آغاز و پایان دولت احمدی نژاد با افشای پروژه های جاسوسی

دیپلماسی ایرانی: دولت محمود احمدی نژاد که کمتر از یک ماه دیگر سوت پایان فعالیت اش به صدا در می آید، نه تنها در اقتصاد و دیپلماسی عملکردی منحصر به فرد داشته، بلکه در کیفیت و کمیت پروژ های جاسوسی برملا شده نیز رکورد جالبی به ثبت رسانده که در جنجالی ترین آنها گروه هایی از جاسوس های خارجی دستگیر شده و در موارد دیگر پهپاد های جاسوسی فرود آورده شده یا پس از تعقیب و گریز عقب نشینی کرده اند.

در دور نخست ریاست جمهوری احمدی نژاد، ملوان های انگلیسی به جرم تجاوز به محدوده ارضی ایران دستگیر شدند و چندی بعد در حالی که شخص احمدی نژاد  آنها را با هدایای ویژه ریاست جمهوری بدرقه می کرد، با رویی خوش و لبخندی که بر لبانشان نقش بسته بود، ایران را ترک کردند. دور دوم ریاست جمهوری احمدی نژاد نیز یک پروژه جاسوسی پر سر و صدا به نام کوهنوردان آمریکایی داشت که باز هم به جرم ورود غیر قانونی به خاک ایران دستگیر شدند. این بار پرونده پر هیاهوتر و طولانی تر بود. سه آمریکایی متهم این پرونده پس از نزدیک به دو سال با سپردن وثیقه های چند صد میلیونی و باز هم با نقش آفرینی پررنگ شخص رئیس جمهور، آزاد شده و به کشورشان بازگشتند. این علاوه بر دستگیری افرادی مانند کلوتید ریس، شهروند فرانسوی متهم به جاسوسی در انتخابات 88 بود.

علاوه بر این تنش در روابط ایران – آذربایجان به دنبال برخی گزارش ها در مورد تلاش باکو برای جمع آوری اطلاعات مربوط به جمهوری اسلامی نیز در دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد به اوج خود رسید و کشورهای عربی همسایه ایران در خلیج فارس بارها ادعای دخالت ایران در امور داخلی خود را مطرح کردند.

افشای پروژه های جاسوسی از نوع مدرن نیز تحولی دیگر بود که در دوره دوم ریاست جمهوری وی اتفاق افتاد. سپاه نخست یک پهپاد جاسوسی آمریکایی را در نزدیکی مرز افغانستان، به زمین نشاند و سپس تعقیب و گریز بین جنگنده های ایرانی و پهپاد آمریکایی مدتی پس از پیروزی اوباما در انتخابات ریاست جمهوری 2012، علنی شد.

اما به نظر می رسد روزهای پایانی دولت احمدی نژاد نیز در بحث سیاست خارجی بی سر و صدا نیست. در حالی که این روزها احمدی نژاد به ندرت به پرونده هسته ای و بحث نابودی اسرائیل می پردازد و حتی از دوستان آمریکای لاتین خود نیز سخنی به میان نمی آورد،  7 شهروند پاراگلایدر سوار اسلواک به اتهام جاسوسی و تلاش برای عکسبرداری از تاسیسات نظامی ایران، دستگیر شده اند.

این در حالی است که ایوان گاشپاروویچ، رئیس جمهور اسلواکی - که از سال 1993 از چک جدا شد و ایران در زمره نخستین کشورهایی قرار داشت که اسلواکی را به رسمیت شناخت -  در نخستین روز سال جاری در جریان ملاقات با حسن تاجیک، سفیر ایران، ضمن تاکید بر جایگاه جمهوری اسلامی بر اهمیت تحکیم روابط دوجانبه تاکید کرده بود .

اسلواکی بر خلاف آمریکا و انگلیس در ایران کنسولگری دارد و روابط سیاسی، اقتصادی و علمی و فرهنگی دوجانبه نیز کماکان به قوت خود باقی است اما با گذشت 2 هفته از دستگیری اسلواک ها که دوستانشان آنها را عاشق هنر و فلمبرداری معرفی کرده اند، هنوز حکمی در مورد آنها صادر نشده و مقامات اسلواکی نیز می گویند دیپلمات هایشان در تهران، سرگرم بررسی پرونده هستند.این در حالی است که براتیسلاوا موضع گیری در جهت تایید یا تکذیب اتهام وارده به شهروندانش از سوی جمهوری اسلامی، نداشته است.

به هر ترتیب حتی در صورتی که متهمان این پرونده جاسوسی در فاصله یک ماه باقی مانده تا پایان کار دولت دهم آزاد شوند و شخص احمدی نژاد نیز بازگشت آنها به کشورشان را اعلام کند، باز هم  تاثیری در پایان کار سیاست خارجی محمود احمدی نژاد نخواهد داشت. زمانی که او در زمان آغاز به کار دولت نهم شخصا با ملوان های انگلسیس ملاقات کرد و آنها را با دست پر به کشورشان بازگرداند، برخی تحلیلگران گمانه زنی کردند احمدی نژاد قصد دارد با این مانورها، دست بالا را در روابط خارجی از آن خود کند. وقتی احمدی نژاد پیش از سفر به نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل گفت شهروندان آمریکایی متهم به جاسوسی به زودی آزاد می شوند نیز گروهی اینگونه تحلیل کردند که وی می خواهد وجهه خود در تعامل با غرب را بهبود ببخشد.

اما آزادی شهروندان اسلواک یا باقی ماندن آنها در بازداشت به عنوان میراث دولت دهم برای دولت یازدهم، دیگر تاثیری بر جایگاه احمدی نژاد در تعامل با غرب  نخواهد داشت، چرا که او تا کمتر از یک ماه دیگر از ساختمان ریاست جمهوری در خیابان پاستور خداحافظی می کند و دولت احمدی نژاد همانگونه که با دستگیری جاسوسان خارجی آغاز به کار کرد، با همین پروژه نیز به کار خود پایان می دهد.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10