توجیه حمله به عراق چه بود؟

دیپلماسی ایرانی: کاندولیزا رایس از چهره های شناخته شده امریکا است که در دوران ریاست جمهوری جورج بوش، رئیس جمهوری سابق امریکا به دلیل نقش هایی که در جنگ های او ایفا کرد و تلاشی که برای ترویج دموکراسی به شیوه جمهوریخواهی در خاورمیانه انجام داد، نام او در تاریخ ماندگار شده است. وی نخستین زن سیاه پوست، دومین سیاه پوست پس از کولین پاول و دومین زن پس از مادلین آلبرایت است که وزیر امور خارجه امریکا شد.

در دورهٔ نخست ریاست جمهوری بوش، رایس مقام مشاور امنیت ملی را بر عهده داشت اما پیش از پیوستن به دولت او، استاد علوم سیاسی در دانشگاه استنفورد بود. در دوره ریاست جمهوری بوش پدر نیز سمت مشاور روابط با شوروی و اروپای شرقی در زمان انحلال اتحاد جماهیر شوروی و اتحاد آلمان را بر عهده داشت.

رایس متولد 4 نوامبر 1954 در بیرمنگام آلاباما در ایالات متحده است. مدرک کارشناسی خود را در سن 19 سالگی در رشته علوم سیاسی و در سال 1974 از دانشگاه دنور و زیر نظر ژوزف کوربال، پدر مادلین آلبرایت، دریافت کرده است. مدرک کارشناسی ارشد خود را نیز در سال 1975 از دانشگاه نوتردام و دکترای خود را در سال 1981، در سن 26 سالگی از دانشکده مطالعات بین الملل دانشگاه دنور دریافت کرده است. وی مسلط به زبان های انگلیسی و فرانسه است و نواختن پیانو و بازی گلف را نیز به خوبی می داند. همان طور که شواهد نشان می دهد از چهره باهوش دستگاه سیاست خارجی جورج بوش محسوب می شد، اگر چه به دلیل افکار تند جمهوریخواهی اش در معرض انتقادهای بسیار قرار دارد.

دیپلماسی ایرانی در سلسله مصاحبه هایی که از شخصیت های برجسته دنیا منتشر می کند، این بار به سراغ وی رفته که مصاحبه مفصلی را با شبکه سی بی اس نیوز (CBS News) در سلسله برنامه های این شبکه موسوم به "تاریخ سازان" انجام داده است. اکنون ششمین بخش آن را می خوانید:

همان طور که می دانی کتاب های بسیار زیادی درباره عراق نوشته شده است. اسناد نشان می دهند که اطلاعات غلطی را سازمان های امنیتی در اختیار مجموعه کاخ سفید قرار دادند و آنها بر اساس آن اطلاعات تحلیل اشتباهی کردند و جنگ عراق را رقم زدند. و آن چه در خاطره ها مانده این است که در آن موقع عده ای از مقام ها که خودت آنها را خوب می شناسی می گفتند که شانس کمی برای یافتن سلاح های کشتار جمعی در عراق وجود دارد..

بله، یک دقیقه صبر کن، چی؟

بعضی از افراد بودند که می گفتند که چیزهایی که بتوان پیشنهاد داد که به موجب آن جنگ واقعی در بگیرد کم است و نسبت به انجام آن جنگ شک و شبهه داشتند، تو جزء آنها نبودی؟

نه.

خوب.

البته قطعا من کلا با این افراد موافق نبودم.

موافق نبودی؟

نه.

حتی با تونی بلر وقتی که با رئیس جمهوری امریکا در واشنگتن دیدار کرد؟

خوب، تو همیشه، وقتی که می خواهی کاری انجام دهی صد در صد مطئنی که کاری که انجام می دهی، صحیح است، به خصوص وقتی که تو بر روی چیزهای مبهم حساب کرده ای؟ آن هم بر روی کشوری مرموز که سال ها هیچ بازرسی و سرکشی از آن نشده است؟ نه قطعا تو صد در صد مطمئن نیستی. اما بر اساس برترین تحلیل های امنیتی.. ببین برترین و دقیق ترین اطلاعاتی که از سراسر جهان به ما رسیده بود نشان می داد که او ]صدام حسین[ سلاح های کشتار جمعی در اختیار دارد. ما می دانستیم که او از این سلاح های کشتار جمعی استفاده کرده است. این یک گزاره نظری نبود.

بله، این صحیح است.

او از این سلاح ها استفاده کرده بود..

علیه کردها.

علیه کردها، علیه شیعیان و علیه ایرانی ها. بنابر این او از این سلاح ها بارها استفاده کرده بود. بر اساس ارزیابی های سازمان های امنیتی او این سلاح ها را دوباره ساخته بود و دقیقا، بر اساس برآورد همین سازمان های امنیتی، او در حال بازسازی و تجدید امکانات خود در ساخت سلاح های بیولوژیکی و شیمیایی بود.  

بعضی ها شک داشتند که او به سمت ساخت سلاح های هسته ای رفته باشد، می گفتند که او بعید است سلاح هسته ای در اختیار داشته باشد، اما بعضی هم می گفتند که او به کمک خارجی ها می تواند ظرف یک سال به این سلاح ها دست یابد، عده ای دیگر می گفتند یک سال نه چند سال.  

بنابر این نه، این یک پرونده ساده نبود که به سادگی مطرح شده باشد، اگر تو در جایگاه تصمیم گیران باشی، آن گاه می توانی بگویی که شواهد می گویند که به احتمال زیاد که او سلاح های کشتار جمعی ندارد. در حال حاضر، چیزی که ما دریافتیم این بود که او در واقع محدودیت هایی که برایش وجود داشتند را شکسته بود – همه ما می دانیم که رسوایی نفت در برابر غذا چه بود – او این مساله را پیشنهاد کرده بود تا در کنار آن بتواند فرصتی بیابد تا امکانات خود را در سلاح های کشتار جمعی بازسازی کند. اما خوب عده ای هم می گفتند که صدام حسین به دنبال دستیابی به سلاح های کشتار جمعی نیست و هرگز هم به دنبال آن نخواهد رفت، من فکر می کنم این که بگویند او در موقعیتی نبوده که بتواند خود را در زمینه سلاح های کشتار جمعی بازسازی کند، استدلال نابه جایی است.

خوب، وقتی که در آنجا عملا هیچ سلاح های کشتار جمعی ای یافت نشده است، خوب چه عقیده ای برای جنگ وجود داشت؟ بدون آن، چگونه می توانستید بگویید که دنیا بدون صدام حسین بهتر است؟

خوب، دلایل بسیار خوب و روشنی وجود داشت (خنده). اما اجازه بده، به عقب برگردیم تا بتوانیم قضیه را ثابت کنیم، سوال این است که در نبود سلاح های کشتار جمعی در آن جا – ببین این درست است که تنها می توانی بر اساس چنین اصلی تصمیم بگیری – اما آن چه امروز تو می دانی است که می تواند بر کار تو در فردا تاثیر بگذارد، اما چیزی که امروز تو می دانی نمی تواند بر کاری که تو دیروز انجام داده ای، تاثیرگذار باشد.  

بنابراین با این فرض که به نحوی، به دلیل وجود سلاح های کشتار جمعی و انبار آنها ما توانستیم به عراق حمله کنیم، اما بعد چون سلاح های کشتار جمعی وجود نداشتند پس منطق جنگ ناقص بود، صحیح است، اما واقعیت این است که ما در آن زمان فکر می کردیم که سلاح های کشتار جمعی وجود دارند و می توانیم بر این اساس بجنگیم. این مساله به ما اجازه می داد که آن کار را انجام دهیم.

حالا، چرا ما مثلا نگران وجود سلاح های کشتار جمعی در دست روسیه نیستیم، روسیه ای که صدها و هزاران برابر سلاح ها و امکانات صدام حسین سلاح کشتار جمعی دارد. مساله این بود که صدام حسین به عنوان نمونه ای در جهان این سلاح ها را در دو جنگ خود، یکی علیه ایران و دیگری در جنگ خلیج فارس در سال 91 به کار برده بود.

قبل از ما در سال 98، بیل کلینتون، رئیس جمهوری وقت بارها و بارها به نقض قطعنامه های شورای امنیت توسط صدام حسین پاسخ داده بود و علیه او وارد جنگ شده بود. صدام تلاش می کرد که ما را در جعبه سیاسی خود، نفت در برابر غذا، محصور کند. یا وقتی که منطقه پرواز ممنوع اعمال شد او تلاش کرد همه نیروی خود را بر روی نیروهای زمینی اش متمرکز کند، او از زمین به هواپیماها تیراندازی می کرد و دستور ایجاد تنش می داد، او هنوز هم حاضر نبود اذعان کند که کویت یک کشور مستقل است، و خیلی مسائل دیگر که مطرح بودند.

او یکی از خطرناک ترین مستبدین خاورمیانه بود، و می خواست به سرعت تلاش های جامعه جهانی را که بعد از 91 می خواستند کارهای او را تحت نظارت بیاورند، ناکام بگذارد و به جایگاه سابقش باز گردد. به این ترتیب من فکر می کنم یک بحث در آن شرایط مطرح بود و آن این که چگونه از شر صدام حسین خلاص شویم، خلاصی از این شر بسیار خوب و مطلوب بود.

ادامه دارد...

انتشاراولیه: جمعه 20 دی 1392/ باز انتشار: چهارشنبه 25 دی 1392