباید فراموش کرد که بزرگ ترین لابی در اسرائیل لابی روسی است که می تواند بسیاری از تصمیم های تلاویو را تغییر دهد.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11

انتشار اولیه : پنجشنبه 22 اسفند 1392/ باز انتشار : چهارشنبه 28 اسفند 1392