جولان غول های آمریکایی در تبریز

دیپلماسی ایرانی: خیابانی پوشیده از برف سفید و صفی از دوج های آمریکایی. این خیایانی در نیویورک، مونترال یا توکیو نیست. اینجا شهر تبریز در ایران است که جدیدترین خودروهای آمریکایی در آن دیده می شود.

پیش از انقلاب اسلامی، ایران یکی از بزرگترین وارد کنندگان خودروهای آمریکایی بود، اما پس از انقلاب ترکیب تحریم ها با روابط خصمانه تهران- واشینگتن، رفته رفته بازار خودوری ایران را از خودروهای آمریکایی خالی کرد. اما از سال گذشته، صدها دستگاه از خودروهای آمریکایی و اروپایی از منطقه آزاد ارس وارد تبریز شده اند که به تعبیر رویترز، نمونه ای از عدم تاثیرگذاری تحریم ها بر واردات کالاهای لوکس به شمار می رود. همچنین این نشانه ای از پتانسیل عظیم بازار ایران برای خودورهای آمریکایی است. پتانسیلی که در صورت به نتیجه رسیدن توافق مقدماتی ایران و گروه 1+5 بر سر مجادله هسته ای و لغو تحریم ها به طور کامل آزاد می شود.

فعالان بازار خودرو با اشاره به غیبت چند دهه ای خودروهای آمریکایی در ایران می گویند، اکنون این تجارت بسیار سودآور خواهد بود.

تجارت منطقه آزاد

منطقه آزاد تجاری ارس ، هشت سال پیش در شمال غرب ایران احداث شد و از سال گذشته واردات خودرو از این طریق آزاد شده است. در صورتی که گشایش دیپلماتیک بین ایران و کشورهای غربی ادامه پیدا کند، این منطقه به یکی از شریان های کلیدی واردات خودرو به ایران تبدیل خواهد شد. در حالی که واردات خودروهای آمریکایی به ایران ممنوع است، ارس از معافیتی واردات از کشور ثالث استفاده می کند که مالیات آن اندک است یا اینکه هیچ مالیاتی ندارد. اطلاعاتی که رویترز به آن دست پیدا کرده حاکی از آن است که در شش ماهه نخست سال جاری میلادی هزار و 500 دستگاه خودرو از این طریق وارد شده است. بیش از نیمی از این خودروها نیز شورولت، جی ام سی، کادیلاک، فورد و دوج آمریکایی بوده است.

طبق قوانین منطقه آزاد تجاری، تنها افرادی که با این منطقه در ارتباط هستند – در آن اقامت دارند یا تجاری که تجارت خود را به ثبت رسانده اند- حق خرید این خودروها را دارند. مالکان این خودروها تنها می توانند در داخل منطقه آزاد تجاری یا تبریز از آن استفاده کنند. البته با یک گواهینامه موقت نیز می توان دو ماه در سال این خودروها را به دیگر شهرهای ایرن انتقال داد.

بوته آزمون

این در حالی است که در ماه ژوئن یکی از شرکت ها در یک آگهی اعلام کرد که خریداران می توانند بدون هیچگونه محدودیتی انواع مدل شورولت را خریداری کنند. اما با گذشت شش ماه هنوز هیچ نشانه ای وجود ندارد که وعده این شرکت عملی شده باشد. برخی ادعا می کنند، دولت نیز واردکنندگان خودرو را تشویق می کند تا خودروهای آمریکایی را وارد بازار کنند.

پیش از انقلاب اسلامی، شرکت جنرال موتورز با همکاری شرکت های ایرانی، اقدام به مونتاژ خودرو در ایران می کرد. هرچند در حال حاضر هیچ نماینده ای از شرکت های خودروسازی آمریکایی در ایران حضور ندارد، اما تحلیلگران می گویند شرکت های آمریکایی نیز مانند دیگر شرکت های خودروسازی به تغییر قوانین تجارت با ایران امید بسته اند. یک منبع آگاه در این زمینه به رویترز گفت: همه منتظر لغو تحریم ها هستند. وقتی تحریم ها لغو شوند، بازار هم مملو از شرکت های خارجی می شود.

گزارش ها حاکی از آن است که خودروهای آمریکایی از طریق امارات متحده عربی به بندر عباس می روند و سپس مسیری دو هزار کیلومتری را طی می کنند تا به ارس برسند. برخی دیگر از خودروها هم از طریق گرجستان و کردستان عراق وارد می شوند. با این حال جنرال موتورز می گوید به تمامی تحریم های آمریکا پایبند است و نمی داند تجارت خودروهای تولیدی اش در منطقه آزاد ارس چگونه اتفاق می افتد. این شرکت تاکید دارد که نمایندگی های مجاز اش هیچ فعالیتی در ایران ندارند.

فورد نیز می گوید از ورود خودروهای اش به بازار ایران بی اطلاع است. این شرکت نیز خاطرنشان می کند همچنان به تحریم ها متعهد است.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10