مانور دیپلماتیک روحانی در مراسم تحلیف

دیپلماسی ایرانی: مراسم تحلیف دکتر حسن روحانی، رئیس جمهور منتخب روز یکشنبه (13 مرداد) از ساعت 16 در صحن مجلس شورای اسلامی و با حضور شخصیت ها و مقامات داخلی و خارجی برگزار می شود. براساس اعلام مجلس شورای اسلامی تاکنون از مقامات و سران بیش از 40 کشور برای حضور در این مراسم دعوت به عمل آمده و تاکنون حدود 30 کشور حضور خود را در این مراسم قطعی کرده اند. سطح شرکت میهمانان خارجی در مراسم تحلیف رئیس جمهور، از وزیر خارجه به بالا است. در مورد دلیل دعوت از میهمانان خارجی در مراسم تحلیف و سابقه و اهمیت آن با حمیدرضا آصفی، سخنگوی وزارت امور خارجه در زمان ریاست جمهوری سید محمد خاتمی گفتگو کرده ایم که در زیر می خوانید:

تا چه اندازه دعوت از میهمانان خارجی برای برنامه شروع به کار یک رئیس جمهور در دنیا و جمهوری اسلامی  دارای سابقه است؟

در قبال این مسئله در کشورهای مختلف به گونه های متفاوتی رفتار می شود در برخی از کشورها در مراسم آغاز به کار رئیس جمهور جدید به صورت جدی و با حضور میهمانان خارجی برگزار می شود و در برخی خیر. یعنی این مسئله پروتکل  خاص و نوشته شده ای ندارد. در بعضی کشورها اجرا می کنند وبعضی اجرا نمی کنند. اما این مسئله در جمهوری اسلامی ایران سابقه نداشته است و این اولین بار است که مراسم تحلیلف با حضور مهمانان خارجی برگزار می شود که تجربه جدید و متفاوتی است.

چرا این اتفاق حالا در حال وقوع است؟ چرا برای اولین بار از میهمانان خارجی در مراسم تحلیف آقای روحانی دعوت شده است؟

مشاورین دکتر روحانی و خود ایشان مراسم تحلیف را فرصتی برای نشان دادن اهمیت انتخابات دانستند. یعنی تلاش شد که نشان داده شود که با برگزاری این انتخابات اتفاق بزرگی در کشور رخ داده و حماسه سیاسی رخ داده است که این حماسه سیاسی هم ابعاد داخلی و خارجی دارد. برای این که ابعاد خارجی این حماسه مشخص شود میهمانان خارجی دعوت شده اند که بیشتر بر کشورهای همسایه تاکید شده اند و بیشتر آنها دعوت شده است. بنابراین نگاه بود که آقای روحانی این موضوع را پذیرفتند و اجرایی کردند. خود وزارت خارجه هم طرق مختلفی را برای این مسئله پیش بینی و پیشنهاد کرده بود که در نهایت بعد از رایزنی های مفصل و کار کارشناسی که صورت گرفت اینگونه جمع بندی شد که از میهمانان خارجی با اولویت منطقه در سطح بالا دعوت به عمل آید.

چرا فقط کشورهای منطقه؟ در مراسم تحلیف به نظر می رسد که جای میهمانان اروپایی خالی است؟

نه. جای کشورهای اروپایی و غربی خالی نیست آنها در حد سفیر در این مراسم شرکت می کنند.  به هر حال سفرای اروپایی هم نمایندگی این کشورها را بر عهده دارند و این هم یک سطح از شرکت است. واقعیت دیگر این است که شرایط  و روابط ایران با کشورهای اروپایی در حد مطلوب و ایده آل نیست. به این دلیل از ابتدا معلوم نبود که چگونه از این دعوت استقبال می شود لذا بیشتر بر کشورهای منطقه تمرکز بود و الحمدالله تا الان  حدود 50 هیئت نمایندگی اعلام آمادگی کرده اند که در مراسم شرکت کنند.

بحث هایی در مورد حضور آقای جک استراو  در مراسم تحلیف وجود داشته است. آیا ایشان در این مراسم شرکت می کند؟

تصور نمی کنم ایشان برای تحلیف بیایند. با این حال همانطور که آقای سولانا قرار است در مراسم تحلیف شرکت کند نام آقای استراو نیز مطرح بود. یعنی این افراد به عنوان کسانی که با دکتر روحانی در مذاکرت طولانی شرکت داشته اند و حالا به احترام ایشان علاقه مندند در مراسم تحلیف شرکت کنند مطرح بودند. آقای جک استراو هم بر اساس این که ایشان به عنوان فردی که در مذاکرت با آقای روحانی شرکت داشتند بخواهد بیاید  منعی نیست و استقبال می شود ولی با توجه به برنامه کاری ایشان و مسائلی که استراو دارند در مراسم تحلیف حضور پیدا نمی کند.

آیا می توان گفت که با توجه به حضور این میهمانان خارجی این مراسم یک نقطه عطفی در سیاست خارجی ایران باشد و بعد از آن شاهد گشایشی در روابط خارجی ایران باشیم؟

تعبیر نقطه عطف در سیاست خارجی را زود است که به کار ببریم ولی حتما حضور این شخصیت های بین المللی و مقامات برجسته کشورهای دیگر نشان می دهد که جمهوری اسلامی برخلاف آنچه که برخی می خواهند نشان دهند منزوی نیست. این که هیئت های خارجی مختلف به کشور و مراسم آغاز به کار رئیس جمهور جدید ایران می آیند نشان می دهد که جامعه جهانی به خصوص کشورهای دوست و منطقه از این انتخابات و آغاز به کار آقای روحانی استقبال کرده اند. از این جهت این مسئله انشاء الله نوید بخش گشایشی در امر سیاست خارجی ایران خواهد بود.

نقش دیپلماسی رسانه ای در این مراسم چیست؟

پوشش رسانه ای این اتفاق از این منظر بسیار مهم است و در این راستا اقدامات زیادی صورت گرفته است. علاوه بر کانال های صداو سیمای جمهوری اسلامی به خصوص شبکه های برون مرزی از جمله العالم و پرس تی وی بعضی از کانال های بین المللی از جمله شبکه های غربی و عربی- اسلامی برای انعکاس  این رویداد بزرگ دعوت شده اند. علاوه بر این به همت وزارت خارجه و ارشاد  خبرنگاران خارجی دعوت شده اند و تاکنون نزدیک به 50 خبرنگار خارجی برای حضور در این مراسم اعلام آمادگی کرده اند. دفاتر خبرگزاری های بین المللی در تهران که بیش از 100 رسانه را در بر می گیرند نیز در این مراسم حضور خواهند داشت. در کنار این ها، رسانه های داخلی ما هم هستند از جمله رسانه های نوشتاری و دیداری که مجموعه این ها پوشش خوبی به این حادثه مهم می دهند.

تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی/16

انتشار اولیه: شنبه 12 مرداد 1392/ باز انتشار : چهارشنبه 16 مرداد 1392