تغیر رفتار ایران در قبال سوریه

 جمهوری اسلامی تا چندی پیش بدون قید و شرط در کنار اسد قرار داشت اما با افزایش درگیری‌های حکومت با مردم جامعه جهانی اقدامات جدی علیه بشار اسد به عمل آورد و پررنگ تر شدن احتمال حمله نظامی به سوریه، تا حدودی رویکرد جمهوری اسلامی در مورد متحد دیرین خود را تغییرداد. احمدی‌نژاد اخیرا گفته است که بشار اسد باید به برخورد با معترضان پایان دهد.

  نیویورک تایمز در مقاله‌ای در این زمینه می‌نویسد، رئیس  جمهور ایران در تازه‌ترین سخنرانی خود که تازه‌ترین و شاید غیر منتظره‌ترین اظهارنظر یک مقام عالی‌رتبه در مورد سوریه است، از اسد خواست به درگیری‌ها با مردم پایان دهد.  زمانی که بهار عرب آغاز شد ، ایران برنده به نظر می‌رسید؛ حسنی مبارک یکی از دشمنان سرسخت ایران در منطقه از رهبری مصر کنار رفته بود. اما موج تغییرات به سوریه نیز سرایت کرد و با ادامه سرکوب‌های دولتی علیه معترضان سوری، جمهوری اسلامی با چشم انداز احتمال سرنگونی اسد مواجه شده است. هرچند برخی تهران را به حمایت از سرکوب های اسد از طریق تامین تجهیزات و آموزش نیرو‌ها متهم می‌کند اما جمهوری اسلامی اخیرا با تاکید بیشتری از اسد می‌خواهد ضمن خاتمه دادن به آشوب‌ها در روند اصلاحات سیاسی حرکت کند. روندی که ایران امیدوار است از طریق حمایت از آن وجه خود را تقویت کرده و از سوی دیگر احتمال در قدرت ماند اسد را بیشتر کند. باید گفت که سقوط بشار اسد برای ایران با اکثریت جمعیت شیعه خبر خوشایندی نیست زیرا در این صورت مهمترین پل ارتباطی جمهوری اسلامی با جهان عرب فرو ریخته و علاوه بر افزایش نفوذ رقیبی مانند عربستان سعودی، ترکیه نیز که همانند عربستان جمعیتی شیعه در اختیار دارد نیز در منطقه بیشتر قدرت می‌گیرد.

  از سوی دیگر سرنگونی اسد شبکه‌ای که جمهوری اسلامی از طریق آن به حزب‌الله و حماس یاری می‌رساند را نیز منهدم می‌کند. همچنین سقوط بشار اسد چشم‌انداز هژمونی منطقه‌ای ایران و تلاش تهران برای تبدیل شده به بزرگترین قدرت منطقه را نیز به چالش می‌کشد. تا چندی پیش ایران و متحدان عربش مانند حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله، بزرگترین افتخار شماری از اعراب به دلیل مبارزات خود علیه آمریکا و اسرائیل به شمار می‌رفتند. اما ناگهان این محاسبات با قوت گرفتن سرنگونی اسد تغییر کرد.

 برخی تحلیلگران بر این باورند که ایران هم اکنون از سیاستی پیروی می‌کند که به موجب آن ضمن حمایت از متحد خود یعنی اسد از طریق منابع مالی و تجهیزات، از وقوع انقلاب‌هایی در منطقه نظیر آنچه در سال 1979 در ایران اتفاق افتاد، پشتیبانی می‌کند.  با این حال کارشناسان بر این باورند که تهران با حمایت همه جانبه از اسد در مسیر صحیحی حرکت نمی کند و این رویکرد می‌تواند منافع و اهداف ایران از جمله به دست گرفتن رهبری منطقه‌ای را تحت تاثر قرار دهد.