چرا برای غول‌های نفتی جذابیت ایجاد می‌کنیم؟

کارشناس صنعت نفت گفت: آنهایی که با قرارداد مشارکت در تولید به دنبال جذاب کردن قراردادها و تامین مالی هستند، نمی دانند بخشی از سرمایه کشور از این طریق خارج می شود.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس حسن شکر الله زاده در یک نشست دانشجویی با اشاره به قرار دادهای نفتی و گازی گفت: من در دوره ای نقدی داشتیم بر روی قراردادهای بیع متقابل که این نقد من از 3 بعد مبانی،مصادیق و شیوه اجرا بود.

وی با اشاره به اینکه ما نگاه درستی به مخزن و ذخیره برداشت نداشتیم، تصریح کرد: راه حل تغییر نگاه ما این نیست که بیاییم پیمانکار را در مخزن شریک کنیم و می توان برای آن راه حل دیگری پیدا کرد.

این کارشناس صنعت نفت با اشاره به برخی از قراردادهای نفتی گفت: باید بدانیم که قراردادهای بیع متقابل را در کجا به کار ببریم، مخصوصا در میادین مشترک چگونه قرار داد منعقد کنیم آیا برای تمام میادین یک نوع قرارداد ببندیم.

شکرالله زاده خاطرنشان کرد: باید بدانیم هدفمان از بستن این قرارداد چیست و آیا به دنبال یک هدف سیاسی هستیم.

وی با اشاره به اینکه بعد از حدود 10 سال از بستن برخی از قراردادها به نظرم باید باز گردیم و به قراردادی که منعقد کردیم نگاه کنیم و ببینیم برآیند این قراردادها مثبت و یا منفی است، ادامه داد: یکی از اهداف قراردادها این بود که پروژه ها در وقت معینش به اتمام برسد و در پروژه هایی که طرف قرارداد خارجی بود آیا در زمان معین تمام شد یا این قراردادها نیز طولانی شد و آیا در قراردادهایی که حجم آنها زیاد است و عمدتاً پیمانکاران غول های نفتی بودند، پروژه های خود را به موقع تمام کردند و یا زمانش نیز به درازا کشید.

وی اظهار داشت: آیا پروژه ها با هزینه اولیه تمام شد یا هزینه ها اضافه شد، آیا به اهداف تولیدی رسیدند یا خیر.

شکرالله زاده با اشاره به اینکه انتقال تکنولوژی نیز در قراردادها بسیار مهم است، گفت:  مثلا قراردادی بسته شد برای میادین سروش و نوروز که میادین نفت دوست هستند اما آمدند تزریق آب انجام دادند که مشخص نیست با چه هدفی این کار صورت گرفت.

این کارشناس صنعت نفت ادامه داد: مقدم بر بحث قرارداد باید بدانیم که مشکل ما چیست. وظیفه مهندس این است که مشکل را تعریف کند و برای مشکل راه حل ارائه کند و مجموعه مدیریت کشور باید بیاید و راه حلی را که صلاح می داند انتخاب و اجرا کند، بنابراین سوالی که باید به طور مشخص پرسیده شود این است که مشکل کشور چیست و این مشکل تنها در یک مخزن خاص است و یا در چند مخزن وجود دارد.

وی ادامه داد: مثلا می خواهیم نیروی انسانی را آموزش دهیم،آیا راه حلش این است که برویم و قرارداد توسعه مخزن ببندیم و یا می توان کارهای دیگری نیز انجام داد و یا می خواهیم تأمین منابع مالی کنیم باید بدانیم برخی از پروژه ها با 10، 20 ، یا 100 میلیون دلار می تواند اجرایی شود.

شکرالله زاده گفت: بنابراین وقتی به تولید اولیه رسیدیم این تولید اولیه می تواند تبدیل به سرمایه شود که پیشنهاد من این است، قرارداد بیع متقابل برای فاز اول بسته شود چون هم هزینه کمتری دارد و برگشت سرمایه سریع است و در نهایت خود مخزن می شود که می تواند به منبع تامین درآمد و سرمایه شود.

این کارشناس صنعت نفت با اشاره به اینکه به نظرم قرارداد اولویت ندارد و حل مشکل در اولویت است، گفت: باید خطوط قرمز را رعایت کنیم که خط قرمز منافع ملی ما است و باید حداکثر سود را به اقتصاد کشور برسانیم و باید بتوانیم با رعایت این خطوط قرمز برای مشکلاتمان راه حل پیدا کنیم.

وی با اشاره به اینکه کسانی که الان مشارکت در تولید را مطرح می کنند همین افراد 10، 12 سال پیش بیع متقابل را مطرح می کردند، گفت: از نظر من مشارکت در تولید می تواند عامل تولید غیرصیانتی در کشور شود. الان بحث هایی در خصوص مشارکت در تولید مطرح می شود که در خصوص مهندسی مخزن است.

این کارشناس صنعت نفت با اشاره به حضور نظامیان آمریکایی در منطقه خاورمیانه و به خصوص خلیج فارس گفت: یک نگاهی بیاندازیم ببینیم که چرا آنقدر پایگاه نظامی در خلیج فارس است، اگر شما نگاه کنید می بینید که 65 درصد از ذخایر نفتی دنیا در خلیج فارس است و 60 درصد از ذخایر گازی در اختیار روسیه، ایران و قطر است و مسئله انرژی یک مسئله بسیار مهم برای اقتصاد دنیا است، بنابراین بسیاری از این پایگاه های نظامی شاید یکی از اهدافش این باشد که منابع انرژی در کنترل باشد که این یک بحث سیاسی است.

وی تصریح کرد: تنها جایی که به طور مستقیم هیچ نظارتی از سوی آمریکایی ها بر مخازن نفتیش وجود ندارد ایران است، با این شرایط بستن قرارداد با شرکتهای غربی چه توجیهی می تواند داشته باشد.

شکرالله زاده گفت: اگر بحث تأمین منابع مالی است مشارکت در تولید در نهایت عامل کاهش نقدینگی می شود و با مشارکت در تولید پول از جیب شما خارج خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه اکنون برخی می گویند برای تأمین منابع مالی می خواهیم قرارداد مشارکت در تولید ببندیم، خاطرنشان کرد: قطعا نمی دانند در واقع بخشی از درآمد کشور را خارج می کنند و از طرفی با بستن این قراردادها به جای آنکه ما نیروی تحصیل کرده خودمان را بر سر کار بگذاریم غولهای نفتی می آیند نیروهای کار خود را از کشورهای دیگر وارد می کنند.

وی ادامه داد: به هر حال مشارکت در تولید عامل کاهش سرمایه ملی می شود و عامل تولید غیرصیانتی است چون منافع مالک با منافع شریکش همسو نیست.

این کارشناس صنعت نفت اظهارداشت: پس این سوال باقی است که چرا می خواهیم جذابیت ایجاد کنیم تا شرکت های شل، توتال وانی به صنعت نفتمان بیایند اگر می خواهیم این شرکت ها وارد صنعت نفتمان شوند باید قضیه از جای دیگر حل شود و بحث جذابیت مطرح نیست.

وی ادامه داد: از طرفی باید دانست که هر مشکلی راه حل های متعددی دارد باید بدانیم که نفت یک ماده اولیه است و کالا نیست، ما نفت را 100 دلار می فروشیم، اما آیا قیمت واقعی نفت 100 دلار است؟ ما نفت را 100 دلار می فروشیم و 500 دلار می خریم که چندماه قبل گزارشات خوبی در این زمینه رسانه ها منتشر شد.

 شکرالله زاده ادامه داد: چون ما بین نفت و اقتصاد ملی هیچ رابطه ای برقرار نکردیم بنابر این داریم خام فروشی می کنیم.

شکرالله زاده گفت: در کشور خیلی از میادین و قراردادها تحت تاثیر پارس جنوبی است به طوری که بسیاری از تصمیم گیران فکر می کنند که میادین ما مشترک است اما این گونه نیست و باید دانست که هر میدان شرایط خاص خودش را دارد بنابراین دیدگاه ما نسبت به پارس جنوبی نباید نسبت به دیگر میادین تسری پیدا کند زیرا آنجا منافع ملی ما در جریان است.