تغيير نقشه راه فرانسه در سياست خارجى
مقاله اى از رایزن فرهنگی ایران در پاریس
پیش از روی کار آمدن نیکولا سارکوزی، رییس جمهور فرانسه، نگاه فرانسه بیشتر به سمت خاورمیانه بود. با روی کار آمدن نیکولا سارکوزی، دیدگاه قدیمی، فرانسه که سعی می کرد که نقشی محوری در تحولات منطقه خاورمیانه داشته باشد، تغییر کرد.
از زمانی که نیکولا سارکوزی روی کار آمد، سیاست خارجی فرانسه دچار تغییرات عمده ای شده است. این تغییرات نه فقط در مبحث تاکتیکی سیاست خارجی بلکه در مبحث استراتژی و دیپلماسی نیز کاملا مشهود است.
آقای سارکوزی از حزب راستگرای فرانسه است ولی کاملا از مرام جانشینان ژنرال دوگل، مثل ژاک شیراک و دومینیک دوویلپن، فاصله گرفته و سیطره خود را بر شاخه ای از حزب UMP (اتحاد ملی برای جنبش مردمی) افزایش داد. و بدین ترتیب توانست ریاست جمهوری فرانسه را برعهده بگیرد. بعد از آنکه آقای سارکوزی قدرت را در الیزه به دست گرفت حزب راست نیز توانست اکثریت پارلمان فرانسه را از آن خود کند و ترکیبی در فرانسه به وجود آمد نخست وزیر فرانسه نیز از حزب راست به قدرت برسد و دولت جدید کابینه ای یکدست در اختیار داشته باشد و بتواند اهداف خود را پیگیری کند.
زمانی که نیکولا سارکوزی به قدرت رسید، بیش از دو سال به اتمام دوره ریاست جمهوری جورح بوش در امریکا باقی نمانده بود. آقای سارکوزی، با آغاز سفرهای خود به امریکا، تلاش کرد تا کشورش را در مسیر سیاست های امریکا قرار دهد، و فراتر از آن، به نوعی در صدد برآمد تا این باور را ایجاد کند که با رفتن جورج بوش، سارکوزی وجود دارد که می تواند برنامه های جورج بوش را ادامه دهد.
بر همین اساس شاهد بودیم که فرانسه نیروهای خود را به افغانستان فرستاد و حضور خود را در سایر مناطق در همراهی ایالات متحد امریکا پررنگ تر کرد و سیاستی فعال در راستای سیاست های جورج بوش اتخاذ کرد.
نیکلا سارکوزی در بعد سیاست خارجی در صدد است تا فرانسه را در خط سیاست های خاص جورج بوش و نه سیاست های کلی امریکا قرار دهد. زیرا نمی توان گفت که سیاست خارجی جورج بوش دقیقا همان سیاست خارجی متعارف ایالات متحد امریکا بوده است. هدف سارکوزی این است تا مباحثی را که در سیاست خارجی از طرف جورج بوش مطرح شده است ادامه دهد تا اگر این روش ادامه پیدا نکرد، وی در فرانسه روش های سیاست خارجی جورح بوش را ادامه دهد.
سال اول دوان ریاست جمهوری نیکولا سارکوزی، چه در سیاست داخلی و چه در سیاست خارجی، مملو از شکست بود. در سیاست داخلی فرانسه تا به امروز سابقه نداشته است که یک رییس جمهور تا به این حد محبوبیت خود را از دست بدهد و نزد افکار عمومی سقوط کند.
مردم فرانسه بسیار ناراضی هستند و معتقدند که سارکوزی به نوعی آنها را فریب داده است. مباحثی مانند قدرت خرید، تورم، و بیکاری، و از همه مهم تر، نقشی که نیکولا سارکوزی برای خود قائل شده است از جمله مسائلی است که وی در سیاست داخلی خود با آنها درگیر است.
بخش عمده ای از مردم فرانسه معتقدند که نیکولا سارکوزی نقش زورو را در سیاست داخلی فرانسه بازی می کند چراکه در مباحث بی اهمیت همیشه خودش را ظاهر می کند و در مباحث مهمی که نیازمند تصمیمات مهمی هست همیشه غایب است.
در خصوص سیاست خارجی نیز وی مطابق روند همیشگی فرانسه اقدام نکرده است. فرانسه از زمان ژنرال دوگل استقلال و هویتی داشت که حتی به عضویت شورای نظامی ناتو درنیامد و تنها عضو شورای اداری این پیمان بود.
درحال حاضر یکی از اقدامات نیکولا سارکوزی این است که فرانسه را به عضو فعال و تمام عیار پیمان ناتو درآورد، هرچند فرانسه در دوره شیراک عضو کامل پیمان ناتو شد اما وی تمایل شخصی و قلبی به این کار نداشت و پاریس عضو فعال ناتو نبود. در سیاست خارجی فرانسه این مبحثی است که به شدت مورد اختلاف نظر است. چراکه بنا به نظر مقامات فرانسه، عضویت در ناتو به معنی قرارگرفتن زیر چتر امریکاست که برای فرانسوی های آزاد اندیش قابل درک نیست.
سارکوزی سیاست جدیدی را آغاز کرد، به تقض سیاست ژنرال دوگل و ژاک شیراک، که همواره سعی داشتند توازنی در روابط خودشان با اسراییل و دنیای عرب داشته باشند، پرداخت و آشکارا جانب اسراییل را بیشتر گرفت که این موضوع احتمالا به ریشه یهودی نیکولا سارکوزی نیز باز می گردد. ·
سیاست خارجی سارکوزی و اتحادیه اروپا
نیکولا سارکوزی در سیاست خارجی خود در اتحادیه اروپا مسئله ای مطرح کرد به نام سیاست پیمان مدیترانه ای که شدیدا در اتحادیه اروپا مورد مخالفت قرار گرفت. از جمله کشورهای مخالفت این پیمان، آلمان است که به هیچ وجه پذیرای این پیمان نیست.
از مهم ترین هدف های پیمان مدیترانه ای این است که از طریق ایجاد اتحادیه ای بین کشورهای ساحلی دریای مدیترانه، اسراییل که در بسیاری از سازمان های بین المللی منطقه ای راهی ندارد بتواند در این پیمان مدیترانه ای به عنوان یک عضو فعال مشارکت داشته باشد.
یکی دیگر از محورهای مطرح شدن چنین پیشنهادی، دور کردن ترکیه از عضویت در اتحادیه اروپاست. نیکولا سارکوزی به شدت با عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا مخالف است و البته اتحادیه اروپا نیز ترکیه را وارد تونلی کرده است که انتهای آن برای ترکیه مشخص نیست و احتمالا در نهایت با مخالفت اتحادیه اروپا مواجه خواهد شد.
فرانسه و امریکا
در حال حاضر سیاست های خارجی جورج بوش حالت دکترین به خود نگرفته است. با آنکه نئومحافظه کاران در امریکا سیاست هایی در خصوص اداره جهان ارائه می کنند، سیاست های بوش زمانی شکل دکترین به خود می گیرد که روسای جمهور بعدی خط مش او را ادامه دهند، حتی اگر از حزب دموکرات باشند. اکنون سارکوزی می خواهد مبحثی را که در سیاست خارجی توسط جورج بوش ارائه شده است به یک دکترین تبدیل کند.
فرانسه در چند ماه اخیر سیاست خارجی محتاطانه تری نسبت به قبل اتخاذ کرده است، و کمی به دکترین های متعارف فرانسه باز گشته است و تند روی های اولیه سارکوزی کمی مهار شده است.
فرانسه در ریاست دوره ای اتحادیه اروپا قرار خواهد گرفت. دوره ریاست فرانسه بر اتحادیه اروپا دوره ای پر چالش پیش بینی می شود_ هم در رابطه با دکترین جورج بوش و هم در رابطه با مباحث اتحادیه اروپا. در خصوص اتحادیه اروپا پیش بینی می شود که فرانسه در دوره 6 ماهه ریاستش بر اتحادیه تلاش کند تا پیمان لیسبون به تصویب پارلمان های اروپایی برسد
حضور فرانسه در خلیج فارس
فرانسه به طور سنتی هیچ وقت در خلیج فارس قدرتی نبود. و کشورهای عربی خلیج فارس در خصوص مباحث امنیتی روی فرانسه حساب نمی کردند. در درجه اول امریکا و در درجه دوم بریتانیا در این منطقه ایفای نقش می کنند. اما با روی کار آمدن نیکولا سارکوزی و قرار داد اخیرش با کشور امارات برای استقرار یک پایگاه نظامی فرانسوی در دریای عمان نشان می دهد که فرانسه می خواهد سیاست سنتی خود را در منطقه تغییر دهد در عین حال بسیار بعید است که بتواند در این منطقه موفق شود هرچند ممکن است در مباحث اقتصادی کشورهای منطقه نقش پررنگ تری برعهده بگیرد. اما در مباحث امنیتی قادر نخواهد بود جایگزین یکی از کشورهای حاضر در منطقه شود.
· از لحاظ ساختار قدرت سه نظام در جهان حاکم است. 1- ریاستی مطلق. 2- نیمه ریاستی 3- پارلمانی. فرانسه از معدود کشورهایی است که سیستم قدرت سیاسی در آن نیمه ریاستی است و رییس دولت و رییس حکومت می توانند دو شخصیت مجزا باشند. گاهی که این دو نفر از دو حزب مخالف هستند به آن، همزیستی(cohabitation )می گویند
· نیکولا سارکوزی اولین رییس جمهور فرانسه است که از تبار مهاجران است. وی فرانسه به دنیا آمده است اما ریشه مهاجر دارد و پدرش اهل مجارستان و مادرش یک یهودی یونانی است.
نظر شما :