سایه سنگین اختلاف ها بر مذاکرات کری و ملک عبدالله

دیپلماسی ایرانی: جان کری، وزیر امور خارجه ایالات متحده امریکا در حالی روز یکشنبه برای رایزنی های بیشتر بر سر مذاکرات صلح اعراب و اسرائیل به عربستان سعودی رفت که برخی منابع خبری می گویند که این سفر بر خلاف آن چه در ظاهر در رسانه ها مطرح شده، شاهد اختلافاتی در مواضع دو طرف بر سر مصر و فرایند مذاکرات صلح بوده است.

به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، منابع آگاه در این باره می گویند که گفت وگوهایی که روز یکشنبه شب میان ملک عبدالله، پادشاه عربستان با جان کری، وزیر امور خارجه امریکا انجام شد، بیش از همه شاهد اختلافاتی میان دو طرف بر سر پرونده مصر بوده است.

به گفته این منابع ملک عبدالله بن عبدالعزیز به میهمان خود، جان کری گفته است که هیچ دلیل قانع کننده ای نسبت به مواضع واشنگتن در قبال تغییراتی که در مصر پس از 30 ژوئن صورت گرفت، نمی بیند. پادشاه عربستان همچنین از وزیر امور خارجه امریکا خواسته است که واشنگتن در تعلیق کمک های نظامی به مصر تجدید نظر کند و فورا کانال های ارتباطی تازه ای را با مقام های مصری بگشاید. به ویژه که اکنون تعهد داده است که نقشه راهی را برای آینده کشور ترسیم کند و در پیش بیگرد.  

در خصوص مذاکرات صلح که گفته شد هدف اصلی سفر جان کری به ریاض بوده است نیز اختلافاتی میان دو طرف وجود داشته است. به گفته منابع نزدیک به مذاکرات دو طرف، ملک عبدالله به کری گفته است که ریاض به طرح صلح عربی خود که پادشاه عربستان در سال 2000 مطرح کرد و با اجماع کشورهای عضو اتحادیه عرب در نشست بیروت به تصویب رسید، پایبند است و تنها این طرح را کلید حل مشکلات صلح اعراب و اسرائیل می داند.

به گفته این منابع ریاض همچنین از این که هیچ تضمینی برای اعلام بیت المقدس به عنوان پایتخت فلسطینیان در طرح صلح کری لحاظ نشده خشمگین است و مواضعش در قبال امریکا در روزهای اخیر به دلیل مواضع واشنگتن در قبال بحران سوریه در پرونده های مختلف سرسختانه تر شده است. به اعتقاد عربستان مواضع امریکا در قبال بحران سوریه تا کنون دو گانه بوده است و چندان روشن نیست.  

به اعتقاد ناظران کاخ سفید از شیوه ای که به سرنگونی دولت اخوان المسلمین در مصر با حمایت کشورهای عربی حوزه خلیج فارس انجامید به هیچ وجه خشنود نیست و معتقد است که با این کار مصالح امریکا در خاورمیانه در پی بهار عربی به مخاطره افتاده است. امریکایی ها اعتراض خود را به این روند با تعلیق کمک های تسلیحاتی و مالی سالانه خود به مصر نشان دادند، مساله ای که باعث خشم حکام جدید مصر و حامیان آنها در ریاض شد و در عین حال سبب شد تا قاهره به سمت عقد قراردادهای جدید تسلیحاتی با روسیه متمایل شود. مقام های مصری همچنین معتقدند که مواضع امریکا در حقیقت در راستای دفاع از مواضع حمایت آمیز قطر از اخوان المسلمین است.

نبیل الفهمی، وزیر امور خارجه مصر روز شنبه در اعتراض به آنچه دخالت قطر در امور داخلی مصر دانست، سفیر قطر در قاهره را فرا خواند و مراتب اعتراض کشور خود را نسبت به مواضع و سیاست های قطر به اطلاع او رساند. قطر پیش از این نسبت به برخوردهای خشونت آمیز پلیس مصر با معترضان اخوانی در قاهره انتقاد کرده بود. این کشور همچنین نسبت به تصمیم اخیر دولت مصر به گروه تروریستی دانستن اخوان المسلمین نیز انتقاد کرده بود. منابع نزدیک به قاهره می گویند که جریان های رادیکالی در درون دولت مصر هستند که مواضع بسیار تندی علیه قطر دارند.

جمال زهران، استاد علوم سیاسی دانشگاه بورسعید در این باره می گوید: «جماعت اخوان المسلمین به تشدید خشونت ها مبادرت می ورزد و من گمان می کنم به این سیاست خود در روزها و هفته های آینده بیش از پیش ادامه خواهد داد. اخوانی ها تمایل دارند تا تهدید و ترساندن مردم را ادامه دهند چرا که فکر می کنند مردم بیش از این نمی توانند رعب و وحشت را در کشور تحمل کنند.»

در این میان شبکه الجزیره به عنوان ارگان رسانه ای دولت قطر همچنان به حمایت خود از اخوان المسلمین ادامه می دهد و به اعتقاد دولتمردان مصری در تهییج افکار عمومی مصر علیه حکومت انتقالی ممارست می ورزد.

تحلیلگران بر این اعتقادند که دوحه تلاش دارد در سایه حضور کم رنگ رسانه های غربی در میان تحرکات اجتماعی مصری ها گوی سبقت رسانه ای را از همه برباید و با تسلط بر فضای رسانه ای این کشور سازمان ها و شخصیت های حقوقی را به سمت خود جذب کرده و فضا را به سود اخوانی ها تلطیف کند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11