ونزوئلا در معرض بی ثباتی

شرایط ونزوئلا پس از اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری دراین کشور امریکای جنوبی که با پیروزیˈنیکلاس مادوروˈبر رقیب غربگرایش،ˈانریکه کاپریلسˈ همراه بوده، واکنشی از سوی وی داشته است که برخی از ناظران از آن به عنوان توطئه ای برای بروز بی ثباتی در ونزوئلا یاد می کنند.
به گزارش ایرنا، به نظر می رسد سناریوی جدیدی که در ونزوئلا پس از انتخابات ریاست جمهوری روز گذشته در حال اجرایی شدن است، زیرسوال بردن نتایج، ایجاد ابهام نسبت به آینده کشور، ایجاد دو دستگی در جامعه و سرانجام، کشاندن آن به ورطه بی ثباتی و درگیری است.

تفاوت بسیار اندک پیروزی ˈنیکلاس مادوروˈ رییس جمهوری منتخب نسبت به رقیبش، کاپریلس موجب شده است این نامزد غربگرا ضمن به رسمیت نشناختن نتایج انتخابات اعلام کند تا زمانی که تک تک آرا بازشماری نشود، او نتایج آن را نخواهد پذیرفت و کشورهای غربی نیز با سکوت خود در قبال پیروزی مادورو و تبریک نگفتن به وی و حتی مشکوک دانستن نتایج انتخابات، به همراهی با کاپریلس برخاسته اند.

این درحالی است که او حتی پیش از برگزاری انتخابات بارها اعلام کرده بود که نتایج انتخابات را که در همان زمان، همه نظرسنجی ها از پیروزی مادورو در آن خبر می دادند، نخواهد پذیرفت.

تلویزیون دولتی اسپانیا در این باره گزارش داد: حزب مخالف دولت ونزوئلا از سال 2005 میلادی که انتخابات پارلمانی را تحریم کرد و موجب شد حمایت مردمی را از دست بدهد، تاکنون چنین واکنش تندی نداشته و از آن زمان تاکنون همواره نتایج انتخابات را می پذیرفت.

به عقیده تلویزیون اسپانیا، تصمیم کاپریلس برای عدم پذیرش نتایج انتخابات می تواند به یک بحران در ونزوئلا منجر شود و بروز چند دستگی و اختلاف در میان مردم این کشور را در پی داشته باشد.

از سوی دیگر، در طول دوران تبلیغات انتخاباتی که در آن مادورو و کاپریلس بارها یکدیگر را مورد توهین و تهمت قرار دادند، نامزد پیروز انتخابات هشدار داده بود که حزب مخالف ˈائتلاف وحدت دمکراتیکˈ به رهبری کاپریلس، قصد دارد نتایج انتخابات را نپذیرد تا کشور را بسوی بحران بکشاند.

اکنون که اختلاف آرای دو نامزد حدود 300 هزار رای است، فرصتی خوبی را فراهم ساخته تا کاپریلس مدعی شود چند هزار مورد تخلف در جریان رای گیری وجود داشته است.

او این اتهام را در حالی مطرح کرده است که تقریبا همه رسانه ها و ناظران بین المللی تایید می کنند سیستم انتخاباتی ونزوئلا یکی از بهترین و پاکترین سیستم های انتخاباتی در جهان محسوب می شود زیرا ساختار آن به گونه ای طراحی شده است که امکان دستکاری در آن وجود ندارد.

علاوه بر این، دیروز بیش از سه هزار ناظر داخلی و نزدیک به 300 ناظر خارجی از کشورهای مختلف امریکای لاتین و بنیاد جیمی کارتر رییس جمهوری سابق امریکا نیز در انتخابات ونزوئلا حضور داشته اند و بجز حزب مخالف، تاکنون کسی ادعای تخلف در انتخابات را مطرح نکرده است.

در چنین شرایطی، ناظران می گویند با وجود شمارش سریع و رایانه ای آرای انتخابات در ونزوئلا، بازشماری دستی آن می تواند هفته ها بطول انجامد.

بر اساس نتایج رسمی اعلام شده که شورای ملی انتخابات ونزوئلا وعده داده است همه آنها را بازشماری خواهد کرد، 66/50 درصد آرا به مادورو و 07/49 درصد آرا به کاپریلس اختصاص یافته و اختلاف آرای آنها فقط 59/1 درصد آرا بوده است.

مادورو گفته است که هیچ نگرانی از بازشماری آرا ندارد زیرا نتایج اعلام شده یک واقعیت است.

در مقایسه با انتخابات 7 اکتبر - 17 مهر - سال گذشته که در آن چاوز 55 درصد آرا را در مقابل کاپریلس با 44 درصد آرا بدست آورد، حزب مخالف دولت در انتخابات روز یکشنبه 670 هزار رای بیشتر به دست آورده، در حالی که حزب متحد سوسیالیست ونزوئلا 680 هزار رای را از دست داده است و علاوه بر آنها، حدود دو درصد نیز کمتر در انتخابات شرکت کرده اند.

در انتخابات اکتبر گذشته 80 درصد از نزدیک 19 میلیون ونزوئلایی دارای حق رای پای صندوقها حضور یافته بودند حال آنکه این رقم در روز یکشنبه 78 درصد بود و این کاهش آرا به زیان حزب حاکم و طرفداران چاوز بوده است.

ˈدیوسدادو کابیوˈ رییس مجلس ملی و معاون اول حزب سوسیالیست متحد ونزوئلا پس از اعلام نتایج در پیامی گفت:ˈاین نتایج ، ما را وادار به انتقاد از خود می کند زیرا عجیب است که بخشی از محرومان جامعه به استثمارگران همیشگی رای بدهند.ˈ

وی در همین زمینه از هر دو طرف خواست تا زمانی که نتایج بررسی ها اعلام شود، آرامش خود را حفظ کنند و مانع از بروز خشونت میان مردم در خیابانها شوند.

اما هر چه رخ دهد و نتایج بازشماری آرا هر چه باشد، بسیاری از ناظران معتقدند کاپریلس بیشترین نفع را از آن خواهد برد زیرا از یکسو، او فردی فرصت طلب است و از سوی دیگر، احساس می کند با نتایج اخیر رهبری و برنامه او در ائتلاف احزاب مخالف دولت، قوت تازه ای گرفته و او نشان داده است که توان رقابت با چاویسم را که تاکنون شکست ناپذیر به نظر می رسید، دارد.

این در حالی است که پیش از انتخابات، احزاب مخالف در باره نامزدی مجدد کاپریلس اختلاف نظر داشتند و با وجود نامزدی او، امیدواری چندانی به پیروزی در انتخابات از خود نشان نمی دادند.

اما با نتایج کنونی، حتی اگر مخالفان دولت، سرانجام پیروزی مادورو را به رسمیت بشناسند، با استناد به اینکه رییس جمهوری منتخب از حمایت مردمی بالایی برخوردار نیست، اقدام به سنگ اندازی و مانع تراشی در برابر برنامه های او خواهند کرد.

به این ترتیب، مادورو در حالی متعهد شده است راه هوگو چاوز را ادامه دهد که به دلیل عدم برخورداری از کاریزما و جاذبه شخصیتی او نتوانست در انتخابات دیروز، خود را به حد نصاب حمایت مردمی از او برساند.

چاوز با وجود آنکه به مدت 14 سال در ونزوئلا حکومت کرد و چهار بار در انتخابات ریاست جمهوری حاضر شد، اما هیچگاه آرای او حتی در مهرماه گذشته که همه مخالفان با فرستادن کاپریلس به میدان، با یک نامزد واحد علیه چاوز بسیج شده بودند، میزان آرایش از 55 درصد کمتر نبود.

ˈمانوئل هیدالگوˈ استاد دانشگاه ˈکارلوس سومˈ مادرید و کارشناس مسائل ونزوئلا امروز دوشنبه در باره علت از دست رفتن آرای حزب سوسیالیست متحد ونزوئلا گفت: ˈ علت این مساله ممکن است از یک سو، نارضایتی مردم از کاهش ارزش پول ملی ˈبولیوارˈ و افزایش تورم در ماههای اخیر در کشور باشد و از سو ی دیگر، بخشی از مردم نیز تحت تاثیر مرگ چاوز و عدم حضور او در انتخابات، پای صندوقهای رای حاضر نشده اند.ˈ

برخی دیگر از کارشناسان نیز تایید می کنند کاهش دو درصدی میزان مشارکت مردم ونزوئلا در انتخابات روز یکشنبه ( 71/78 درصد) نسبت به حضور 52/80 درصدی آنها در انتخابات ماه اکتبر 2012 می تواند به این دلیل باشد که آنهایی که دیروز در خانه های خود ماندند و رای ندادند، کسانی باشند که فقط به شخص چاوز رای می دادند نه به طرح و برنامه های او که مادورو قرار است آن را ادامه بدهد.

در همین راستا، ˈریچارد مامبلˈ دبیرکل اتحادیه حمل و نقل ونزوئلا در مصاحبه ای با خبرگزاری افه، از ˈخیانتˈ کسانی که پای صندوقهای رای نرفتند و دین خود را نسبت به چاوز فراموش کردند، ابراز تأسف کرد.

وی که برای جشن پیروزی مادورو به کاخ ریاست جمهوری میرافلورس در کاراکاس رفته بود، افزود:ˈهر چند که یک پیروزی با اختلاف اندک بدست آوردیم، اما از امروز به نحوی درست، آن را مدیریت خواهیم کرد و کشورمان را به جایی که باید برسد، خواهیم برد.ˈ

از سوی دیگر، برخی کارشناسان هشدار می دهند نتایج مذکور می تواند موجب شکاف در میان طرفداران چاوز که اکنون از آن به عنوان ˈچاویسمˈ نام می برند، بشود. آنها می گویند در درون حزب سوسیالیست متحد ونزوئلا، چندین شاخه و گرایش وجود دارد که تاکنون بصورت متحد و تحت فرمان چاوز کار می کردند اما اکنون با کاهش آرای مادورو ممکن است آنها با هدف کسب قدرت بیشتر و یا اختلاف بر سر شیوه عملی کردن آرمانهای چاوز به نبرد با یکدیگر برخیزند.

با این وجود، مادورو از حمایت ارتش برخوردار است و نیروهای نظامی اعلام کرده اند مادورو را به عنوان فرمانده کل خود به رسمیت می شناسند و طبق قانون اساسی، به وظایف خود در اجرای قانون و حفظ نظم و امنیت در کشور عمل خواهند کرد.

در همین حال، با وجود اعتراض کاپریلس و تصاویری که از نومیدی و یاس هواداران او پس از اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوی ونزوئلا انتشار یافته، تاکنون خبری از بروز درگیری و خشونتهای احتمالی در این کشور امریکای جنوبی مخابره نشده است.