پوتين دوست من است

جورج بوش رييس جمهور آمريکا نه تنها در بحث جنگ عراق، بلکه هم اکنون با موضوع ايجاد سپر دفاع موشکى در شرق اروپا نيز مخالفان زيادى براى خود ايجاد کرده است.

حتى حرف هايش پيرامون موضوع تغييرات آب و هوايى نيز جنجال برانگيز و دشمن تراش مى شود. او کمى قبل از سفرش به اروپا براى شرکت در اجلاس گروه هشت که در منطقه هايليگن دام آلمان برگزار مى شود به سوال هاى کلاوس ديتر فرانکن برگر، خبرنگار روزنامه آلمانى «فرانکفورتر آلگماينه سايتونگ» پاسخ داده است.

در زير متن اين مصاحبه که در کاخ سفيد صورت گرفته با کمى تلخيص از نظرتان مى گذرد. لازم به ذکر است بوش قصد دارد به بهانه شرکت در اجلاس گروه هشت سفر طولانى ترى به اروپا داشته و از چندين کشور اين قاره ديدن کند. وى در روزهاى آينده به لهستان، جمهورى چک، بلغارستان، آلبانى، ايتاليا و واتيکان خواهد رفت. بيشتر مقاصد او کشورهاى شرق اروپا هستند؛ شايد مى خواهد داوطلبان بيشترى براى استقرار سيستم سپر موشکى خويش پيدا کند.

 شما ولاديمير پوتين رئيس جمهور روسيه را دوست خود خوانده ايد. آيا او شما را فريب نداده است؟

او دوست من است. اما دوستان هم مى توانند ديدگاه هاى متفاوتى داشته باشند. او به خاطر سيستم دفاع موشکى ما نگران است. فکر مى کند که موشک ها به سمت وى نشانه رفته اند. ولى چنين نيست. هدف سيستم دفاع موشکى کشورهاى ديگرى است که ممکن است ناآرامى ايجاد کنند. اهداف ما کاملاً شفافند. حتى مايليم که روس ها فناورى هاى مان را از نزديک ببينند. آنگلا مرکل براى متقاعد کردن مسکو به ما کمک زيادى کرده است. صدراعظم آلمان به دقت پيامد اقدام ما را بررسى مى کند. با اين حال خيلى محتاط رفتار مى کنيم. چيزى براى مخفى کردن نداريم. جنگ سرد تمام شده است. حالا در قرن 21 هستيم و بايد به تهديدهاى واقعى بپردازيم. تهديدهايى که از جانب تندروها مطرح مى شوند، از همه مهمترند.

 با وجود حرف هاى شما، روابط ميان غرب و روسيه پيچيده تر از گذشته شده است.

حرفتان درست است.

 به نظر مى رسد روسيه به نوعى اعتماد به نفس جديد مى رسد. چنين روسيه اى دوست خواهد بود يا شريک يا نوعى چالش؟

اخيراً در روابط اتحاديه اروپا و روسيه تنش هايى به وجود آمد. روابط امريکا و روسيه هم پيچيده است. در برخى زمينه ها متفق القول هستيم و در برخى زمينه ها اختلاف نظر داريم. ولاديمير پوتين به من مى گويد که روسيه سرزمينى دموکراتيک است و او از دموکراسى حمايت مى کند. خب ما در اين زمينه سوالات و ابهاماتى داريم. اقدامات اخير روسيه در استونى يکى از اتفاقاتى بود که ما را به شک انداخت. موضوع کوزوو نيز بحث دشوارى است. اما تفاوت عقايد به اين معنى نيست که روابط غيردوستانه است. در مورد بحث ايران و کره شمالى همکارى داريم. سوال اساسى در ديپلماسى در حال حاضر چنين است؛ چگونه مى توان با اختلافات کنار آمد؟ آيا بايد طورى رفتار کرد که موقعيت هاى بيشترى براى همکارى پديد آيد يا به شکلى که شکاف ها و تضادها بيشتر شوند. من با روسيه با قاطعيت روبه رو مى شوم. ضمن حفظ احترام فکرم را به آنها مى گويم. به نظرم آمد که آنگلا مرکل نيز بايد با پوتين کنار بيايد. او هم اين کار را با رعايت کامل احترام و به شيوه اى خاص صورت داد. به اين خاطر تحسين اش مى کنم. او خود را يک رهبر قوى نشان داد. از او متشکرم.

بسيارى از مردم لهستان معتقدند که به هيچ وجه خطر سلاح هاى هسته اى آنها را تهديد نمى کند اما تهديدهاى روسيه را جدى مى گيرند. به عبارت ديگر گفته مى شود که سپر دفاع موشکى لزومى ندارد و فقط موجب واکنش جدى مسکو مى شود. لهستان در قبال پذيرش استقرار سپر موشکى چه امتيازى مى گيرد؟

اميدوارم لهستان هيچ گاه ديگر توسط يک قدرت خارجى تهديد نشود. مى دانم که لهستانى ها عصبى شده اند. اين بخشى تراژيک از تاريخ آنهاست. به عنوان يک عضو ناتو نمى توانم بالاتر از اين چيزى بگويم که ما در کنار لهستان هستيم. در تاريخ لهستان بارها به اين کشور تضمين هاى امنيتى داده شده، اما اين تضمين ها رعايت نشده اند. پيرمردها و کسانى که در لهستان تجربه زيادى دارند به خوبى چنين وضعيتى را به خاطر دارند. اما قول مى دهم که اين بار تضمين ها واقعى باشند. بهترين پاداش براى حمايت لهستان، تقويت روابط دوجانبه است. سرمايه گذاران امريکايى موقعيت هاى شغلى زيادى در اين کشور ايجاد کرده اند.

 روسيه از ذخاير نفت و گاز خود به عنوان ابزار سياسى استفاده مى کند. آيا شما در سياست هاى کرملين در زمينه انرژى نفوذ داريد؟

خب ما هم مثل بقيه به دنبال تامين انرژى مورد نياز خود هستيم. البته اگر مى خواهيم وابستگى خود به نفت را کاهش دهيم بايد راه هاى ديگرى پيدا کنيم تا خودروهاى مان با سوخت هاى ديگرى حرکت کنند. تمام کشورها بايد به اين موضوع بپردازند. به عنوان مثال با بهره گيرى از انرژى هسته اى بايد از وابستگى به نفت کاست.

 آيا فکر نمى کنيد در جنگ خويش تنها هستيد؟

برعکس. ما در اين جنگ طولانى شرکاى قوى و زيادى داريم. بسيارى از دولت ها براى جنگ عراق نيرو و پول دادند. در افغانستان هم همه اعضاى ناتو و برخى کشورهاى ديگر نيرو دارند.

 در همه دنيا از شما انتقاد مى شود. آيا به اين انتقادها گوش مى دهيد؟

بله حرف هاى مردم را مى شنوم. اما کاملاً بر روى تصميمات خود مى ايستم. به کشورمان حمله شده است به مردم امريکا قول داده ام نهايت توان خود را براى حمايت از امريکا به کار خواهم بست. تهديد همچنان وجود دارد. من مى دانستم بايد قبل از آنکه تهديدها جدى شوند با آنها مقابله کنيم. دشمن مى خواهد دوباره ضربه بزند. به دوستان مان خاطرنشان مى کنم که آنها خطرناک اند.

 اما دوران رياست جمهورى تان رو به پايان است و...

... تا آخر تلاش مى کنم. کارهاى زيادى هست. از بحث عراق و افغانستان گرفته تا مبارزه با ايدز و گرسنگى و حفظ محيط زيست. در داخل امريکا هم سعى داريم ماليات ها را پايين نگه داريم، سيستم بهداشت و درمان را بهبود بخشيم، در بخش آموزش اصلاحاتى را اجرا کنيم و قانون مهاجرت جديدى را محقق سازيم. فرصت زيادى ندارم که به دوران پس از رياست جمهورى خود فکر کنم. اما اميدوارم هيچ وقت انزواطلب نباشيم. قبلاً چنين روندى را در امريکا تجربه کرده ايم. دوباره نبايد تکرار شود. ما به چنين مرحله اى نرسيده ايم، اما نگرانم که شايد اتفاق بيفتد. حرکت در اين راه يک اشتباه بزرگ براى امريکا خواهد بود.

 شما طى سفر خود به اروپا براى اولين بار با پاپ بنديکت شانزدهم ملاقات مى کنيد. چه ارزش هايى شما را به کليساى کاتوليک پيوند مى دهد؟

فکر مى کنم پاپ خوشحال شود که بداند بسيارى از سياست هاى خارجى ما مبتنى بر دستورات انجيل است. ما 30 ميليارد دلار براى مبارزه با ايدز صرف کرده ايم. به خصوص در آفريقا طرح گسترده مبارزه با مالاريا را داريم. من يکى از کتاب هاى پاپ را خوانده ام و خوشحالم که بعضى تفکرات مان مشترک است.