چرا مذاکره با ایران را ادامه دهیم؟

واشنگتن پست، یکی از معتبرترین روزنامه های آمریکایی تنها یک روز پس از آغاز مذاکرات ایران و 1+5 انتقادات علیه دولت اوباما و سیاست وی در قبال ایران را آغاز کرده و در دو گزارش جداگانه، ضمن فریبکار خواندن دولت آمریکا، اعتراف می کند که اعمال فشار بر اوباما برای تغییر رویکرد دیپلماتیک خود در برابر ایران بی فایده است.

به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از واشنگتن پست، این روزنامه آمریکایی در یادداشتی به قلم جنیفر روبین با عنوان «سیاست ترغیب و فریب آمریکا» نوشت: دولتی که همین چند ماه پیش به این و آن قول می داد ظرف مدت شش ماه به یک توافق نهایی با ایرانیان می رسد، حال آشکارا اعتراف می کند که دستیابی به یک توافق نهایی یک سال یا بیشتر زمان می خواهد.

نیویورک تایمز روز گذشته گزارش داد: «مذاکرات برای رسیدن به یک توافق جامع در مورد برنامه هسته ای ایران روز سه شنبه در وین آغاز شد اما خوشبینی چندانی در مورد مذاکراتی که انتظار می رود یک سال به طول انجامد، وجود ندارد.» از سوی دیگر جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا آشکارا از احتمال شکست مذاکرات سخن می گوید.

تمام این اظهارنظرها در تضاد با تعهدی است که وندی شرمن، مذاکره کننده ارشد آمریکا در مذاکرات ایران و گروه 1+5 در جلسات خصوصی و سخنرانی خود در کنگره ارائه کرد. وی در تلاش برای متوقف کردن روند تصویب تحریم های جدید، بارها و بارها به اعضای کنگره توصیه می کرد که تنها به شش ماه زمان نیاز دارد.

ظاهرا این شرایط تغییر کرده- یا از ابتدای امر اصلا اینطور نبوده است. فقط در مورد زمانبندی نیست که دولت آمریکا از سیاست ترغیب و فریب (کسب نظر مساعد کنگره برای متوقف کردن روند تحریم ها با وعده پایان دادن به برنامه هسته ای ایران ظرف شش ماه و پس از آن سخن از ناکامی و زمانی طولانی تر به میان آوردن) استفاده می کند. دولت اوباما مذاکرات را با تعهد کامل به اجرای قطعنامه سازمان ملل که ایران را از هرگونه غنی سازی منع می کند، آغاز کرد. این موضع تقریبا بدون هیچ مابه ازایی کنار گذاشته شد؛ دولت حال از امکان «غنی سازی محدود» برای مدت زمانی محدود سخن می گوید.

البته این نخستین بار هم نیست که دولت آمریکا در مورد زمانبندی ها فریبکاری پیشه می کند. جان بلاک، مدیر اجرایی اسرائیل پراچکت در اینباره گفت: «زمانیکه دولت نخستین بار از کانال مخفی با ایران که درموردش به رسانه ها دروغ گفته بود و آن را از نزدیک ترین متحدان ما پنهان کرده بود، سخن گفت، اعلام کرد که این کانال در خدمت یک توافق شش ماهه با ایران بوده است. بعد زمانیکه از «گام نخست» یک توافق شش ماهه با ایران سخن گفتند، معلوم شد که هیچ توافقی با ایران امضا نشده و این شش ماه به 9 ماه کشیده شد و حال تا شش ماه پس از آن تمدید شده است.»

این ضرب العجل شش ماهه به هیچ وجه ناچیز نیست. ایران تاکنون به تحقیقات پیشرفته خود ادامه داده، بر روی برنامه موشکی خود کار کرده و تمام مواد هسته ای و سانتریفیوژهای خود را حفظ کرده و این زمانبندی باید به ما اطمینان دهد که ایران تا پیش از رسیدن به یک توافق نهایی به مرحله فرار هسته ای نخواهد رسید. یک زمانبندی 12 ماهه باعث می شود که ما چتری از حمایت دیپلماتیک را برای رسیدن ایران به همین مرحله بر فراز این کشور ایجاد کنیم.

درانتهای گزارش نخست واشنگتن پست نوشت: این در حالی است که کری و شرمن از پیچیده و دشوار بودن مذاکره با ایران به ناله درآمده اند. شاید آنها پیش از برداشتن تحریم ها و ایجاد موجی از چرخش و تعامل مالی به سمت تهران و اذعان به اینکه آن «شش ماه» واقعا شش ماه نخواهد بود، باید درباره این نکته فکر می کردند.

چرا مذاکره با ایران را ادامه دهیم؟
واشنگتن پست در گزارش انتقادی دیگری با عنوان «چرا مذاکره با ایران را ادامه دهیم؟» با اشاره به نظر مقامات و کارشناسان سیاسی در مورد اینکه نباید امید و انتظار چندانی از این مذاکرات داشت، متذکر می شود که این نخستین بار نیست که آمریکا سعی کرده با نظام ایران مذاکره داشته باشد.

جنیفر روبین، از نئومحافظه کاران مشهور آمریکایی و تحلیلگر و ستون نویس روزنامه واشنگتن پست در یادداشت خود می نویسد: با توجه به امید اندکی که به خلع سلاح کردن ایران وجود دارد، بسیار مهم است که بدانیم دولت آمریکا هر امتیازی که ممکن بود را در توافق موقت به ایران اعطا کرد. تهران در حال حاضر در حال درو کردن محصول توافق موقتی است که تقریبا با اطمینان می توان گفت به هیچ نتیجه ای نمی رسد. در عوض آمریکا فشارهای شدید بر ایران را در حالی کاهش داد که هیچ بخشی از برنامه هسته ای که نتوان به حالت اول بازگرداند را متوقف نکرده است.

در واقع هر یک روزی که می گذرد، فاصله میان آنچه به ایران بخشیدیم با پتانسیل رسیدن به یک توافق نهایی بیشتر می شود. اصلا تصادفی نیست که بتوانیم نتیجه بگیریم با ورود جریان سرمایه به ایران، مخالفت مقامات این کشور با توافق نهایی افزایش خواهد یافت. بر اساس گزارش آژانس بین المللی انرژی صادرات نفت خام ایران که در ماه دسامبر به یک میلیون و 60 هزار بشکه رسیده بود در ماه ژانویه از مرز یک میلیون و 320 بشکه گذشت. با توجه به امتیاز بزرگی که به ایران دادیم، اصلا تعجب آور نیست که مقامات ایران به خود می بالند که هیچ امتیازی نداده اند، می توانند اقدامات موقت را ظرف یک روز بازگردانند و هیچ قصدی برای برچیدن برنامه خود ندارند.

سناتور تد کروز که یکی از منتقدان اصلی سیاست دولت اوباما در قبال ایران بوده می گوید: «بسیار فجیع و خطرناک است که دولت اوباما همچنان در سوراخ بدون انتهای مذاکرات پیش می رود. ما در مورد کره شمالی نیز شاهد همین مسئله بودیم که پیونگ یانگ آمریکا را ترغیب به توقف تحریم ها کرد و در مقابل به سمت تولید سلاح هسته ای پیش رفت. با این حال باراک اوباما و جان کری همچنان تاکید دارند که این اشتباه را بار دیگر تکرار کنند.»

اگر رئیس جمهوری آمریکا تمایلی به استفاده از گزینه نظامی ندارد و مایل است که اسرائیل را نیز از این کار باز دارد، پس «دیپلماسی» می تواند پوشش خوبی برای ایران و دولت آمریکا باشد. هیچ شکستی در مذاکرات وجود نخواهد داشت و آنچه رخ می دهد، مذاکرات بی انتهایی است که ایران در طول آن در آستانه هسته ای شدن قرار می گیرد.

بنابراین برای غلبه بر این شرایط پیچیده دیپلماتیک، هیچ کس بهتر از وندی شرمن نیست که ریاست مذاکرات با کره شمالی را بر عهده داشت. شاید از دید رئیس جمهوری آمریکا تجربه وی در این زمینه نه عاملی برای سرزنش که یک دارایی با ارزش است.

کروز نیز مانند بسیاری از راست ها از رئیس جمهوری آمریکا می خواهند که «شکست دیپلماتیک» خود را تصدیق کند و «به هری رید بگوید که در نهایت مجوز رای به ازسرگیری تحریم های اقتصادی را صادر کند و به متحد ما اسرائیل نشان دهد که در دفاع اسرائیل از خود در برابر چنین تهدیدی، در کنارش خواهد بود.» شاید این همان کاری باشد که هرکسی در مواجهه با یک رقیب سرسخت انجام می دهد اما اوباما هرگز چنین نخواهد کرد. هدف وی تداوم این فرایند است و این یعنی فشارها بر اوباما برای ممانعت از هسته ای شدن ایران را باید کنار گذاشت.