متکی باید زودتر کناره گیری می‌کرد
ديپلماسى ايرانى: جواد منصوری، دیپلمات و سفیر سابق ایران در چین در گفتاری برای دیپلماسی ایرانی در مورد برکناری منوچهر متکی از وزارت خارجه، معتقد است اختلاف احمدی نژاد و متکی به این مربوط بود که احمدی نژاد اصرار دارد که وزرا به طور مطلق به حرف‌های ایشان توجه کنند و به نظر هیچ کس دیگر در کشور نگاه کنند که این در مورد وزارت خارجه تا حدی غیرعملی است.
در مورد انتخاب و نصب وزرا و دیگر مقامات در دولت‌های نهم و دهم معمولا ضوابط و چارچوب‌های مشخصی رعایت نمی‌شده و جنبه‌های روابط عاطفی و شخصی و یا گاهى توصیه‌ها از اهمیت بیشتری برخوردار بوده است و یا اینکه در مواردی از سر ناچاری و اجبار افرادی را برای مسئولیت‌ها انتخاب کرده اند. در مورد عزل افراد نیز به همین صورت می‌توان گفت که چارچوب مشخصی وجود نداشته است. ما شاهد این بوده ایم که وزرای متعددی به طور ناگهانی برکنار شده اند. بنابراین برکناری وزیر امور خارجه به طور ناگهانی اتفاق جدیدی در دولت کنونی نیست. در مورد شیوه برکناری آقای متکی شاید بتوان گفت که این مسئله یک شکل استثنایی داشته است ولی به هر حال نظیر این اتفاق قبلا هم رخ داده است. در واقع شیوه این دولت به همین شکل بوده است؛ بنابراین می‌توان گفت معمولا نه در معرفی و نصب افراد و نه در عزل آنها دلایل و توضیحاتی در کار نبوده است.
شاید در سال اول دولت نهم خیلی‌ها فکر می‌کردند این تعویض‌ها نشانه‌ای از تغییر سیاست است یا نشانه ای از ناتوانی مدیر برکنار شده است. ولی بعدا متوجه شدند که اصلا این گونه نیست و این موضوع کاملا به نظر رئیس جمهور نسبت به شخص و یا جلب نظر برخی افراد و یا مخالفت با برخی افراد مربوط است. بنابراین پس از مدتی این برکناری‌ها برای همه عادی شد. به این صورت که مثلا پس از برکناری وزیر کشور هیچ کس تصور نکرد که این برکناری به این معناست که سیاست‌های وزارت کشور قرار است دگرگون شود. بنابراین در این موضوع نیز بحث بیشتر روش مدیریتی است و کشورهای دیگر هم متوجه این هستند که بالاخره حرف نهایی را در این کشور چه کسی می‌زند و از این منظر این گونه رفتارها در روابط خارجی ما تاثیری نخواهد داشت.
به این دلیل من فکر می‌کنم تغییر وزیر خارجه برای کل سیاست خارجی ما چندان مهم نباشد، به دلیل اینکه در دنیا همه می‌دانند که چارچوب سیاست خارجی ما خارج از بحث وزیر خارجه است و بحث وزیر خارجه فقط یک بحث مدیریتی است و تغییر وزیر، تغییری در سیاست‌های ایران و برخورد ایران با مسائل مختلف دنیا ایجاد نمی‌کند.
در مورد شخص آقای متکی کم و بیش همه اطلاع دارند که در چند سال گذشته به دلایلی ایشان بر سر کار بودند که برای احمدی نژاد قابل توجیه و قابل تحمل نبود. ولی این بار رئیس جمهور بدون توجه به آن دلایل، برای این که مدافعین آقای متکی را در مقابل عمل انجام شده قرار دهد به طور ناگهانی برکناری ایشان را اعلام کردند. علاوه بر این آقای متکی هم به گونه ای رفتار کرده بود که تصور آقای احمدی نژاد بر این بود که برای برکناری او هیچ مشکلی ندارد. به هرحال می‌توان گفت با توجه به مجموعه مدیران اطراف آقای احمدی نژاد، آقای متکی به نوعی همخوانی نداشته است و به همین دلیل برکناری ایشان مورد حمایت اطرافیان آقای احمدی نژاد بوده است.
این اختلاف یک اختلاف سیاسی نبوده بلکه بیشتر به روش کار بر می‌گردد. آقای احمدی نژاد اصرار دارد که وزرا به طور مطلق به حرف‌های ایشان توجه کنند و به نظر هیچ کس دیگر در کشور نگاه کنند. البته این نکته، به ويژه در مورد وزارت خارجه تا حدی غیر عملی است. این یکی از اختلافاتی است که از ابتدا بین آقای متکی و آقای احمدی نژاد به وجود آمد و طبعا آقای متکی باید متوجه می‌شد که در این شرایط و با این شکل وزیر خارجه نمی‌تواند کار کند. با این حال آقای متکی سعی کرد برای ثبات مدیریت دستگاه سیاست خارجی از یک سری مسائل بگذرد و از برخی مسائل گذشت ولی به هر حال نتوانست در این مقام بماند.
با وجود اين، به نظر من آقای متکی همان زمانی که احساس کرد که رئیس جمهور تمایلی به ماندن ایشان در مقام وزیر خارجه ندارد، باید از این مقام کناره گیری می‌کرد تا به چنین وضعیتی دچار نمی‌شد. با ماندن آقای متکی، احتمال چنین اتفاق بسیار قوی بود و اصلا دور از انتظار نبود که چنین برخوردی با ایشان شود. بنابراین به نظر می‌رسد خود متکی هم انتظار چنین روزی را داشت. با این حال، او در طول چند سال گذشته بسیار تلاش کرد که چنین اتفاقی رخ ندهد ولی به هر حال این اتفاق افتاد و ایشان هم مثل وزرای دیگر به طور ناگهانی برکنار شد.
نظر شما :