کیف های آهنی بازرسان در سفر به تهران

دیپلماسی ایرانی: هیاتی از آژانس بین المللی انرژی اتمی به ریاست هرمان ناکائرتس، امروز (چهارشنبه) را در تهران می گذارند تا شاید پس از یک سال بتواند چراغ سبز ایران برای بازرسی از سایت پارچین را به دست آورد. اشتیاق آژانس برای بازرسی از این سایت که در جنوب شرق تهران واقع شده با اندازه ای است که به گزارش رویترز، برخی اعضای هیاتی که به تهران سفر کرده اند با خود کیف های دستی آهنی به همراه آورده اند که کاربرد آنها در بازرسی هسته ای است. به بیان دیگر همانگونه که هیاتی اعزامی آژانس به ایران در 23 آذرماه اعلام کرده بود، این هیات آمادگی دارد به محض پاسخ مثبت تهران در مورد پارچین، نسبت به بازرسی از آن اقدام کند.

 ناکائرتس پیش از ترک وین به مقصد تهران اعلام کرده بود، هیات همراه وی رویکردی سازنده در مذاکرات دارد و می داند ایران نیز در همین فضا وارد گفت و گو ها خواهد شد. وی همچنین ابراز امیدواری کرده بود که شانس بازرسی از پارچین را داشته باشد. فرصتی که بنا بر پیش بینی شماری از دیپلمات ها و تحلیلگران ، احتمال دستیابی به آن بسیار اندک است. از سوی دیگر برخی می گویند حتی در صورتی که ایران و آژانس به توافق برسند، چگونگی اجرای این توافق خود داستان دیگری است.

این در حالی است که رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران کمتر از 24 ساعت مانده به ورود بازرسان به تهران اعلام کرد ایران و گروه 1+5 (آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) در خصوص زمان از سرگیری مذاکرات هسته ای به توافق رسیده اند. وی در حالی از این توافق سخن گفت که باز هم تاریخی برای مذاکرات اعلام نکرد و این در شرایطی است که طرف دیگر می گوید همچنان منتظر پاسخ تهران به زمان و مکان پیشنهادی برای از سرگیری مذاکرات است. به گفته یک سخنگوی اتحادیه اروپا، هلگا اشمید، معاون سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روز دوشنبه با علی باقری معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران تماس تلفنی برقرار کرده ولی هنوز زمان و مکان مذاکره قطعی نشده است.

اعلام یک خبر مثبت پیش از نشست های هسته ای چه در چارچوب آژانس بین المللی انرژی اتمی باشد، چه گروه 1+5، به امری متداول تبدیل شده است. به طوری که سال گذشته در آستانه از سرگیری مذاکره با 1+5 پس از وقفه ای 15 ماهه ، امیدواری ها به توافق ایران و آژانس به اوج خود رسید و آنگونه که آژانس گفت، تهران در مورد بازرسی از پارچین قول مساعد داد. رویکردی که 1+5 را برای بازگشت پای میز مذاکره ترغیب کرد اما آغاز مذاکرات، موضوع دسترسی بازرسان به پارچین به حاشیه رفت.

همچنین مهمانپرست یک روز پیش از سفر بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران یک موضع مثبت دیگر را نیز اعلام کرد و آن تاکید بر الزام آور بودن فتوای مذهبی رهبری در خصوص ممنوعیت سلاح هسته ای بود. پیش از این علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه ایران در گفت و گو با ورلد پالیسی ژورنال با اشاره به فتوای رهبری از امکان تبدیل آن به یک سند بین المللی خبر داده بود. اکنون نیز سخنگوی وزارت خارجه می گوید، فتوای رهبری باید به بحث بر ماهیت نظامی برنامه های هسته ای ایران پایان دهد. به گفته وی هیچ چیز به اندازه فتوای رهبری نمی تواند چارچوب فعالیت های ایران در زمینه هسته ای را مشخص کند.

به هر ترتیب با وجود ابراز امیدواری ایران و آژانس برای اینکه مذاکرات سازنده ای در تهران داشته باشند، چشم انداز هرگونه توافق کلی بسیار مبهم است. برخی اینگونه گمانه زنی می کنند که احتمال برخی توافق های موقتی بین ایران و آژانس با توجه به لزوم احیای روند مذاکره با 1+5، وجود دارد اما اینکه معامله ای بزرگ صورت گیرد ، دور از ذهن است چرا که موضوعات مورد اختلاف نظر همچنان به قوت خود باقی هستند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10