فیس بوک و انتخابات آینده ایران

دیپلماسی ایرانی: اگرچه دسترسی به فیس بوک در ایران ممکن نیست، با این حال این شبکه اجتماعی به ابزار قدرتمندی در زندگی سیاسی ایرانیان تبدیل شده است. فیس بوک برای اولین بار در زمان انتخابات ریاست جمهوری سال 2009 ایران در حلقه های سیاسی ایرانیان محبوبیت پیدا کرد. بعد از انتخابات این سایت برای مدتی فیلتر شد. با این حال اکنون این شبکه اجتماعی  در ایران (از طریق VPNها) قابل دسترس شده است.

انتخابات ریاست جمهوری ژوئن 2013 ایران نزدیک است و سوال این است  که فیس بوک به چه میزان در میان کاندیداهای احتمالی انتخابات محبوب است؟در زیر نگاهی به حامیان این نامزدها در فیس بوک خواهیم انداخت. این اطلاعات از طریق جستجوی "صفحه هایی" که از دسامبر 2012 ایجاد شده اند و یا به صورت رسمی به انتخابات ژوئن 2013 ایران اختصاص داده شده اند، استخراج شده است.

اسفندیار رحیم مشائی: "مرد بهاری"

تا به حال بیش از 10 صفحه برای حمایت از نامزدی مشایی در انتخابات در فیس بوک ایجاد شده که در مجموع 1800 "لایک" دارند. صفحه اصلی که بیشترین مخاطب را دارد صفحه "کمپین دعوت از مهندس مشائی برای انتخابات ریاست جمهوری" است. این صفحه بیش از 700 "لایک" دارد و در آگوست 2012 ایجاد شده است.این صفحه اکثرا خبرهای مربوط به رحیم مشائی و محمود احمدی نژاد را پوشش می دهد. همچنین به نقد مخالفان آنها از جمله برادران قدرتمند لاریجانی که یکی از آنها رئیس مجلس و دیگری رئیس قوه قضائیه است می پردازد.

محمود احمدی نژاد علنا حمایت خود از اسفندیار رحیم مشائی را اعلام کرده است. احمدی نژاد در سخرانی اخیر خود با تمجید از مشائی، گفت: " اگر بخواهیم مهندس رحیم مشایی را در یک کلمه توصیف کنیم باید بگوییم مهندس مشایی مردی است بهاری بهاری بهاری."

مخالفان احمدی نژاد کاملا اعتقاد دارند که کلمه "بهار" و عبارت " زنده باد بهار" شعاری برای کمپین نامزد دولت به خصوص مشائی است. برخی از چهره های سیاسی به احمدی نژاد هشدار داده اند که از این عبارت استفاده نکند و از آغاز فعالیت های انتخاباتی پیش از شروع زمان قانونی آن خودداری کند.اگرچه چندین صفحه در فیس بوک در حمایت از مشائی با شعار "زنده باد بهار" ایجاد شده است با این حال دولت نه آنها را انکار کرده است و نه مسئولیت آن را به عهده گرفته است.

در این رابطه مطلبی از سوی مدیریت صفحه " کمپین دعوت از مهندس مشائی برای انتخابات ریاست جمهوری" منتشر شده است که عبارت است از:

شهرداری تهران:  تبلیغات بهار ممنوع است!

شهرداری تهران  دستور داده است عبارت «استقبال از بهار» از تمامی تبلیغات نوروزی سطح پایتخت حذف و به جای آن از کلمه دیگری استفاده شود. اگر صفحه " کمپین دعوت از مهندس مشائی برای انتخابات ریاست جمهوری" برای طرفداران مشائی ایجاد شده است اما برخی از مخالفان هم در این صفحه حاضر و فعال هستند.شخصی نظر داده است که : "مشائی حتی نباید از سوی شورای نگهبان تائید شود."

مطالب این صفحه به طور گسترده از سوی حامیان احمدی نژاد و مشائی تعقیب می شود. یکی از دنبال کننده ها (follower) نوشته است: " معرفت در قبال حامیان چیزی است که من به ندرت در میان سیاستمداران ایرانی دیده امد، اما به جرات اعتقاد دارم که احمدی نژاد و مشائی برخلاف دیگران مرام و معرفت دارند. به این رفتارتان افتخار می کنم."

محمد باقر قالیباف: دکتر، شهردار و خلبانی با چشمان آبی

طرفداران سیاسی محمد باقر قالیباف، شهردار تهران جزو فعالترین ها در دنیای رسانه های اجتماعی هستند. در کنار چندین صفحه و گروه در جمایت از قالیباف که به سال 2008 بر می گردد و هزاران طرفدار دارد ( تنها یکی از این صفحات تقریبا 18 هزار لایک دارد) تقریبا بیش از 45 صفحه مرتبط با کمپین انتخاباتی وی وجود دارد. صفحات این کمپین های مرتبط به هم در مجموع  نزدیک به 14800 دنبال کننده دارد.

محبوب ترین صفحه کمپین قالیباف، صفحه "هواداران محمد باقر قالیباف" است که در دسامبر 2012 ایجاد دشه است و بیش از 7 هزار دنبال کننده دارد.

چیزی که در بازبینی این صفحات کمپین مختلف می توان دید این است که هوادران قالیباف روی سه موضوع تمرکز کرده اند:

1.شهرت مثبت وی به عنوان شهردار تهران

2.حضور وی در جنگ 8 ساله ایران و عراق

3.خلبان بودن قالیباف

 محمدرضا عارف: اطلاح طلب دمکرات

هواداران محمدرضا عارف از دسامبر 2012 حداقل 7 صفحه درست کرده اند که در مجموع حداقل 150 نفر دنبال کننده دارد. محبوب ترین صفحه فیس بوک وی با بیش از 55 هوادار "هواداران دکتر محمدرضا عارف" است. این صفحه در دسامبر 2012 راه اندازی شده است و مدیر آن تصریح کرده است که " در صورتی که محمد خاتمی (رئیس جمهور پیشین) به مبارزات انتخاباتی اضافه شود فعالیت این صفحه به نفع خاتمی تغییر خواهد کرد."

مدیر این صفحه از ائتلاف اصلاح طلبان استقبال و تاکید کرده است که هدف این صفحه حمایت از نامزد اصلاح طلب مانند عارف است و اضافه کرده : "ممکن است که اطلاح طلبان دمکرات پیروز انتخابان آتی باشند." یکی از هواداران عارف روی این صفحه نوشته است، " عارف باید به سه دلیل وارد این رقابت شود: وی به دمکراسی اعتقاد دارد، به احتمال زیاد تائید صلاحیت خواهد شد و برای پیروز شانس دارند."

در کنار صفحاتی که برای حمایت از نامزدی عارف ایجاد شده است صفحه دیگر در فیس بوک با بیش از 140 لایک وجود دارد که از عارف خواسته اند که برای انتخابت نامزد نشود.

 غلامحسین الهام: "برای بهار، به میدان بیا"

غلامحسین الهام 3 صفحه هواداری با بیش از 120 لایک در فیس بوک دارد. محبوب ترین این صفحات با 56 دنبال کننده در ژانویه 2013 ساخته شده است و "پویش مردمی دعوت از دکتر غلامحسین الهام- یاران بهار" نام دارد.

مخالفان احمدی نژاد کاملا اعتقاد دارند که کلمه "بهار" و عبارت "زنده باد بهار" شعار کمپین انتخاباتی نامزد دولت است. مدیریت این صفحه در پستی نوشته است: "برای بهار، به میدان بیا"

 علی فلاحیان

تنها یک صفحه در فیس بوک با نام فلاحیان  وجود دارد که در فوریه 2013 ایجاد شده است و تا به امروز تنها 5 دنبال کننده دارد.

منوچهر متکی

هواداران متکی 5 صفحه را در حمایت از کاندیدای خود با بیش از 50 هوادار ایجاد کرده اند. محبوب ترین صفحه هوادران متکی 15 لایک دارد و "ستاد جوانان و دانشجویان حامی منوچهر متکی" نام دارد.

مصطفی پورمحمدی

تا به حال یک صفحه به نام "مصطفی پورمحمدی" ساخته شده است که بیش از 30 لایک دارد. مدیر این صفحه در یک پست منتشر شده از قول پورمحمدی نوشته است: "در انتخابات 2009 شاهد تخلف هایی بودیم ولی تقلبی وجود نداشت."

حسن روحانی:

حسن روحانی تا به امروز یک صفحه با بیش از 15 لایک در فیس بوک دارد. این صفحه "هواداران دکتر حسن روحانی" نام دارد و  در فوریه 2013 درست شده است. در این صفحه آمده که حسن روحانی روی تشکیل یک دولت ائتلافی تاکید دارد.

منبع: دیده بان انتخابات ایران/ ترجمه: تحریریه دیپلماسی ایرانی

انتشار اولیه: پنجشنبه 24 اسفند 1391 / باز انتشار: دوشنبه 28 اسفند 1391