بازی زیرکانه روحانی با پرونده هسته ای ایران

دیپلماسی ایرانی: عصر روز شنبه، وزارت کشور تایید کرد که حسن روحانی با اکثریت مطلق آرا، رئیس جمهور بعدی ایران است. پیروزی وی در یازدهمین انتخابات ریاست جمهوری پیام ویژه ای در مورد جنبش اصلاح طلبی دارد.در حالی که ایران همچنان بر سر مساله هسته ای با جامعه بین المللی درگیری است، مهمترین پرسش در مورد موفقیت روحانی در انتخابات ، دیدگاه وی در مورد مذاکرات و موضع هسته ای جمهوری اسلامی است.

هرچند طرح های روحانی برای این برنامه همچنان نامشخص است، طیفی از اظهارنظرهای او در در فاصله اکتبر تا نوامبر 2004، چشم اندازی از نگرش روحانی به مساله هسته ای و نحوه واکنش کشورش به غرب را به تصویر می کشد.

برای آنهایی که به دنبال راهکار دیپلماتیک برای بن بست هسته ای ایران هستند، اظهار نظرهای روحانی هم اخبار خوب دارد هم بد. روحانی از سویی می گوید ایران باید به شیوه ای مستقیم تر از طریق کانال های دیپلماتیک با غرب وارد تعامل شود و از سوی دیگر بر استراتژی نظارت داشته که طبق آن جمهوری اسلامی ضمن مذاکره با جامعه بین المللی به پیشرفت هسته ای ادامه داده است.

پیشرفت فنی ایران از نظر روحانی برای وجهه بین المللی جمهوری اسلامی خوب است و نشان می دهد ایران در زمینه تکنولوژی به موفقیت هایی دست یافته است. از سوی دیگر روحانی می گوید که جهان باید حقوق هسته ای ایران را بپذیرد مانند دستیابی به چرخه سوخت هسته ای کهجامعه بین المللی با مشاهده این پیشرفت در ایران دید چاره ای جز پذیرش آن ندارد. شاید جهان نمی خواست که پاکستان به سلاح هسته ای دست یابد یا برزیل چرخه سوخت هسته ای داشته باشد اما اکنون هم پاکستان سلاح هسته ای دارد و هم برزیل به چرخه سوخت دست یافته و جهان نیز اطلاعات خود را با این دو کشور مبادله می کند.

بیشترین پیشرفت فنی که روحانی به آن افتخار می کند در زمانی اتفاق افتاد که ایرانیان نشان می دادند در مذاکره با دیپلمات های غربی رفتار خوب دارند. روحانی می گوید هدف اصلی مذاکرات هسته ای این بود که به هر قیمتی از ارجاع پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت جلوگیری شود. به این ترتیب مذاکرات با روندی کند پیش می رفت و در عین حال دانشمندان هسته ای ایران به پیشرفت های تکنولوژیکی در زمینه هسته ای ادامه می دادند.

این استراتژی به نفع ایران تمامی شد. روحانی می گوید در حالی که با اروپاییان در تهران گفت و گو می کردیم توانستیم تجهیزات را در تاسیسات اصفهان نصب کنیم. در واقع  با ایجاد یک فضای آرام، ما توانستیم تاسیسات اصفهان را تکمیل کنیم. امروز ایران می تواند یو اف 4 را به یو اف 6 تبدیل کند که گامی بسیار مهم است. این دو گاز در روند غنی سازی هسته ای کارایی دارند.

به این ترتیب از اظهارات روحانی اینگونه برداشت می شود که وی به دنبال پایان دادن به برنامه هسته ای ایران یا مشکل هسته ای نیست بلکه تمرکز وی بر نحوه مدیریت جامعه بین المللی و مردم ایران است.

روحانی تبحر زیادی در شناخت فضای بین المللی دارد و به مدت 22 ماه ریاست تیم مذاکره کننده هسته ای ایران در دوران محمد خاتمی را بر عهده داشته است. روحانی با شناخت تفاوت مواضع مذاکره کنندگان هسته ای از آمریکا ، انگلیس و فرانسه گرفته تا چین، روسیه و آلمان بر این باور است که ایران می تواند از رای وتوی چین و روسیه در شورای امنیت سازمان ملل استفاده کند.

اشاره به این نکته اهمیت دارد که روحانی هیچگاه از تولید بمب هسته ای حمایت نکرده است، هرچند که اظهارات وی در مورد غنی سازی 90 درصدی می تواند موضوعی قابل تامل باشد.به هر ترتیب ایرانیان با انتخاب روحانی، رئیس جمهوری را به ساختمان ریاست جمهوری فرستادند که به خوبی از برنامه هسته ای ایران دفاع می کند و به وضوح خواستار بهبود روابط جمهوری اسلامی با غرب است اما نتیجه همچنان در ابهام قرار دارد.

منبع: فارن پالیسی/ تحریریه دیپلماسی ایرانی/ 10

انتشار اولیه: یکشنبه 26 خرداد 1392/ باز انتشار: پنجشنبه 30 خرداد 1392