نسخه سولانا برای مذاکرات ایران و امریکا

روزنامه ال پاییس، مقاله ای تحت عنوان "ایالات متحده، آرزو یا واقعیت" را به قلم خاویر سولانا، نماینده پیشین 1+5 در مذاکرات با ایران منتشر کرده است.

• منطقه پاسیفیک یا خاورمیانه؛ مسأله این جاست. در حالی که سایر نقاط دنیا از انتخاب مجدد اوباما به عنوان رییس جمهور متحده آمریکا نفس راحتی کشیده و از این مهم با خوشبینی استقبال کرده اند، دو کانون ژئوپلیتیک نیازمند توجه ایالت متحده هستند. از این دو کانون یکی نمایندگی آینده و آن یکی نمایندگی گذشته را عهده دار است. اولین کانون همان منطقه پاسیفیک است و دومی هم همانی است که در دهه های اخیر ایالات متحده آمریکا را در یک باتلاق گرفتار کرده است: یک خاورمیانه که شاهد مناقشه ابدی بین اسراییل و فلسطین، بی ثباتی درعراق، بهار عربی، جنگ داخلی در سوریه و بحران ایران است.
• اگر بحران ایران به مرحله انفجار برسد، وضعیت اول دیگر برای سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا یک اولویت به شمار نخواهد رفت. اما اگر این مهم به صورت مذاکره ای حل و فصل شود، این وضعیت دوم است که اولویت خود را از دست خواهد داد. بنابراین، سوال این است که آیا پای ایالات متحده آمریکا به جنگ دیگری در منطقه ای که دیگر از لحاظ انرژی وابستگی به آن ندارد کشیده خواهد شد یا نه.
• از سال آینده ، پس از برگزاری انتخابات اسراییل در اوایل 2013، ایران بار دیگر تبدیل به اولویت اصلی برنامه های ریاست جمهوری آمریکا خواهد شد. یک مداخله احتمالی نظامی در ایران، می تواند منجر به شکل گیری وضعیت دراماتیکی از بی ثباتی های منطقه یی و جهانی شود. در چنین وضعیتی دنیای عرب، روسیه و چین مجبور به اتخاذ موضع خواهند شد که این چنین، روابط بین قطب های مختلف در جهان و هم چنین وضعیت منطقه پاسیفیک با تنش هایی روبه رو خواهد شد.
• اما موضوع فقط ایران نیست. وضعیت در آستانه انفجار خاور نزدیک، ارائه راه حل های فوری بیش تری را ایجاب می کند. برخوردهای اخیر در غزه ، بیش از هر چیز دیگری اهمیت روند صلح را برجسته می کند، جنگ داخلی سوریه هم به نوبه خود شمار بیش تری از بازیگران را درگیر کرده و هر بار به یک آزمایش جنگ بین مسلمانان سنی (که عربستان سعودی، شیخ نشین های خلیج، ترکیه و اخوان المسلمین نمایندگی آن ها را بر عهده دارند) و مسلمانان شیعه (ایران و حزب الله) بر سر تسلط بر منطقه شبیه تر می شود.
• ایران بر این عقیده است که ترجیح ایالات متحده آمریکا بر اجتناب از مداخله نظامی است. استهلاک ناشی از بیش از یک دهه جنگ با هزینه های گزاف اقتصادی و انسانی، این تفکر را ایجاد کرده که ایالات متحده آمریکا ترجیح می دهد به جای توسل به بمب ها، راه حل های دیپلماتیک را انتخاب کند. نظرسنجی که اخیراً توسط Chicago Council on Global Affairs که در نیویورک تایمز منتشر شده است حکایت از آن دارد که 67 درصد شهروندان آمریکایی عقیده دارند که جنگ عراق ارزش این همه زحمت و هزینه را نداشته است. هم چنین 69 درصد از آمریکایی ها معتقدند این کشور بعد از جنگ افغانستان در شرایط امن تری در برابر خطرات تروریسم به سر نمی برد و 71 درصد هم اعتقاد دارند که تجربه عراق نشان می دهد که آمریکا باید در زمینه چگونگی توسل به زور احتیاط به خرج دهد. این چنین که به نظر نمی رسد افکار عمومی خیلی موافق هزینه کردن مجدد میلیون ها دلار در ماجراجویی جدید که به بن بست ختم می شود باشند. دولت ایران هم به نوبه خود هر بار به خاطر عواقب تحریم های اقتصادی که آثار آن در داخل کشور مشهود شده است، در انزوای بیش تری قرار می گیرد. دو طرف کاملاً می دانند که در این شرایط بهترین برگه همان توسل به مذاکره است. آن چه اجازه خواهد داد ایالات متحده آمریکا به سیر و سفر آسیایی خود بپردازد، چیزی جز حل و فصل صلح آمیز مسأله ایران نیست. در مقابل، یک مناقشه جدید در خاور نزدیک، معادلات در یک طرف دنیا را به هم خواهد ریخت که چنین امری بدترین گزینه ممکن خواهد بود.